روزنامه شرق
1400/11/06
تاوان رویارویی با حزب‌الله
سعد حریری فعالیت‌های سیاسی خود را تعلیق کرد تاوان رویارویی با حزب‌الله بحران سیاسی در لبنان وارد مرحله تازه‌ای شد و نخست‌وزیر سابق این کشور به حضور بیش از سه‌دهه‌ای خانواده حریری در عرصه سیاسی این کشور پایان می‌دهد. سعد حریری در آستانه انتخابات پارلمانی لبنان اعلام کرده که وجود چالش‌هایی متعدد باعث شده تا «هیچ چشم‌انداز مثبتی» پیش‌روی این کشور وجود نداشته باشد و بر همین اساس فعالیت‌های سیاسی خود را تعلیق می‌کند و از «جنبش آینده» (المستقبل) که شامل ائتلافی از احزاب سنی به رهبری خود است، خواست در انتخابات پارلمانی، نامزدی معرفی نکنند. بر اساس نظام فرقه‌ای لبنان کرسی‌های پارلمان بر اساس سهمیه فرقه‌ای اختصاص می‌یابد. اکثریت قریب به اتفاق قانون‌گذاران سنی لبنانی از حزب «آینده» سعد حریری هستند.خانواده حریری بیش از سه دهه از زمان پایان جنگ داخلی لبنان در سال 1990 بر صحنه سیاسی سنی لبنان تسلط داشته است و رفیق حریری پدر سعد هم سال‌ها نخست‌وزیر لبنان بود و در این کشور ترور شد.
سعد حریری در سخنرانی خود چالش‌هایی از جمله «نفوذ ایران در لبنان» و «رویارویی داخلی و فرقه‌‌گرایی، هرج‌ومرج در عرصه بین‌المللی و فروپاشی دولت لبنان» را به‌عنوان دلایل این تصمیم خود نام برده و گفته است هدفش از کناره‌گیری از سیاست، جلوگیری از وقوع یک جنگ داخلی در این کشور بحران‌زده است.
به گفته حریری، سازش‌هایی که او با دشمنان سیاسی خود برای جلوگیری از جنگ داخلی انجام داده، توانایی‌اش برای بهبود اقتصاد در حال فروپاشی این کشور را تضعیف کرده است. او با اشاره به از‌دست‌دادن ثروت شخصی و متحدان محلی و منطقه‌ای گفت: «این توافق‌ها به قیمت حیات سیاسی تمام شد و می‌تواند دلیل ناتوانی من در بهترکردن زندگی لبنانی‌ها باشد. تاریخ در مورد اقدامات و تصمیماتم قضاوت خواهد کرد. طرحی که به نام پدرم، رفیق حریری نام‌گذاری شده بود را می‌توان در دو ایده خلاصه کرد: اولی جلوگیری از جنگ داخلی در لبنان و دومی فراهم‌کردن زندگی بهتری برای لبنانی‌ها؛ من در مورد ایده اول موفق بودم اما درباره ایده دوم به اندازه موفق نشدم. چیزی که برای من غیر‌قابل‌تحمل است، این است که تعدادی از لبنانی‌ها مرا به‌عنوان یکی از ارکان قدرت، عامل فاجعه و مانعی برای ایجاد هرگونه نمایندگی سیاسی جدید که منجر به ایجاد راه‌حل میشود، بدانند. برای قبول مسئولیت تنها من پاسخ‌گوی انقلاب ۱۷ اکتبر سال ۲۰۱۹ بودم و استعفای دولت خود را تقدیم کردم. من تنها کسی بودم که پس از فاجعه انفجار بندر بیروت، سعی کردم از طریق دولتی متشکل از متخصصان، شیوه کار خود را تغییر دهم و مردم لبنان می‌دانند در هر دو مورد نتیجه چه بود».
تحریم انتخاباتی حریری ممکن است منجر به تعویق و تأخیر در زمان انتخابات پارلمانی لبنان شود. انتخابات پارلمانی برای 15 ماه می 2022 برنامه‌ریزی شده است و لبنانی‌ها برای اولین بار پس از قیام مردمی سراسری در اواخر سال 2019 به پای صندوق‌های رأی می‌روند. در انتخابات سال 2018 پارلمانی لبنان، حزب‌الله لبنان با ایجاد ائتلاف با احزاب نزدیک به این گروه، اکثریت را در مجلس به دست آورده بود.
از سال 2019 تاکنون تحولات زیادی در لبنان رخ داده است و شاخص‌ترین آنها انفجار در بندر بیروت در آگوست 2020 بود که حداقل 200 کشته برجا گذاشت و این کشور را در بحران سیاسی فرو برد. لبنان همچنین درگیر بحران اقتصادی مزمنی است که با همه‌گیری ویروس کرونا تشدید شده و بیش از سه‌چهارم مردم این کشور را در مدت کمی بیش از دو سال به زیر خط فقر برده است.
