ایران به ۹ کشور دارنده فناوری «حفظ جان انسان‌ها در زلزله» پیوست

ایران آبستن حوادثی همچون فرونشست و رانش زمین، بارش‌های سیل‌آسای برف و باران است. در این میان آمادگی برای اینگونه حوادث از اهمیت بالایی برخوردار است. نصب تجهیزات و سازه‌های لرزه‌نگاری و شتاب‌نگار و استفاده از فناوری‌های نوین برای حفظ سازه‌ها می‌تواند آمادگی برای این حوادث و سوانح را افزایش داده، از میزان خسارت‌های جانی و مالی بکاهد. به گفته مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه مسکن و شهر‌سازی، ایران جزو پنج کشور اول در تعداد ایستگاه شتاب‌نگار جهان است. در حال حاضر هزارو ۳۰۰ شتاب‌نگار و ۱۳۰ لرزه‌نگار فعالیت زمین را رصد می‌کنند. فناوران یکی از شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران به دانش بومی طراحی و ساخت «میراگر ویسکوز» دست یافتند. به کمک این فناوری می‌توان علاوه بر حفظ جان انسان‌ها هنگام وقوع حوادثی از جمله انفجار و زمین‌لرزه، تاب‌آوری لرزه‌ای کل شهر را ارتقا داد و سرمایه‌های ملی را در ساختمان‌ها و سازه‌های مهم و حساس همچون بیمارستان‌ها حفظ کرد. ایران جزو ۱۰ کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله‌خیز دنیا است. زلزله خبر می‌کند، این ما و مسئولان هستیم که بی‌خبریم!
بر اساس آخرین گزارش‌های سایت مرکز لرزه‌نگاری کشور وابسته به مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، طی شش روز ۲۵ دی ماه تا صبح روز اول بهمن ماه ۳۶ زمین لرزه در نقاط مختلف کشور روی داده‌است. همچنین در آذرماه امسال نیز ۷۰۱ زمین لرزه رخ داده‌است؛ در این مدت ۱۶ زمین‌لرزه به بزرگی چهار تا شش ریشتر ثبت شده‌است. برای دستیابی به اطلاعات زمین‌لرزه‌ها و مشخصات و مختصات لرزه‌ها نیازمند پوشش کامل دستگاه و ایستگاه‌های لرزه‌نگاری و شتاب‌نگاری در کشور هستیم. رصد فعالیت‌های لرزه‌ای زمین با ۰، ۱۳۰ شتاب‌نگار و ۱۳۰ لرزه‌نگار
ایران روی کمربند زلزله‌خیز جهان قرار دارد و آمادگی برای اینگونه حوادث از ضرورت‌های کشور به حساب می‌آید. مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهر‌سازی به «جوان» گفت: در بحث زمین‌لرزه و شناخت رفتار زمین، وجود ایستگاه لرزه‌نگاری و شتاب‌نگار بسیار ضروری و با اهمیت است.
دکتر علی بیت‌اللهی گفت: کار ایستگاه لرزه‌نگاری ثبت زلزله و اعلام محل، نوع و بزرگی و زمان زلزله است. متولی مرکز لرزه‌نگاری کشور مؤسسه ژئوفیزیک وابسته به دانشگاه تهران است. به زبان ساده زلزله‌نگار یا لرزه‌نگار دستگاهی است که به ارتعاشات حساس است و ارتعاشات ناشی از زلزله، انفجار یا هر پدیده دیگری در زمین را ثبت می‌کند. لرزه‌نگار در واقع دستگاهی برای اندازه‌گیری حرکت زمین است و از یک سنسور تشخیص ارتعاش به نام لرزه‌سنج، همراه با یک سیستم ضبط برای نمایش ارتعاشات تشکیل شده‌است.


