روزنامه آفتاب یزد
1400/11/17
جفای محیط زیستی طالبان به ایران
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعراء:حق‌آبه ایران از هیرمند، به دادخواست حقوقی ایران از آب رود هیرمند در منطقه سیستان اشاره دارد. این رود در گذشته در هر دو کشور افغانستان و ایران جاری بوده‌است. جدایی هرات از خاک ایران در سال ۱۸۵۷ (میلادی) به موجب معاهده پاریس و خودداری گسترده حاکمیت افغانستان از جاری ساختن رود هیرمند در خاک ایران، مسئله حقابه رود هیرمند را به یکی از مسائل مهم سیاسی، اجتماعی و زیست‌محیطی دو کشور مبدل ساخته‌است.علی‌رغم انعقاد قرارداد حق آبه هیرمند، از اواخر دهه ۷۰ و هم‌زمان با کاهش بارش سالانه و گسترش خشکسالی بر سیستان، میزان ورودی آب رود هیرمند به دریاچه هامون مرتباً کاهش یافت. انتقال آب هامون جهت استفاده در شهر زاهدان توسط خط لوله و انتقال و ذخیره اندازه زیادی از آب دریاچه هامون به چاه‌های نیمه زابل و همچنین استفاده آب هامون برای کشاورزی از عوامل اصلی خشکی هامون می‌باشد. نبود دولت قدرتمند در افغانستان، ساخت بند کجکی بر روی هیرمند، نصب و به‌کارگیری انواع پمپ در مسیر رود هیرمند برای کشاورزی در افغانستان ،خشک شدن دریاچه هامون (که هفتمین تالاب بین‌المللی جهان است) را در پی داشته‌است. این مسئله موجب قطع منبع زندگی ۴۰۰ هزار سیستانی، کاهش چشمگیر پرندگان بومی سیستان، رو به انقراض نهادن گاو سیستانی، تنگدستی و ناامنی‌های متعاقب آن به واسطه فعالیت قاچاق مواد مخدر و گروه‌های تروریستی، مهاجرت گسترده سیستانیان به مناطق شمالی ایران و زوال روزافزون صنایع دستی سیستان شده‌است.چندی پیش خبر رسید که طالبان دریچه های سد کمال خان را به سمت ایران باز کرده است و این خبر موجب خوشحالی عده زیادی از مردمی شد که خبر از خشکی دشت سیستان و شرایط سخت زندگی در آن منطقه داشتند. اما در ادامه طالبان رها سازی آب سد کمال خان به سمت ایران را تکذیب و اعلام کرد آب به درخواست کشاورزان افغانستانی رهاسازی شده است سپس در ادامه نیز ادعای طالبان تکذیب شد و خبر رسید که آب هیرمند طی چند روز به ایران خواهد رسید . اما در نهایت در میان همه این اخبار و تکذیبیه ها آب به ایران نرسید . اما به تازگی خبرهایی مبنی بر این موضوع رسیده است که افغانستان حقابه هامون را با سدکمال خان منحرف کرده و به شوره زارهای گودرزه ریخته است .به نظر می رسد دولت افغانستان حاضر نیست حق آبه ای که حق ایران است را به آن بدهد و در این راستا مسیر آب را حتی منحرف می کند .