حریری هفته گذشته جلسه‌ای با اعضای حزب آینده در مورد تصمیم خود مبنی بر عدم شرکت در انتخابات پارلمانی آینده برگزار کرد اما بیانیه‌ای برای مطبوعات صادر نکرد. سخنگوی دفتر حریری در آن روز از اظهار‌نظر در مورد آنچه در این دیدار گذشت، خودداری کرده بود. حریری در اواخر اکتبر 2020 برای سومین بار به‌عنوان نخست‌وزیر لبنان منصوب شد، اما او در جولای 2021 پس از بن‌بست سیاسی و ادامه اختلافات با میشل عون رئیس‌جمهوری این کشور، از مقام خود استعفا داد. سعد حریری پس از ترور پدرش، رفیق حریری نخست‌وزیر سابق لبنان در سال 2005، بیش از 15 سال است که رهبری حزب آینده را در اختیار دارد.
هشدار سیاست‌مداران لبنانی
مصطفی علوش، یکی از مقام‌های ارشد حزب آینده و نماینده سابق پارلمان لبنان به الجزیره گفت می‌گوید: «مهم‌ترین عامل که منجر به این تصمیم حریری شد، نفوذ و قدرت سیاسی فزاینده حزب‌الله لبنان است. علاوه‌بر‌این، مقام‌های حزب آینده اکنون در مورد اینکه آیا باید به‌تنهایی در انتخابات پارلمانی شرکت کنند یا نه، اختلاف‌نظر دارند. من هم تنها در صورتی حاضر به شرکت در انتخابات هستم که توافقی با حریری بر سر ایجاد یک جبهه ملی علیه حزب‌الله در انتخابات پیش‌رو حاصل شود». ولید جنبلاط یکی از سیاست‌مداران دروزی لبنانی و رهبر حزب «ترقی‌خواه» کناره‌گیری حریری را «بسیار تأسف‌آور و نگران‌کننده» خواند و گفت: «ما رکن اصلی استقلال و اعتدال در لبنان را از دست می‌دهیم و به‌این‌ترتیب نفوذ ایران و حزب‌الله بیشتر خواهد شد».
نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان هم تصمیم حریری را غم‌انگیز و نگران‌کننده دانست. سعد حریری در سال‌های گذشته اختلافات چشمگیری با سیاست‌مداران نزدیک به حزب‌الله از جمله میشل عون، رئیس‌جمهوری این کشور داشته است و اخیرا نیز از سوی ائتلاف 14 مارس نزدیک به حریری، «شورای ملی پایان‌دادن به اشغالگری» تشکیل شده تا باعث کاهش قدرت حزب‌الله در لبنان شوند. ائتلاف 14 مارس را سعد حریری یک‌ماه پس از ترور پدرش و در مخالفت با حضور نظامی سوریه در لبنان تشکیل داد.
حریری با کشورهای حوزه خلیج فارس به‌ویژه عربستان سعودی رابطه نزدیکی داشت. با‌این‌حال، روابط لبنان با ریاض، امارات متحده عربی، بحرین و کویت در ماه‌های اخیر وخیم‌تر شده است. این کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، حضور حزب‌الله در درگیری‌های منطقه‌ای به‌ویژه در یمن علیه ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی را به‌عنوان دلیل اصلی تنش در روابط با لبنان ذکر می‌کنند. در سال‌های اخیر، اکثر متحدان داخلی سعد حریری، رویکرد او در قبال حزب‌الله لبنان را «بیش‌از‌حد دیپلماتیک» می‌دانستند. با‌این‌حال، سازش‌های حریری و حزب‌الله متقابل نبود و باعث شد با گذشت زمان، قدرت سیاسی حریری و حزب آینده تضعیف شود.
عماد سلامی، تحلیلگر امور خاورمیانه در دانشگاه آمریکایی بیروت می‌گوید: «حریری از بسیاری جهات به نوعی وجهه و موقعیت داخلی خود را از دست داده است و از طرف دیگر، به دلیل ائتلاف‌های پراکنده و حمایت‌های ضعیف هیچ گروه داخلی نمی‌تواند در انتخابات لبنان پیروز شود. او در مقابل اتحاد بسیار قدرتمند سوریه و ایران در لبنان رقابت کرد و به همین دلیل تسلیم شد».
سایر اخبار این روزنامه
قابل انتشار نیست
چراغ سبز مذاکره مستقیم؟
در دادگاه از اتهامی که از صداوسیما پخش شده تبرئه شده‌ام
نقش زنان رؤسای جمهور در دولت‌ها چگونه بوده است؟
چه کسانی جلوی استیضاح سنگ می‌اندازند؟
۱۱۰ کارخانه فولاد خصوصی در آستانه تعطیلی
مشکات‌الزهرا و کیمیا علیزاده
حمله به دولت دلیل شایعه‌پراکنی علیه یک نماینده؟
تاوان رویارویی با حزب‌الله
مسئله و راه‌حل
ظهور زودهنگام دیکتاتوری دیجیتال
احياي برجام و ديوان بين‌المللي دادگستري
بوروکراسی ناکارآمد