وی افزود: هر چه تعداد این ایستگاه‌ها بیشتر و متراکم‌تر و نزدیک‌تر به هم باشد، جنبایی زمین، حرکت گسل‌ها و نا‌آرامی پوسته زمین را با دقت بالاتری اندازه‌گیری و ثبت می‌کنند. این اطلاعات کاربرد بسیاری دارد و نشان می‌دهد که زلزله بزرگی رخ داده‌است. در زلزله ملارد سال ۹۸ که در تهران نیز احساس شد، همین اطلاعات نشان از وقوع زلزله در این منطقه داد تا آمادگی لازم صورت گیرد.
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهر‌سازی اعلام کرد: حدود ۱۴۰ ایستگاه زلزله‌نگاری در کشور وجود دارد که عموماً در مناطق صعب‌العبور کوهستانی و بیابانی قرار دارند. با توجه به شرایط خاص ما، نیازمند سه برابرشدن این ایستگاه‌ها برای پوشش مناسب تمام کشور هستیم. وی در خصوص ایستگاه‌های شتاب‌نگار نیز توضیح داد: ایستگاه‌های شتاب‌نگار نیرو‌های وارد به سازه‌ها را بر اساس قانون نیوتن سنجش می‌کنند. به زبان ساده دستگاه‌های شتاب‌نگار به شتاب جابه‌جایی زمین حساس هستند و به عبارتی شتاب یا تغییرات سرعت حرکت زمین را اندازه می‌گیرند. این دستگاه‌ها جهت ثبت زمین‌لرزه‌هایی که در فواصل نزدیک روی می‌دهند به گونه‌ای که از شتاب کافی جهت انجام مطالعات مهندسی برخوردار باشند، به کار برده می‌شوند. امروزه در شبکه‌های لرزه‌نگاری پیشرفته دنیا در هر ایستگاه، هم دستگاه لرزه‌نگاری و هم شتاب‌نگاری نصب شده، به این ترتیب امکان ثبت ارتعاشات کوچک و شدید زمین فراهم شده‌است. ایران جزو ۵ کشور دارای ایستگاه شتاب‌نگار در جهان است
بیت‌اللهی با بیان اینکه هزارو ۳۰۰ ایستگاه شتاب‌نگاری فعال زیر نظر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی فعال است، گفت: در حال حاضر با این تعداد شتاب‌نگار کشور ما جزو پنج کشور اول دارای ایستگاه‌های شتاب‌نگار جهان است، اما آنچه در این خصوص باید مد‌نظر مسئولان قرار گیرد، این است که بخشی از این دستگاه‌ها از نسل قدیمی هستند که باید با نسل‌های جدید که کارایی بیشتری دارند، جایگزین شوند. طبق ارزیابی انجام شده تا چهار برابر تعداد کنونی نیازمند ایستگاه‌های شتاب‌نگاری هستیم.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: از آنجایی که این دستگاه‌ها اطلاعات بر خط ارائه می‌کنند، موقعیت زلزله و خسارت‌ها و آسیب‌ها را مشخص می‌کنند و شتاب و مقدار عددی و نیروی وارده به سازه‌ها را نشان می‌دهند. اطلاعات این ایستگاه‌ها بیشتر در حوزه مدیریت بحران کارایی دارد. در زلزله سر پل ذهاب از اطلاعات این شتاب‌نگار‌ها بهره گرفته‌شد تا کمک‌های امدادی و تجهیزات لازم ارسال شود.

ایران به ۹ کشور دارنده فناوری «حفظ جان انسان‌ها در زلزله» پیوست
فناوران یکی از شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران به دانش بومی طراحی و ساخت «میراگر ویسکوز» دست یافتند.
به گفته مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهر‌سازی «میراگر ویسکوز» در بحث سازه‌ای و مهندسی کاربرد دارد که ساختمان‌ها بر اثر ارتعاش زلزله تکان نخورند. این فناوری یک جداگر است که در پی ساختمان نصب می‌شود تا سطح زیرین اثر زلزله را به ساختمان انتقال ندهد. به کمک این فناوری می‌توان علاوه بر حفظ جان انسان‌ها هنگام وقوع حوادثی از جمله انفجار و زمین‌لرزه، تاب‌آوری لرزه‌ای کل شهر را ارتقا داد. فناوری ایرانی پیشگیری از تخریب و تلفات زلزله با ۲۵ سال ضمانت
ایران نهمین کشوری است که به این فناوری دست پیدا کرده‌است و مهندسان ایرانی این وسیله را برای ۲۵ سال ضمانت کردند. تست‌های میراگر ویسکوز نیز در پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله انجام شده‌است.
ایران جزو ۱۰ کشور زلزله‌خیز جهان و یکی از روش‌های جدید پیشگیری از تخریب و تلفات زلزله، فناوری میراگر ویسکوز است که مانند کمک فنر ضربات ناشی از زمین‌لرزه را کاهش داده و ارتعاشات سازه را مستهلک می‌کند. این سیستم می‌تواند عمر مفید سازه‌های دریایی شرکت‌های نفتی را که در معرض میلیون‌ها سیکل موج قرار می‌گیرند تا دو برابر افزایش دهد.
«سیدامین موسوی» سازنده این محصول اعلام کرد: میراگر به معنای میراکننده یا مستهلک‌کننده است که در این محصول خاص به میراکنندگی ارتعاشات ساختمان اطلاق می‌شود. زمانی که این محصول در ساختمان نصب می‌شود باعث می‌شود که ارتعاشات ناشی از هر نوع بار دینامیکی از جمله زلزله، باد، انفجار و هر نوع بار دینامیکی دیگر مستهلک شود و به این ترتیب هم اجزای سازه‌ای و هم اجزای غیرسازه‌ای ساختمان در برابر آن بار دینامیکی محفوظ بمانند. فناوری بومی برای حفظ سرمایه‌های ملی
«رضا اسفندیاری» از دیگر سازندگان این دستگاه تشخیص زلزله به تسنیم گفت: میراگر ویسکوز از چند بخش تشکیل شده‌است که یک بخش آن از فولاد‌های آلیاژی با گرید‌های خاص، بخشی دیگر از پلیمر‌ها و مواد پلیمری و بخشی دیگر نیز از روغن‌ها و گرید‌های خاصی از روغن است که این‌ها ترکیب شده و به یک نسبتی درون میراگر قرار می‌گیرند که مجموع همه این موارد میراگر ویسکوز را تشکیل می‌دهد. وی گفت: میراگر‌های ویسکوز هم برای ساختمان‌های موجود مثل بیمارستان‌ها یا مراکز مهم قابل استفاده است و هم برای ساختمان‌هایی که در حال طراحی هستند؛ مزیتی که برای ساختمان‌های در حال طراحی دارند، این است که باعث کاهش وزن سازه می‌شوند، اما برای ساختمان‌های موجود باعث بهبود عملکرد لرزه‌ای آن‌ها خواهند شد و در زمان زلزله باعث می‌شود که اجزای اصلی ساختمان و اجزای غیرسازه‌ای از آسیب‌های زلزله در امان بمانند.