روزنامه آفتاب یزد
1400/11/10
حق با ترامپ بود؛ اوکراین مسئله اول اروپا است نه آمریکا!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: «از پاپ کاتولیک‌تر شده اند» این را «اولیانوف» خطاب به غربی‌ها می‌گوید: «اوکراینی‌ها باور دارند که مسکو آن‌ها را تهدید نمی‌کند اما مقامات و رسانه‌های غربی با اصرار می‌گویند روسیه می‌خواهد به اوکراین حمله کند. ظاهراً آن‌ها کاتولیک‌تر از پاپ شده‌اند.»
> معامله‌ای بزرگ یا جدالی تبلیغاتی؟!
این روزها، در کنار بررسی و تحلیل آخرین تحولات در حوزه‌ی اوکراین، دو دسته از کارشناسان رو در روی هم قرار می‌گیرند؛ گروهی که جدال غرب و روسیه بر سر اوکراین را نوعی چانه زنی برای معامله‌ای بزرگ می‌دانند و دسته‌ای که معتقدند تلاش برای عقب راندن روسیه از موضوعی است که برای مقامات مسکو، خط قرمزی پررنگ و قطور است.
در کنار این موضوع، جنگ میشود و نمی‌شود هم جدالی دوگانه را به وجود آورده با این توضیح که روس‌ها و اوکراینی‌ها جزء دسته‌ای هستند که می‌گویند: «جنگی در کار نیست.»
پیرمحمدملازهی، کارشناس روابط بین‌الملل در مواجهه با این موضوع که: اکنون دو گروه و تفکر رو به روی هم ایستاده یکی حمله احتمالی روسیه به اوکراین وعدم حمله، طرف مقابل هم دو گونه مسئله را تحلیل می‌کند یکی اینکه روسیه قطعا به اوکراین حمله می‌کند و گروه دوم معتقدند روسیه چنین کاری نمی‌کند. رو در رویی تحلیل‌ها و تهدیدها ماحصل چه است؟ به آفتاب یزد می‌گوید: اگر از نگاه روس‌ها نگاه کنیم مسئله اصلی برای روس‌ها این است که اوکراین به عنوان عضو ناتو پذیرفته نشود این خط قرمز روس‌ها است که این تمرکز نیرو و بحث‌هایی که در رابطه با حمله و حمله نکردن وجود دارد به این مسئله بر می‌گردد که فشار آورند که دنیای غرب مجبور شود اوکراین را به عنوانِ عضو ناتو نپذیرد.
وی ادامه می‌دهد: چون اوکراین اگر عضو ناتو شود ناتو کاملا هم مرز با روسیه خواهد بود. و امنیت ملی روسیه به خطر می‌افتد. اما از یک زاویه دیگری هم موضوع مطرح است و آن این است که روس‌ها و آمریکایی‌ها و غربی‌ها تلاش می‌کنند که نیرویی روی کار آید که هوادار مسکو باشد یا اروپا و آمریکا به این تعبیر، یعنی انتخابات ریاست جمهوری به گونه‌ای طراحی شود که نیروهای وفادار روسیه روی کار آیند در آن صورت مناسبات روسیه با اوکراین بهبود پیدا می‌کند و دیگر به سمت عضویت در ناتو نمی‌رود و اگر نیروهای هوادار روسیه شکست بخورند و غربی‌ها پیروز شوند به احتمال قوی فاصله عضویت اوکراین در ناتو را کوتاه‌تر و جدی‌تر باید دید البته آمریکایی‌ها مقداری سر این مسئله احتیاط می‌کنند ولی حقیقت این است که هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده اند.
> پوتین می‌کوشد روس تبارهای اوکراینی به استقلال برسند
این کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان می‌کند: نکته دیگری که وجود دارد روس‌تبارهای اوکراینی‌اند در واقع پوتین می‌خواهد بگوید دولت اوکراین باید با این روس تبارها وارد مذاکره شود و راه حلی را پیدا کند. حقیقت این است آن مناطق به دنبال استقلال
از اوکراین هستند فکر می‌کنم روسیه این طرح را دارد پیش می‌برد هم چنان که کریمه را به همین شکل پیش برد و مناطق روس تبار را دیر یا زود به روسیه ملحق می‌کند و مقداری فشار را روی اوکراین نگه می‌دارد برای اینکه اوکراین به طرف غرب و عضویت ناتو نرود. که در آن صورت هر نوع حمله به اوکراین به معنای حمله به ناتو خواهد بود و ممکن است منجر به جنگ جدی بین طرفین شود. بنابراین مناطق روس زبان به عنوان یک اهرم فشار در اختیار آقای پوتین است که می‌گوید با آن‌ها وارد مذاکره شوید و آن‌ها هم استقلال را مطرح می‌کنند.
موضوع دیگری که در این گفتگو مد نظر و حائز اهمیت است بحث موازنه‌ی قدرت در شرق اروپا است. هر اتفاقی بیفتد بخشی از اروپا موازنه‌اش را از دست رفته خواهد دید.
