محدودیت لازم است تعطیلی نه!

فریبا خان‌احمدی
خبرنگار
 48 روز از ورود سویه اُمیکرون به کشور می‌گذرد و حالا آنطور که گزارش‌های رسیده از کادر درمان شاغل در بخش‌های عفونی بیمارستان‌ها نشان می‌دهد، آمار موارد بستری‌ جدید کرونایی و بیماران بدحال با روند تصاعدی پیشروی می‌کند. برخی از رؤسای بیمارستان‌ها در استان‌های قرمز اعلام کرده‌اند، در شهرهایی با رنگ قرمز کرونایی هر 30 ثانیه یک نفر به اُمیکرون مبتلا می‌شود با این حال هشدارها متوجه این موضوع است که افراد واکسینه نشده بدون اتلاف وقت واکسینه شوند و مهم‌تر از آن ماسک‌ها را دوباره از زیر چانه‌ها یا روی بازوهای‌شان به روی صورت شان بیاورند. در این میان مهم‌ترین توصیه کارشناسان حوزه سلامت این است که هرگونه علائم سرماخوردگی را باید فرض ابتلا به اُمیکرون تلقی کنید و برای پیشگیری از سرایت ویروس خودتان را قرنطینه کنید. پیک شیوع اُمیکرون این روزها کودکان زیر 12 سال را نشانه گرفته است، از سوی دیگر به گفته رؤسای بیمارستان‌ها میزان مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی و بیمارستانی با علائم مشابه نسبت به هفته گذشته حدود ۸۰درصد افزایش یافته است و بستری‌شدگان این بیماری نیز طی این مدت ۶۱ درصد رشد نشان می‌دهد.اُمیکرون در حالی روی خط سرعت قرار گرفته که رنگ قرمز کرونایی روز به روز شهرهای کلانشهر کشور را در بر می‌گیرد. گرچه که تعداد تست‌های تشخیصی پی‌سی‌آر کاهش قابل توجهی داشته اما شمار بیماران جدید شناسایی شده در کمتر از سه هفته 30 برابر رشد داشته است. اوایل آذرماه تعداد موارد ابتلا در مرز شکستن سد عدد 900 مبتلا در روز بود. افت و خیز آمار شاخص‌های کرونا تا نیمه‌های اول دی ماه ادامه داشت تا اینکه سرعت مبتلایان به اُمیکرون به شکل تصاعدی روبه افزایش گذاشت. هر چند که هنوز متغیرهای ابتلا و بستری با وجود میانگین ابتلای 30 هزار بیمار و بیش از هزار مورد بستری در روز روی موارد مرگ‌و‌میر تأثیر چندانی نگذاشته اما در دو روز گذشته پس از حدود دو ماه از وضعیت نسبتاً آرام، موج مرگ و میر مرز 50 فوتی در روز را رد کرد و 64 بیمار کرونایی فوت کردند. پیام طبرسی رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری به «ایران» می‌گوید: اُمیکرون افرادی را که واکسن نزده‌اند یا واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده‌اند هدف قرار می‌دهد و همچنین افراد مسن و کسانی را که بیماری زمینه‌ای دارند درگیر می‌کند.
نگاهی به وضعیت متغیرهای کرونا در دنیا نیز نشان می‌دهد در بسیاری از کشورها به‌رغم آمار بالای واکسیناسیون، موج بستری و مرگ مبتلایان اُمیکرون بلندتر از دلتا بوده است. اگر مشابه همین اتفاق در ایران رقم بخورد، بزودی باید منتظر پر شدن بیمارستان‌ها باشیم. هم‌اکنون روند بستری کرونا در اکثر استان‌ها بشدت رو به افزایش است و از طرفی سرمای هوا باعث شده در وسایل حمل و نقل عمومی، بسیاری از ادارات، فروشگاه‌ها، شرکت‌ها، کلاس‌ها، تالارها و رستوران‌ها عملاً هیچ تهویه‌ای نداشته باشند. ازدحام مردم در محیط فاقد تهویه و در شرایطی که بسیاری از آنها بدون آنکه مطلع باشند ناقل کرونا هستند، منجر به گسترش سویه امیکرون در کشور شده است. در چنین شرایطی یکی از راه حل‌های کوتاه مدت اعمال محدودیت‌ها است که البته به اشتباه از این کلید واژه به عنوان تعطیلی نام برده می‌شود. این در حالی است که اعمال برخی محدودیت‌های کرونایی از جمله آموزش مجازی و اعمال قرنطینه هوشمند برای افراد واکسینه نشده و دارای تست پی‌سی‌آر تبدیل به یک مطالبه عمومی در شبکه‌های اجتماعی شده است. با این حال به نظر می‌رسد با وجود تجربیات ناموفق در موج‌های قبلی بیماری هنوز ایجاد محدودیت‌های کرونایی به دلیل آدرس‌های غلط عده‌ای موجب شده عملاً وقتی کار از کار گذشت محدودیت‌ها اعمال شود.