روزنامه آرمان ملی
1400/11/12
رایزنی امیر قطر برای تبادل زندانیان آمریکا و ایران
آرمان ملی- علیرضا پورحسین: امیر قطـــر که به واشنگتـــن سفر کرده، روز دوشنبه با جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا دیدار کرد. مقامات آمریکایی می‌گویند که بایدن در جریان این دیدار با امیر قطر درباره ایران، اوکراین و مسئله امنیت انرژی بحث و رایزنی کرد. قطر از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز طبیعی در جهان به شمار می‌آید و ممکن است در صورت قطع انتقال گاز روسیه به اروپا در نتیجه بحران اوکراین، این کمبود را جبران کند. همچنین وزیر امورخارجه قطر چند روز پیش از سفر امیر قطر به آمریکا به تهران سفر و با مقامات ایرانی دیدار کرده بود. فارغ از نقش‌آفرینی در این عرصه به نظر می‌رسد که رئیس‌جمهوری فرانسه نیز وارد عمل شده است تا مسائلی همچون راستی آزمایی، مکانیزم ماشه و ضمانت عدم خروج از برجام حل و فصل شود. در راستای بررسی این مسائل «آرمان‌ملی» گفت‌وگویی با قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امورخارجه داشته است که در ادامه می‌خوانید. گفت‌وگوهای تلفنی سران کشورها آیا می‌تواند منجر به این امر شود که گره‌های آخر مذاکرات در وین نیز باز شود؟ مشخصا زمانی که گفت‌وگوها در سطح کارشناسی به بن‌بست می‌رسد شاهد هستیم که چنین گفت‌وگوهایی در سطح سران کشورها انجام میشود که یکی از مهم‌ترین این گفت‌وگوها، رایزنی رئیس‌جمهوری ایران و فرانسه بوده است که می‌تواند منجر به تسهیل در روند مذاکرات شود. جزئیاتی در خصوص این گفت‌وگوی تلفنی منتشر نشده است اما دفتر ریاست جمهوری فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد، امانوئل مکرون در گفت‌وگوی تلفنی خود با ابراهیم رئیسی خواستار تسریع در روند مذاکرات وین شده است و اگر این اتفاق رخ دهد می‌توان در وین به یک توافق خوب دست پیدا کرد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد که رئیسی خطاب به امانوئل مکرون گفته است که ایران در فرآیند مذاکرات، اراده و جدیت خود را برای حصول توافق اثبات کرده است و هر تلاشی از طرف مقابل، در این رابطه باید شامل لغو تحریم‌ها، راستی آزمایی و ضمانت معتبر باشد. مذاکرات به نقطه حساس خود رسیده است و به تصمیم گیری‌های سیاسی نیاز دارد که این تصمیم گیری‌ها همواره در سطوح بالای هر کشور انجام میشود. سفر امیر قطر به آمریکا برای دیدار با رئیس‌جمهوری ایالات متحده نیز در این راستا انجام شده است؟ به نظر می‌رسد که قطر برای مجموعه‌ای از علت‌ها در این عرصه نقش‌آفرینی می‌کند و گویا قطر قصد دارد در خصوص تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا میانجی شود و این امر را ممکن کند. بالاخره کشورهای این چنینی هر کدام می‌خواهند یک چیزی را به نام خود ثبت کنند و یک نقش‌آفرینی داشته باشند. قطر امروز کاری را انجام می‌دهد که چند سال پیش عمان این کار را انجام می‌داد. قطر در وهله اول احتمالا در خصوص تبادل زندانیان ایران و آمریکا میانجی‌گری می‌کند و در ادامه در خصوص برجام و مساله انرژی نیز با آمریکا رایزنی خواهد کرد. در مناسبات بین‌المللی طبیعتا هر کشوری علاقه‌‌مند