وقتی از آقای ملازهی می‌پرسیم: از این جهت احساس میشود بین سران آمریکا و روسیه در مورد اوکراین توافق نهایی انجام شده اما زمان مناسب فرا نرسیده است تایید می‌کنید؟ با احتیاط پاسخ می‌دهد: فکر نمی‌کنم این گونه باشد. چون اگر توافقی در پشت پرده صورت گرفته معنایش این است که بخشی از خواسته‌های روس‌ها را آمریکایی‌ها پذیرفته‌اند که این با توجه به اینکه متحدان اروپا روی آمریکا سر این مسئله به شدت موضع دارند خیلی بعید است که آمریکایی‌ها بدون هماهنگی با اروپا دست به چنین معامله‌ای بزنند!
> موضوع معامله فقط اوکراین نیست؛ ایران و روسیه و لبنان هم شامل خواهد شد
ملازهی اضافه می‌کند: البته روس‌ها آمادگی دارند که معامله کنند. آمریکایی‌ها هم آمادگی دارند تنها مسئله اوکراین هم نیست مسئله ایران سوریه و لبنان هم است. و اگر معامله شود معامله کلی سر مسائل منطقه پیش می‌آید. و تقسیم منافع پیش خواهد آمد در آن صورت شرایط ممکن است به طور کلی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به نوع دیگری طراحی شود ولی مسئله‌ای است که اروپایی‌ها نگرانند. آمریکایی‌ها خیلی نگرانی ندارند به خصوص اروپای شرقی که در دوران اتحاد شوروی تحت نفوذ اتحاد شوروی سابق بود الان سیاست‌های آقای پوتین بازگرداندن قدرت اتحاد شوروی برای روسیه است در این رابطه بسیار از کشورهای اروپای شرقی و کشورهایی که قبلا جزء اتحاد شوروی بودند آن‌ها به شدت نگرانند سیاست آقای پوتین معنایش این است که می‌خواهد دوباره اتحاد شوروی را احیا کند و با دسیسه و حتی فشار نظامی این‌ها را مجبور کنند که حکومت‌هایی سر کار آید که در اختیار روسیه باشد و دوباره اتحاد شوروی بازسازی شود.
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه اظهار می‌دارد: این نگرانی در کشورهای آسیای مرکزی هم است به هر حال ۱۵ کشوری که از اتحاد شوروی جدا شدند همه این گونه نگرانی‌ها را دارند.
ملازهی با ذکر این مسئله که: «اوکراین محل آزمون جدی شرق و غرب است که تا چه اندازه اراده در آن‌ها وجود دارد برای اینکه اهداف خود را پیش برند» می‌گوید: اروپایی‌ها نگرانند اما آمریکایی‌ها ظاهرا نگرانی چندانی سر این مسئله ندارند و می‌توانند با روس‌ها معامله کنند و تقسیم جغرافیایی بین روسیه و آمریکا بعید نیست.
> در کریمه و افغانستان، روس‌ها و آمریکایی‌ها هماهنگ نبودند؟!
با مراجعه به گذشته می‌بینیم آمریکایی‌ها در بحث کریمه همین طور عمل کردند. روسیه حمله کرد و کریمه را گرفت. روس‌ها سر مسئله افغانستان با آمریکایی‌ها همراهی کردند.
ملازهی در واکنش به این پرسش که: اگر بحث کریمه و افغانستان و مذاکرات ۴+۱ را درنظر بگیریم و شراکت استراتژیک چین و روسیه را، آیا اوکراین برای معامله مورد بزرگی
است؟ می‌گوید: معامله امکان‌پذیر و اوکراین هم مورد بزرگی است. ولی بحث کریمه اندکی متفاوت است زیرا در دنیای غرب شرایط روسیه را درک می‌کنند که اگر روس‌ها کریمه را در اختیار نداشته باشند تقریبا نیروی دریایی‌شان خنثی شده است. حاکمیت کریمه را دنیای غرب برای روسیه پذیرفت چون دیگر روسیه راهی برای مدیترانه و اقیانوس اطلس برای رفت و آمد ندارد اما در مورد اوکراین، غربی‌ها کوتاه نخواهند آمد اما سر مناطق روس‌نشین کوتاه می‌آیند و معامله‌ای هم اگر باشد آنجا صورت خواهد گرفت اما روس‌ها اگر کل اوکراین را بخواهند ببلعند آن موقع فشارهایی مثل لهستان و مولداوی و کشورهایی که در شرق اروپا هستند به شدت نگران خواهند بود.
