روزنامه خراسان
1400/11/14
سبد خالی انرژی ایران از باد و خورشید
مصطفی عبدالهی- سال 1400 رو به پایان است و از پنج‌هزار مگاوات برقی که قرار بود با انرژی خورشید و باد در کشور تولید شود، فقط 900 مگاوات محقق شده است؛ وضعیت نگران‌کننده‌ای که هم امکان محقق‌شدن هدف‌گذاری 10هزار مگاواتی تا سال 1410 را مبهم ساخته و هم نگرانی‌ها را درباره مشکلات احتمالی تامین برق موردنیاز کشور، جدی کرده است. بحران پیش رو؛ منفی شدن تراز گازی کشور این درست که نیروگاه‌های فعلی ما با گاز و سوخت مازوت فعال است و ما هم جزو صادرکنندگان گاز هستیم، اما تجربیات سال‌های اخیر نشان داد که این ذخایر گازی نمی‌تواند برای همیشه اطمینان‌بخش باشد و در شرایطی مانند افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، گاهی حتی ناگزیر به قطع گاز نیروگاه‌هایمان می‌شویم. البته این تنها مشکلمان نیست و وقتی به جای گاز، نیروگاه‌هایمان را با سوزاندن مازوت زنده نگه‌می‌داریم تا برق موردنیاز کشور را تامین کنند، فاجعه‌ای بزرگ‌تر را رقم می‌زنیم و آلودگی هوای کلان‌شهرها را تشدید می‌کنیم. البته آن‌طور که کارشناسان انرژی می‌گویند، مصرف گاز هم در کشور ما معقول نیست و هفت برابر جهان گاز می‌سوزانیم؛ ضمن آن‌که سالانه حدود 83 میلیارد دلار یارانه انرژی می‌دهیم. اما حتی اگر از بالابودن مصرف گاز و هدررفت بودجه مربوط به آن هم بگذریم، از این واقعیت تلخ نمی‌شود گذشت که بر اساس اعلام شورای عالی انرژی، تا سال 1410 تراز گازی کشور هم منفی خواهدشد و دیگر، مخازن گازی کشور پاسخگوی میزان مصرف داخلی نخواهد بود.البته «محمود کمانی»، معاون وزیر و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر، راهکار جلوگیری از مواجهه با این بحران را اعلام کرده و گفته است: «چاره‌ای نداریم جز این‌که به سمت تولید برق بیشتر از خورشید و باد برویم». دلیلش هم این‌که نمی‌توان توسعه منابع انرژی آتی را صرفا برمبنای نیروگاه‌های فسیلی برنامه‌ریزی کرد و افتادن در این مسیر، یک خطای برگشت‌ناپذیر برای کشور است. برنامه‌ای هم داریم؟ خوشبختانه طی سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر آغاز و تعدادی نیروگاه خورشیدی و بادی در کشور احداث شده است. البته میزان برق تولیدی از این نیروگاه‌ها فعلا فقط درحد 900 مگاوات است؛ درحالی‌که طبق برنامه قرار بود تا پایان سال 1400، یعنی کمتر از دوماه دیگر، پنج‌هزار مگاوات تولید برق از این نیروگاه‌ها داشته باشیم. برنامه جدید؛ 10 هزار مگاوات تا سال 1410 اگرچه سرعت ما در توسعه این فناوری پایین بوده، اما حالا دولت سیزدهم افق پیش رویش را رسیدن به توان تولید 10 هزار مگاوات برق از این نیروگاه‌ها، تا سال 1410 تعیین کرده است. یک گام بلند که البته برداشتن آن قطعا نیازمند تامین منابع مالی و همچنین نظارت و پیگیری است. اعتباری معادل 34 میلیون بشکه نفت «اکبر ادیب‌فر»، مدیر عامل انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، مهم‌ترین نیاز تحقق این هدف را، تامین منابع مالی آن دانسته و گفته است: برای ایجاد زیرساخت تولید 10 هزار مگاوات برق حاصل از انرژی خورشید و باد، به اعتباری معادل 34 میلیون بشکه نفت نیاز است؛ اما باید دید آیا متولیان امر و کل نهادهای تصمیم‌گیر در کشور برای اختصاص این اعتبار هم‌افزایی و هماهنگی دارند یا خیر؟ اما سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق امیدوار و معتقد است همان‌طور که در بودجه امسال، 2500 میلیارد تومان اعتبار برای توسعه این نیروگاه‌ها دیده شده بود، در سال‌های آینده هم می‌توان به تخصیص اعتبار امیدوار بود. نگرانی از لابی های پرقدرت اما «محمد درویش» کارشناس و پژوهشگر محیط زیست هم به یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های این حوزه اشاره می‌کند و می‌گوید: «افق تعیین‌شده برای سال 1410 و تولید 10هزار مگاوات برق با انرژی‌های خورشیدی و بادی، شدنی و امیدبخش است اما وقتی بسیاری از برنامه‌های مصوب در کشور اجرایی نمی‌شود، مردم و ناظران عمومی حق دارند درباره محقق شدن برنامه‌های آینده هم شک کنند». او تصریح می‌کند: «یکی از دلایل محقق نشدن برنامه‌های توسعه نیروگاه‌های جدید، لابی پرقدرت فعالیت و توسعه نیروگاه‌های حرارتی و سدهاست که اصرار دارند بگویند نیروگاه‌های خورشیدی و بادی گران است، درحالی‌که این تحلیل درستی نیست». درویش ادامه می‌دهد: «دولت سالانه 300 هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح‌های انتقال آب و سدسازی هزینه می‌کند و بنابراین ما مشکلی برای تامین اعتبار احداث نیروگاه‌های نسل جدید نداریم، اما تفکر توسعه نیروگاه‌های قدیمی این اعتبارات را می‌قاپد، بنابراین برای تحقق اهداف اعلام‌شده، ابتدا باید طرز فکرها را تغییر داد». عملکرد عمانی ها با بزرگ‌ترین ذخایر نفتی پارک خورشیدی یانچی در چین، پروژه انرژی خورشیدی کاموتی هند، نیروگاه ویلانوئوای مکزیک، سولار استار آمریکا و ... . این‌ها فقط تعدادی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان است که با قدرت درحال تولید برق است. با این حال ما خودمان را با کشورهای پیشرو در این صنعت مقایسه نمی‌کنیم و نگاهمان به کشورهایی است که در همین منطقه و با شرایط آب و هوایی و مخازن گازی مشابه ما زندگی می‌کنند. عمانی‌ها همین چند روز قبل بزرگ‌ترین نیروگاه برق خورشیدی خود را با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات و ۴۰۳ میلیون دلار سرمایه‌گذاری افتتاح کردند؛ کشوری که دارای بزرگ‌ترین ذخایر نفتی در بین کشورهای غیر عضو اوپک در خاورمیانه و ذخایر قابل توجه گاز است اما توسعه نیروگاه‌های جدید را از یاد نبرده و به انرژی‌های فسیلی‌اش هم دل نبسته است؛ کاری که ما هم باید با قدرت دنبال کنیم... . سخنگوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر در گفت‌وگو با خراسان مطرح کرد: 300 روز آفتابی و تونل‌های بادخیز متعدد ما جعفر محمدنژاد سیگارودی، سخنگوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق، به خراسان می‌گوید:ما در کشورمان 300 روز آفتابی و تونل‌های بادخیر متعدد داریم، ضمن آن‌که پهنه‌های وسیعی در کشور وجود دارد که ظرفیت احداث نیروگاه را دارد؛ درحالی‌که برخی کشورها چنین پهنه‌هایی را ندارند اما بازهم از پشت‌بام‌ها برای آن استفاده می‌کنند. او می‌افزاید: شاید در مقایسه اولیه گفته شود هزینه احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی بیشتر از نیروگاه‌های فسیلی است؛ اما باید دقت کنیم نیروگاه فسیلی با سوخت فعالیت می‌کند و آن نیروگاه‌ها با انرژی رایگان خورشید و باد؛ ضمن آن‌که از نظر بحث‌های زیست‌محیطی و آلوده‌کردن هوا نیز عملکرد هر دو نمونه کاملا مشخص است. او به برنامه دولت برای تولید 10هزار مگاوات برق هم اشاره می‌کند و می‌گوید: این یک طرح هوشمندانه است که در صورت برنامه‌ریزی می‌توان از مزیت‌های دیگر آن نیز استفاده کرد؛ از جمله توسعه نیروگاه‌ها در مناطق محروم و اشتغال‌زایی برای ساکنان این مناطق.
سایر اخبار این روزنامه
آزادراه مشهد- چناران در لاین شرط و شروط مدیران
بهروزی حافظ و فردوسی در عصر انقلاب اسلامی
پیکر آیت‌ا... صافی گلپایگانی در قُم تشییع شد
افزایش 40 درصدی عوارض ساختمانی
مومیایی انسان یا بقایای فرازمینی‌ها؟
اولویت های اصلی به جای روزمرگی های کوچک!
صندوق های پیشرفت و عدالت آب رفت!
ستاره ها در جلد شخصیت های واقعی
لیلة الرغائب؛ شب عطای پاداش به مؤمنان
میلاد امام باقر(ع) مبارک باد
باقری: با آمریکا مذاکره نداشتیم
سبد خالی انرژی ایران از باد و خورشید
شگرد کثیف باند «آبگوشت»!
در روستای دوقلوها چه خبر است؟