>ضعف ایران
پیر محمد ملازهی کارشناس مسائل شبه‌قاره در این باره به آفتاب یزد گفت :« قبل از تکمیل سد کمال خان زمانی که سیلاب هایی به دلیل باران به سمت ایران می آمدند در پایین دست یک کانالی زده بودند که این آب ها هم به ایران نرسد . در همان زمان محلیان هشدار دادند که باید کاری انجام شود . اما واقعیت این است
که ایران در این زمینه ضعیف عمل کرد. مقامات نگرانی مردم را
در این باره فهم نکردند .الان که باران زیاد باریده و آب از سد لبریز شده است دو دریچه را باز کردند . اما آب این دو دریچه ای که باز شده است برخلاف تصور به سمت گودرزه رفت و مشکل از جایی ناشی
می شود که ایرانیان از قبل به صورت منفعل نسبت به این کانال برخورد
کرده اند .این موضوع در زمان دولت قبلی افغانستان هم وجود داشت و این بخشی از برنامه بزرگتری است که افغانستان از زمان اتحاد شوروی وارد آن شده است . زیرا آن ها برنامه برای کشت پنبه و جایگزین کشت خشخاش داشتند . از آن زمان یکسری طراحی هایی شده بود که سدهایی برای هدایت سیلاب ها ساخته و آب آن به سمت مزارع هدایت شود . الان درواقع آبی وجود ندارد تا حق آبه تخصیص یابد مگر اینکه ایران به افغانستان فشار آورد و از اهرم های خود در این باره استفاده کند . اما متاسفانه در ایران ظاهرا این موضوع جدی گرفته نمی شود . »
>دیپلماسی ضعیف
اسماعیل کهرم کارشناس محیط زیست نیز در این باره به آفتاب یزد گفت :« افغانستان حق آبه ایران را نمی دهد به دلیل اینکه دیپلماسی ما ضعیف است. سد کجکی را وقتی ساختند در زمان هویدا نخست وزیر وقت بود و در آن زمان قرار شد 26 متر مکعب در ثانیه از آن سد کجکی به ما آب بدهند .بعدا در زمان محمد اشراف غنی یعنی قبل از طالبان قرار بر این شد که سد کمال خان که ساخته می شود ، از ایران نفت بگیرند و به ایران آب بدهند . محمد اشرف غنی این صحبت را در مرز ایران و افغانستان مطرح کرد .دولت او هم دوامی نیاورد و الان این موضوع به رابطه جمهوری اسلامی ایران با طالبان بستگی دارد.تا به حال دو دفعه خبر باز شدن نهر ها به سوی سیستان و بلوچستان ایران تکذیب شده است . »
>از بین رفتن تمام زمین های کشاورزی
وی درباره تاثیرات این اقدام گفت :« تمام زمین های کشاورزی بلوچستان ایران متکی به آب هیرمند است که الان درست در خط مرزی ایران سد کمال خان را با همکاری ترکیه احداث کرده اند و قدرت دست خودشان است . هر زمانی که بخواهند سد را به سمت ایران باز می کنند و هر گاه بخواهند آب را به سمت ایران هدایت
نمی کنند و تمام این موضوع به دیپلماسی و زورگویی های طالبان بستگی دارد . اگر رابطه حسنه باشد طبق قرارداد های بین دولت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان باید حتما حق آبه ایران را بدهند .اما تا به حال به این قرارداد ها عمل نشده است و از الان به بعد هم عمل نمی شود مگر اینکه دیپلماسی ایران تقویت شود .وقتی که محمد اشرف غنی گفت ما آب می دهیم و نفت
می گیریم هیچ عکس العملی از ایران مشاهده نشد فلذا این شایعه را پراکنده کردند که ما به ایران آب دادیم و نهایتا هم ایران متاسفانه باز هم عکس العملی نشان نداد . در نهایت آش نخورده و دهن سوخته شد یعنی آب را نگرفتیم ولی طالبان در دنیا پراکنده کرده است که به تعهدات خود وفا کرده است . تمام زمین های کشاورزی در بلوچستان ایران در این شرایط سوخت می شود .»
سایر اخبار این روزنامه
جفای محیط زیستی طالبان به ایران
لوازم خانگی چند؟
ائتلاف چین و روسیه، ائتلافی که می‌تواند خطرناک باشد!
شیوه نامه‌های بهداشتی در اجتماعات بویژه در اماکن زیارتی رعایت شود
تخریب بنای اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، آب منطقه‌ای، سازمان حفاظت از محیط زیست
چرا امنیت چاقو خورد
ضرورت تغییر قانون بکارگیری سلاح توسط ماموران، آری یا خیر؟
جشنواره بحران‌ها
لزوم شکستن چرخه ویژه خواری
آقای وزیر! این بود بلندی کلاهت؟
لغو تحریم غیر مهم
وزیر پرورش کرونا؟
چند نکته درباره لغو تحریم ها
