دولت در سایه تک نفره!

آفتاب یزد: « گاه فقط حتی یک رای؛ آری یک رای می‌تواند سرنوشت یک ملت را نه برای چهار سال بلکه برای چهل سال آینده تعیین کند.» این بخشی از نامه عبدالناصر همتی به مردم ایران در آخرین ساعات تبلیغات انتخاباتی بود. او در ایام مناظرات نیز بارها بر سرنوشت ساز بودن تک رای‌ها تاکید کرده بود و حالا این روزها به نظر می‌رسد تلاش دارد «تک منتقد» باشد و یک دولت سایه
تک نفره را تشکیل دهد.همتی که همچنان از اصلاح‌طلبان به خاطر عدم حمایت اکثریتی از او در انتخابات 1400 دلخور است، این روزها تک و تنها و با تریبونی به نام توییتر یا اینستاگرام تلاش دارد نقش یک منتقد و اپوزیسیون دولت و حتی دولت در سایه را ایفا کند.همتی نه مانند سعید جلیلی جلسات دولت سایه برگزار می‌کند نه مانند برخی منتقدان از جنس احمدی‌نژاد بی‌پروا دولت را به باد نقد می‌گیرد؛ او تلاش دارد از یک مهارت ویژه خود یعنی تسلط بر زیر و بم اقتصاد و آمارهای اقتصادی کشور، دولت رئیسی را از همین نقطه به چالش بکشد.نقدهای اخیر او به اظهارات رئیس جمهور و دولتمردان نشان می‌دهد همتی بنایش را بر این گذاشته است که شعارها، وعده‌ها و عملکردهای اقتصادی دولت رئیسی را در 4 سال پیش رو زیر
ذره بین ببرد. مخصوصا حالا که این روزها نقدها به تیم اقتصادی دولت و چندپاره بودن این تیم بالا گرفته است. با این حال باید دید همتی تا چه اندازه می‌تواند موفق عمل کند؟ آیا می‌توان عملکرد او را به عنوان دورخیزی برای انتخابات ریاست جمهوری سال 1404 تلقی کرد؟
>همتی و سودای ریاست جمهوری


در انتخابات 1400 سید ابراهیم رئیسی درکنار چندکاندیدای نزدیک و همفکر با خود و دو کاندیدای منتسب به اصلاح‌طلبان وارد گود رقابت شد و گرچه چندین بار از سوی مهرعلیزاده به چالش کشیده شد اما رقیب اصلی او در انتخابات کسی نبود جز «عبدالناصر همتی».
کاندیدایی که آن روزها هنوز معاون دولت روحانی بود اما حامی جدی در دولت نداشت و به جز کارگزارانی‌ها و طیف محدودی از اصلاح‌طلبان کسی حامی او نبود.با وجود این همتی در ایام رقابت‌های انتخاباتی به عنوان عضوی از دولت روحانی بارها و بارها مورد نقدهای تند و تیز کاندیداهای اصولگرا خاصه علیرضا زاکانی قرار گرفت و در نهایت نتوانست رای حضور در پاستور را کسب کند. این شکست اما پایان راه همتی برای رسیدن به پاستور نبوده و حالا نقد‌های او از دولت سیزدهم نشان می‌دهد خیالاتی در سر دارد. خیالاتی معطوف به انتخابات 1404.
در این میان گرچه تصور می‌شد با کنار رفتن اصلاح‌طلبان از قدرت آنها تبدیل به منتقدان دولت خواهند شد و نقش دولت در سایه یا اپوزیسیون دولت را ایفا خواهند کرد اما شواهد نشان می‌دهد اصلاح‌طلبان فعلا در حال فرصت دادن به دولت هستند و منتظرند تا در بزنگاهی که شاید چند ماه دیگر باشد استارت نقد دولت را بزنند.
با وجود سکوت نصفه و نیمه اصلاح‌طلبان اما دولت رئیسی این روزها بدون منتقد جدی نیست و از گوشه و کنار نیز صداهای انتقادی شنیده می‌شود. در این میان اما صدای نقدهای رقیب انتخاباتی او این روزها رساتر و بلندتر از بقیه است. نقدهایی که عبدالناصر همتی به تناسب مسائل مختلف طی چند ماه اخیر مطرح کرده تا کم کم نامش را به عنوان یک اپوزیسیون دولت یا لیدر دولت سایه به ثبت برساند.
>چالش دولت رئیسی با نقد‌های اقتصادی همتی
همتی طی چندماهی که از عمر دولت گذشته نقدهای اقتصادی جدی به عملکرد دولت رئیسی و برخی ادعاهای اقتصادی دولتمردان داشته است.چند ماه قبل همتی به سخنان احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، واکنش نشان داد. خاندوزی گفته بود« دولت سیزدهم در شهریور بدون یک ریال استقراض جدید از بانک مرکزی توانست بودجه خود را تامین کند و زودتر از پایان شهریور حقوق کارکنان دولت واریز شد». همتی در پاسخ در توییتی نوشته بود:«اعلام شد که از شهریور هیچ‌گونه استقراضی از بانک مرکزی نبوده است. خوب است بدانیم تامین کسری از طریق فشار به بانک‌ها و صندوق‌های آنها نیز منجر به اضافه‌برداشت سنگین از بانک مرکزی می‌شود که شده است. نتیجه، استقراض غیرمستقیم و بسط پایه پولی است. آمارهای پولی پایان مهرماه مشخص می‌کند!»
