روزنامه آفتاب یزد
1400/11/17
ائتلاف چین و روسیه، ائتلافی که می‌تواند خطرناک باشد!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: سفر آقای پوتین به چین در کشاکش تنش مسکو با آمریکا و غرب بر سر مسئله‌ی اوکراین از آن جهت حائز اهمیت است که گویی این دو کشور تصمیم گرفته‌اند در برهه‌ای حساس، اندک اختلافاتی که از قدیم داشته‌اند را فراموش کنند. در کنار این مسئله، تحریم المپیک زمستانی از سوی آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها مبنی بر این که برای مراسم افتتاحیه، مقامات رسمی خود را عازم سفر به پکن نکنند در کنار حضور گرم و گیرای ولادیمیر پوتین در پکن، این پیام را به غرب ارسال می‌کند که حل بحران اوکراین می‌تواند به حل بحران تایوان گره بخورد و حل مسئله‌ای به‌نام کره‌ی شمالی به حل مسئله‌ی اوکراین و تایوان.
در حالی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، مودت خود با چین را در افتتاحیه بازی‌های المپیک زمستانی در پکن جشن می‌گیرد، شرق اروپا همچنان دچار تنشِ جنگ؛ آری یا خیر است تا جایی که خبرگزاری «بلومبرگ» حتی اقدام به انتشار خبرِ جعلیِ حمله‌ی نظامی روسیه به اوکراین می‌کند اقدامی که اگرچه اشتباه بود اما بی‌دلیل نبود.
> تنش‌های چهارگانه؛ مسئله‌ی هسته‌ای ایران در اولویت نیست؟!
محمدعلی بصیری استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان در گفت‌وشنودی تحلیلی، این سفر و ابعاد مختلف آن و نیز اثرگذاری آن بر تنش در اوکراین را این گونه تشریح می‌کند:
آقای بایدن در هنگام تحویل سال جدید میلادی و نیز برخی از مسئولین کاخ سفید به این موضوع اشاره کردند که در سال ۱۴۰۱ چهار تهدید پیش رو داریم:
- بحث چین و مسئله تایوان
- مسئله روسیه و اوکراین
- مسئله هسته‌ای ایران
- و در نهایت مسئله گروه‌های تروریستی خاورمیانه.
وی می‌افزاید: اولویت اول را بحث چین و تنش بر سر تایوان عنوان کردند و اولویت دوم مسئله روسیه و بحران اوکراین. الان این دو بحران در اولویت در سیاست خارجی آمریکا و غرب به رهبری آمریکا قرار گرفته که آن‌ها را می‌خواهد مدیریت کند اولویت سوم هم بحث هسته‌ای ایران است که ظاهرا دارند آن را به وضعیت توافقی می‌رسانند در مورد مسئله تروریسم هم با خروج از افغانستان و خروج تدریجی از عراق دارند آن را مدیریت می‌کنند.
بصیری در ادامه با توجه به مباحث حاشیه‌ای المپیک زمستانی پکن خاطرنشان می‌کند: تحریم حضور غربی‌ها در المپیک زمستانه چین یک فاکتور است که فشار بر چین وارد کنند. از آن طرف اکنون اوج بحران اوکراین است و بسیج نظامی بین روسیه و ناتو و آمریکا که اولویت بعدی آن‌ها است. نزدیکی چین و روسیه در دهه گذشته در شانگهای برخلاف استراتژی آمریکا و غرب بوده و آن‌ها همیشه تلاش می‌کردند که هیچ کشور آسیایی قدرتمند نشود و تلاش می‌کردند هیچ گاه دو قدرت به هم نزدیک نشوند و ائتلافی ایجاد نشود. امروز این مسئله رخ داده و روسیه در حال احیا خود است و سرزمین‌های از دست رفته را دارد برمی گرداند چین هم با سرعت بیشتری که پیش‌بینی می‌شد که در سال ۲۰۵۰ به قطب اول نزدیک میشود دارد سرعت می‌گیرد که سال ۲۰۳۰ به آن دست پیدا کند بنابراین این نزدیکی و این احساس قدرت بازسازی شده در چین و روسیه پیام محکمی به غربی‌ها می‌دهد و این سفر یکی از آن پیام‌های صریح است که این دو قدرت پشت یکدیگر هستند و در اختلافات
اولویت دار غربی، هوای هم را خواهند داشت و در صورت تنش به کمک یکدیگر خواهند رفت.
