روزنامه وطن امروز
1400/11/02
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج)، جلوه‌ای از آموزش غیررسمی
هادی قائم‌مقامی: دیوارنگاره میدان ولیعصر چند سال است به تنهایی به یک رسانه جدی تبدیل شده است؛ رسانه‌ای گویا که توانسته پیام‌های مهمی را طی این سال‌ها منتقل کند. منظر این پیام‌ها نیز تک‌بعدی نبوده و نیست؛ از طرح گزاره‌های عقیدتی، مذهبی و ملی تا اخلاقی تا مهم‌ترین مباحث تربیتی، از آنچه این روزها در گفت‌وگوهای اجتماعی به «سبک زندگی» شناخته میشود تا مباحث انتقادی. سوژه‌های روز گاهی این رویکردها را تقویت می‌کند. طرح اخیر این دیوارنگاره که با ارجاعی به قدرت موشکی یمنی‌ها رونمایی شده است، یکی از سوژه‌های مهم منطقه را مدنظر قرار داده است. از طرفی، این طرح اشاراتی نیز به آنچه در پس پرده جنگ یمن پس از 7 سال در جریان است، دارد. اینکه آمریکایی‌ها چگونه با فروختن میلیاردها دلار تسهیلات به آل‌سعود، این رژیم را برای جنگ با مردم بی‌پناه یمن تجهیز کرده‌اند، اینکه یک ائتلاف پر سروصدا متشکل از چندین دولت، نتوانسته پس از 7 سال به اهداف خود علیه مردم یمن برسد و اینکه قدرت موشکی امروز یمن دارای یک پشتوانه عقیدتی است که از آن خنجرهای منقوش به ذکر نشأت می‌گیرد، گزاره‌ای را پیش چشم ما می‌آورد؛ اینکه این امور، اموری نیست که با محاسبات دنیایی قابل اندازه‌گیری باشد؛ و این همه توانسته در دل یک تصویر جا گیرد. تلاش‌هایی اینچنین برای انتقال مفاهیم مهم که ذیل تعلیمات غیررسمی دسته‌بندی میشود، یکی از امور ضروری در حوزه تعلیم و تربیت است. در برخی کشورهای دنیا البته آموزش‌های غیررسمی، بسیار جدی‌تر گرفته میشود. غلبه آموزش‌وپرورش رسمی که به خاطر بروکراسی حجیم، درونی شدن ارزش‌های نظام سیاسی و اجتماعی را مختل می‌کند، لازم می‌دارد آموزش‌های غیررسمی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. از این منظر طراحان دیوارنگاره میدان ولیعصر خواه ناخواه به این مفهوم نزدیک شده‌اند؛ به اینکه بسیاری از مسائل تربیتی، اخلاقی، عقیدتی، سیاسی، فرهنگی، اندیشه‌ای و... را می‌توان با استفاده هنر و دانش گرافیک به اموری قابل دسترس و قابل فهم برای عموم تبدیل کرد. این اتفاق البته ممکن است در همه آثاری که به نمایش عموم درمی‌آیند، صورت موفقی پیدا نکند اما در مجموع دیوارنگاره میدان ولیعصر را می‌توان یک پدیده هنری- رسانه‌ای مهم و تاثیرگذار در امر آموزش‌های غیررسمی تلقی کرد؛ پدیده‌ای که به یک جریان در فضای هنری و رسانه‌ای تبدیل شده و خواهد شد. احتمالا ظرفیتی مشابه در برخی استان‌ها و سایر نقاط تهران وجود داشته باشد که با الگو گرفتن از دیوارنگاره میدان ولیعصر، بتواند به اثر رسانه‌ای هنر، ضریب دهد.