همچنین در مرداد ماه همتی به سخنان رئیسی درباره نظارت جدی‌تر بانک مرکزی بر بانک‌ها واکنش نشان داد و در اینستاگرام خود نوشت: «بانک مرکزی در سه سال گذشته اقدام‌های جدی برای نظارت بر بانک‌ها، رفع ناترازی آنها، ادغام و سرپرستی بانک‌های مشکل‌دار و امهال تسهیلات با رعایت الزامات فقهی و شرعی انجام داد. لازمه تحقق نظارت جدی‌تر بر بانک‌ها به‌ویژه توانگری مالی آنها در اولین قدم تامین حداقل ۲۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه برای تحقق کفایت سرمایه لازم بانک‌ها و در غیر ‌این‌ صورت محدودسازی تسهیلات تکلیفی دولت به بانک‌هاست که منتظر تحقق وعده اقدام دولت در این زمینه می‌مانیم.» همتی البته فقط نقدهای اقتصادی به دولت نداشته و یکی از جنجالی‌ترین نقدهای او در واکنش به اخراج دو استاد دانشگاه بود که رئیسی و همسرش را خطاب قرار داد و در توئیتی نوشت:«تسویه استادان از دانشگاه‌ها به‌ دلایل سیاسی می‌تواند نشانه تصمیم برای درهم‌ریختن ساختار نیروی انسانی کشور باشد. اخراج دکتر محمد فاضلی از دانشگاه بهشتی تاسف‌بار است. امیدوارم آقای رئیسی و همسرشان به‌عنوان عضو کمیته جذب این دانشگاه جلوی این‌گونه اقدامات بایستند.»
این طور که مشخص است این بار همتی کمر همت بسته تا خود را به عنوان تنها اپوزیسیون دولت معرفی کند تا بلکه بتواند برگه برنده انتخابات 1404 را از آن خود کند. با این حال باید دید آیا او در این امر موفق خواهد بود؟
>همتی کاندیدای شاخص اصلاح‌طلبان خواهد بود؟
علی محمد نمازی، فعال سیاسی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران در این رابطه به آفتاب یزد گفت:« عملکرد آقای همتی در ماه‌های گذشته خوب بوده است چون او به صورت تخصصی و فنی برنامه‌ها و عملکرد دولت را مورد ارزیابی قرار می‌دهد به همین دلیل هم عملکرد او مورد استقبال قرار گرفته است. انتقاد‌های همتی به دور از احساسات و هوچی گری و کاملا علمی و تخصصی است و این کار بسیار خوب است.» وی تصریح کرد:« اما این موضوع که آیا او 3 سال و نیم دیگر می‌تواند کاندیدای اصلاح‌طلبان باشد یا نه به 2 عامل بستگی دارد. اول به این بستگی دارد که بررسی صلاحیت‌ها به چه شکلی صورت بگیرد. اگر این موضوع بهبود یابد و کاندیدای اصلاح‌طلب بیشتری از فیلتر شورای نگهبان رد شوند قطعا هر کسی که بخواهد به عنوان کاندیدای شاخص اصلاح‌طلبان معرفی شود کار بسیار سختی در پیش دارد چون در یک عرصه رقابتی قرار می‌گیرد. بنابراین اولین عامل تاثیر‌گذار در انتخاب کاندیدای شاخص اصلاح‌طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری بعدی، عملکرد شورای نگهبان است.» او افزود:« دومین عامل نیز این است که کاندیداها در این مدت چگونه عمل خواهند کرد، احزاب اصلاح طلب باید به صورت جدی بررسی، ارزیابی و نقد عملکرد و برنامه‌های دولت را در دستور کار خود قرار بدهند. مخصوصا جبهه اصلاحات باید به صورت جدی در صحنه حضور داشته باشد اما این به معنای تضعیف دولت و یا به اصطلاح چوب لای چرخ دولت گذاشتن نیست بلکه دولت‌ها باید از انتقاد‌های سازنده و منصفانه استفاده کنند چون این به نفع دولت است. در کنار احزاب چهره‌های شاخصی مثل آقای همتی نیز می‌توانند این نقد و ارزیابی را انجام دهند. به شرط اینکه محدودیتی ایجاد نشود و فعالان بتوانند به راحتی نقد خودشان را بیان کنند.» نمازی تاکید کرد:« چیزی که من تا کنون دیدم این است که آقای همتی در نقد و ارزیابی برنامه‌های دولت خوب عمل کرده است اما باز هم اینکه ایشان کاندیدای شاخص اصلاح‌طلبان باشد به عملکرد شوای نگهبان بستگی دارد و اینکه ایشان فعالیتشان را همین قدر با قدرت تا انتهای دولت سیزدهم ادامه دهند. با این حال در حال حاضر این تصور وجود دارد که آقای همتی در نقش اپوزیسیون دولت ظاهر شده و امیدواریم این کار را ادامه دهد. در چنین شرایطی حتما جزو کاندیدا و چهره‌های اصلی در انتخابات بعد قرار خواهند گرفت.»