> گویا حق با ترامپ است؛ اوکراین مسئله‌ی اول آمریکایی‌ها نیست
ملازهی با تاکید بر این مسئله که: «اوکراین مسئله اول آمریکایی‌ها نیست بلکه مسئله اول اروپایی‌ها است» خاطرنشان می‌سازد: یکی از زمینه‌های اختلاف نظر بین اروپایی‌ها و آمریکا همین مسئله است که آمریکا مسائل روسیه را آن طور که اروپایی‌ها می‌فهمند و به دنبالش هستند آمریکایی‌ها به دنبالش نیستند. آن‌ها به دنبال معاملات کلی‌تر با روس‌ها هستند. فراموش نکنیم روس‌ها کامل اوکراین را نمی‌خواهند شرق آن را می‌خواهند.
> اوکراین بهتر می‌تواند با روسیه به توافق برسد
ملازهی در بخش پایانی این گفتگو اظهار می‌دارد: این احتمال وجود دارد که بدون دخالت اروپایی‌ها و آمریکا، اوکراینی‌ها به توافق بهتری با روسیه برسند یعنی مشکل روس‌ها همین است که اوکراین عضو ناتو نشود و با غرب پیوند نخورد. به نظرم داخل اوکراین دو نگاه وجود دارد یک نگاه طرفدار روس‌ها هستند و می‌گویند نباید در شرایطی با روس‌ها قرار گیریم که به ما حمله و ساختار قدرت را به هم بریزد اینکه غربی‌ها و آمریکایی‌ها علیه روس‌ها وارد جنگ نشوند قابل فهم است و جای بحث ندارد اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها این ریسک را نخواهند کرد که اگر جنگ شود کنترل جنگ برای کشورهایی که سلاح هسته‌ای در اختیار دارند دشوار خواهد بود بنابراین جنگی به آن معنا بین روسیه و اروپا و آمریکا قابل تصور نیست ولی دو جناح هوادار روس و هوادار آمریکا تحت تاثیر شرایط قرار می‌گیرند و ممکن است شرایط به گونه‌ای پیش برود که از کنترل خارج شود و طرفداران غرب مقداری تضعیف شوند و عضویت در ناتو را پس بگیرند که اگر این اتفاق بیافتد شرایط برای کاهش تنش آماده خواهد بود ولی اگر اتفاق نیفتد به احتمال زیاد مناطق شرقی روس‌نشین را روس‌ها به خود ملحق خواهند کرد و غرب هم واکنشی نشان نخواهد داد. ملازهی در واکنش به این پرسش که: تلویحا به یک دولت محلی اشاره می‌کنید؟ می‌گوید: بله! دولت محلی تحت نفوذ روسیه در شرق اوکراین بدون اینکه تمامیت ارضی اوکراین به خطر افتد.
> جنگ احتمالی اقتصاد روسیه را در هم خواهد شکست
ملازهی در پاسخ به این پرسش که: جهان در بحث کریمه روسیه را درک کرد آیا بار دیگر باید در مسئله اوکراین نیز دوباره روس‌ها را درک کند؟ می‌گوید: وقتی جنگ را مطرح می‌کنید و نظامی‌گری را اتفاقا علت اصلی شکست اتحاد شوروی همین مسئله بود که وارد میدانی شد که اقتصادش پاسخگو نبود و نیازهایی داشت که آن اقتصاد نمی‌توانست تامین کند. پس موضوعی جهانی را مطرح کرد آن جنگ ستارگان بود که هزینه‌ها را آنقدر بالا برد که برای بخش‌های عادی کشور و اداره کشور چیزی باقی نماند و کمک کرد به فروپاشی اتحاد شوروی. الان هم رویارویی تسلیحاتی به ضرر روسیه است. اقتصاد روسیه نمی‌تواند پاسخگوی احتیاجات یک جنگ تمام عیار باشد. تا آنجایی که امکان دارد روس‌ها سعی می‌کنند وارد این پروسه نشوند چون ضعف‌های خود را می‌دانند و اگر روسیه تحریم شود و گاز روسیه را نخرند روسیه با مشکلات جدی رو به رو میشود. به نظرم بخشی از قضیه جنگ تبلیغات و روانی است و بخش دیگر درک مجموعه شرایط است که به گونه‌ای هدایت شود که به جنگ منتهی نشود و راه میانه پیدا کنند.
سایر اخبار این روزنامه
پول بیت المال خرج فوتبالیست‌ها بشود یا نشود؟
عقب نشینی از وام 100 میلیونی بدون ضامن
جزئیات موافقت کمیسیون تلفیق با خرید سربازی
همه در انتظار تصمیم "پایتخت"ها
نبود اثر کمدی؛ ضعف جشنواره چهلم فجر
پایان مروت و رحم
صدقه‌های بانکی
مسئله این است....!
نقش آفرینی مردم و نهاد‌های مدنی در عدالت اجتماعی
مگر کیهان صاحب دولت است؟!
حق با ترامپ بود؛ اوکراین مسئله اول اروپا است نه آمریکا!
استقلال قوه قضائیه و امیدهای تازه از قرار منع تعقیب دادیار جوان تا رای برائت محمود صادقی
کیهان چکاره است؟