به این است که در مسائل مختلف دخالت کرده و به قول معروف خودی نشان بدهد. باید توجه داشت که این پیش قدمی‌ها زمانی رخ می‌دهد که دو طرف دیگر یک پالس مثبت از خود نشان دهند و ایران و آمریکا هم در خصوص برجام ابراز تمایل کرده‌اند که توافق احیا شود و هم درخصوص تبادل زندانیان مایل به انجام این امر هستند. اساسا مطرح کردن مسائلی همچون مکانیزم ماشه و راستی آزمایی در توافق به چه شکلی باید پیش رود و چه مواردی باید مدنظر قرار گیرد؟ حذف مکانیزم ماشه به این معناست که برجام دستخوش تغییر شده و به دنبال ترمیم آن هستند که این یک بحث جدید است که اگر مطرح شود ممکن است با خواسته‌های خارج از برجامی و جدید طرف‌های غربی مواجه شویم. مشخصا مکانیزم ماشه به ضرر ایران است و اگر راهی پیدا شود که بتوان آن را از توافق حذف کرد که یک اتفاق خوب است و ایران اطمینان بیشتری نسبت به آینده توافق پیدا می‌کند. در خصوص راستی آزمایی در مذاکرات برجام نیز به همین شکل است. به نظر می‌رسد که مساله راستی آزمایی قرار است با برداشتن گام‌هایی از سوی طرفین حل و فصل شود و توافق به صورت گام به گام اجرا شود. مساله ضمانت کمی پیچیده‌تر است زیرا شاید حتی در مجلس دو کشور نیز پس از توافق موضوع حل و فصل نشود. دست پیدا کردن به ضمانت در توافق‌های چندجانبه که زیر نظر شورای امنیت انجام میشود عملا سخت است. هیچ امری در این خصوص صد درصدی نیست و به نظر می‌رسد باید طبق همان توافق سال 2015 پیش رفت تا توافق در وین حاصل شود. به همین علت امروز ضرورت دارد تا یک سیاست خارجی متوازن و همه جانبه با همه طرف‌ها و بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی طراحی کنیم. چرا که سیاست‌های یک طرفه در دنیای امروز جواب نمی‌دهد. از سویی دیگر این سیاست باید چند مسئله اساسی را مورد توجه قرار دهد. اگر نتوانیم مناسبات را با آمریکا و اروپا عادی سازی کنیم، حداقل می‌توانیم تشنج زدایی کنیم. دوم، همزمان با کشورهای بزرگ منطقه مثل عربستان پیش برویم چون اگر مناسبات ما با عربستان بهبود پیدا کند، روابط عربستان با کشورهای جنوب خلیج فارس مانند عراق و سوریه و لبنان هم بهبود پیدا می‌کند و یک آرامشی به منطقه بازخواهد گشت که نتیجه آن عدم فشار به آمریکا برای تحریم ایران است. در این برهه زمانی باید هوشمندانه گام برداشت زیرا هر اقدام اشتباه و یا هر کوتاهی می‌تواند منجر به از دست دادن فرصت‌ها شود. تنظیم سیاست خارجی به شکلی که تامین کننده منافع ملی باشد می‌تواند در این مسیر بسیار موثر باشد.
سایر اخبار این روزنامه
نمايندگان در انتصاب‌ها دخالت نكنند
پيروزی جمهوريخواهان در كنگره «توافق وين» را به حاشيه می‌برد
دو فرزند بیاورید از سـربـازی معاف شوید
صدور احكام خلاف شرع قابل پذيرش نيست
رایزنی امیر قطر برای تبادل زندانیان آمریکا و ایران
حضور رهبر انقلاب در مرقد امام(ره) و گلزار شهدا
دستگاه‌ها مافياي خودرو را بشكنند
لااقل با «قيمت نان» بازي نشود
قيمت در انحصار مردم محصور قيمت‌ها
خودروسازان ککشان هم نمی‌گزد!
نسخه الکترونیکی بزرگ‌ترین مشکل بیماران
تجربه تلخ ۹۸ تکرار نشود
اقتصاد دلالی در کشور حرف اول را می‌زند
«مذاکره مستقیم» راه رسیدن به توافق