از سوی دیگر اپلیکیشن ماسک که از آبان ۹۹ با مصوبه ستاد ملی کرونا، محدودیت‌های کرونایی را بر اساس وضعیت رنگ‌بندی شهرستان‌ها اعلام می‌کرد به فعالیت خودش خاتمه داد. در این وضعیت، رنگ‌بندی کرونایی کشور هم به سرعت در حال تغییر است. به‌‌طوری‌ که در کمتر از یک‌هفته تعداد شهرهای قرمز با چند برابر افزایش به نقشه برگشت. بر همین اساس تازه‌ترین داده‌های مربوط به نقشه رنگ‌بندی کرونایی کشور که از سوی روابط عمومی وزارت بهداشت منتشر می‌شود، نشان می‌دهد که با شیوع گسترده سویه امیکرون در کشور و آغاز پیک ششم کووید19، باز هم تعداد شهرهای کرونایی افزایش یافت به طوری که 120 شهرستان کشور در شرایط قرمز کرونایی قرار گرفتند. همچنین بر اساس این نقشه رنگ بندی ۱۵۳ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۱۶۷ شهرستان در وضعیت زرد و ۸ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.مشاهدات متخصصان اپیدمیولوژی با توجه به شیب صعودی پرسرعت اپیدمی واریانت اُمیکرون بر این نکته تأکید دارد که بزودی رکورد موارد ابتلا و بستری در کشور زده می‌شود. مسعود یونسیان،عضو کمیته علمی کرونا درباره چرایی تأخیر در اعمال محدودیت‌های کرونایی در کشور به «ایران» می‌گوید: من با تعطیلی مخالفم نباید کلمه محدودیت را معادل تعطیلی در نظر گرفت چرا که اعمال محدودیت‌ها طبق اولویت بندی انجام می‌شود.


وی در ادامه با اشاره به وضعیت اجرای مدیریت هوشمند کرونا نیز عنوان می‌کند: قرار بود در این طرح از افراد هنگام ورود به ادارات دولتی و حمل و نقل عمومی کارت ملی درخواست شود و طبق آن جلوی ورود افرادی که واکسن نزده‌اند و تست شان مثبت است گرفته شود.
به گفته دکتر یونسیان، محدودیت و تعطیلی دو چیز متفاوت است. حتی اگر بحث تعطیلی برخی فعالیت‌ها مطرح می‌شود تعطیلی فعالیت‌های انتخابی مطرح است نه تعطیل کردن شهر. اولاً نمی‌توان شهر را تعطیل کرد چون ملاحظات اقتصادی دارد و مردم بر نمی‌تابند یا برخی مشاغل نباید تعطیل شوند، بنابراین کمیته علمی بحث تعطیلی را در نیمه دی ماه پیشنهاد داد بخصوص اینکه مدارس و دانشگاه‌ها که دو سال آموزش مجازی داشتند یک ماه دیگر هم آموزش‌شان مجازی باشد. ما مشاهده می‌کردیم موج فعلی هفت روز متوالی پشت سر هم افزایش داشت و این افزایش نمی‌توانست تصادفی باشد.وی با بیان اینکه بازگشایی خوابگاه‌ها به دلیل نداشتن تهویه مناسب حباب جدیدی از انتقال عفونت را ایجاد می‌کند، می‌گوید: تعطیلی فعلی خوابگاه‌ها فایده‌ای ندارد بلکه باعث می‌شود این حباب جدید بین خانواده‌ها و شهرهای مختلف جابه‌جا شود. مشاهده کارشناسان این بود که موج در حال پیشروی است و هیچ مانعی هم سر راهش نیست. دو کار باید انجام می‌گرفت؛ اول مدیریت هوشمند کرونا یعنی محدود کردن دسترسی افرادی که واکسن نزده‌اند و تست‌شان مثبت است. دوم،آموزش مجازی که مهم‌تر از تعطیلی شهر است.
دکتر یونسیان می‌گوید: پیش‌بینی کمیته علمی کرونا این است که احتمالاً موج ششم خفیف‌تر خواهد بود، البته با تعداد موارد ابتلای سهمگین‌تری از موج پنجم مواجه خواهیم بود اما بستری و مرگ‌و‌میر به موج پنجم نمی‌رسد.