> ائتلافی در خدمت صلح بین‌الملل
این استاد دانشگاه در ادامه بیان می‌کند: این مسئله از بُعدی برای صلح بین‌الملل خوب است چون آمریکا و ناتو با داشتن سلاح هسته‌ای که شوروی دارد و توازن در قدرت هسته‌ای دارد معمولا فکر یک درگیری نظامی تمام عیار را با روسیه بر سر اوکراین مطرح نمی‌کند چه رسد که عملاً آن را دنبال کند. چین هم که پشت قضیه بیاید عملا بازدارندگی را تقویت می‌کند و احتمال حمله نظامی را با عقبه‌ای که روسیه از طریق چین دارد و چین از طریق روسیه دارد جرات درگیری مستقیم و گسترده آمریکا به رهبری ناتو با این دو قطب
بر سر دو موضع اختلافی تقلیل می‌دهد و آن‌ها را مجبور می‌کند که به سمت راه حل‌های دیپلماتیک بروند.
> آیا آمریکا قادر به بر هم زدن این ائتلاف خواهد بود؟
محمدعلی بصیری با اشاره به توان بالقوه و آیتم‌های تعیین کننده‌ای که آمریکا و متحدانِ این کشور در اختیار دارند در پاسخ به این پرسش که: «آیا آمریکا قادر به بر هم زدن این ائتلاف خواهد بود؟» اظهار می‌دارد: با توجه به اینکه روسیه و چین اختلافات ریشه‌ای خود را در بحث مرزهای مشترک در منچوری حل کردند اختلافات کهن گذشته از این بُعد بین آن‌ها وجود ندارد ولی از آنجایی که قدرت‌ها در عین ائتلافاتی که با هم ایجاد می‌کنند ممکن است رقابت‌هایی از لحاظ بازار اقتصادی، جذب سرمایه، بازار فروش یا بازارهای جایگزین وجود داشته باشد و گسل‌های اختلافی بین این دو به وجود آورند کما اینکه در گذشته هم این کار را کردند ولی اینکه بتوانند از هم بپاشانند در شرایط بین‌المللی فعلی بعید به نظر می‌رسد ممکن است مدیریت کنند تضعیف کنند و آن ائتلاف جبهه نظامی شکل نگیرد که تهدید جدی برای آن‌ها باشد اما در وضعیت فعلی بعید می‌دانم ازهم بپاشانند البته ابزارهایی که آمریکایی‌ها همچنان انحصاری دارند
بازار فروش است و با این ابزار روی چین فشار می‌آورند و چانه‌زنی می‌کنند بازار انرژی نیز هست که همچنان بخش عمده‌ای از این بازار در اختیار آمریکا و متحدانش است یا مسیرهای استراتژیک امنیت و مدیریتش در اختیار ناو بین‌المللی آمریکایی و غربی‌ها است که چینی‌ها روی این حساس هستند از طرف دیگر نیاز چین به
های تکنولوژی که همچنان آمریکا دست برتر را دارد و چین نیاز دارد این مبادله و ارتباط را قطع نکند و در صورت تنش ممکن است قطع شود. این‌ها ابزارهایی است که همچنان با آن چین را مدیریت می‌کنند از طرف دیگر ابزارهایی برای فشار بر روسیه دارند کما اینکه روس‌ها برای ابزار تکنولوژی و اقتصاد برتر همچنان به غرب نیاز دارند بازار فروش گاز روسیه هم وابسته به اروپا است بحث هسته‌ای ایران هم می‌تواند ابزار فشار روی آن‌ها باشد اگر توافقی مجددا در بحث برجام حاصل شود و سهم ایران در بازار نفت و گاز باز شود انحصار روس‌ها در صادرات گاز شکسته میشود. این‌ها ابزارهایی است که در اختیار غرب به رهبری آمریکا می‌باشد که برای مدیریت ائتلاف بین چین و روسیه استفاده می‌کنند. لذا در این تنش‌ها احتمال درگیری نظامی بسیار کم است.
> کره شمالی در بزنگاه در زمین چین بازی خواهد کرد یا در زمین روسیه؟
در خبرها می‌خوانیم چینی‌ها با لحنی خاص در مورد کره شمالی به آمریکایی‌ها هشدار می‌دهند موضوعی که در مناقشات بین‌المللی می‌تواند تعیین‌کننده باشد حال باید دید: «کره شمالی در بزنگاه در زمین چین بازی خواهد کرد یا در زمین روسیه؟»
محمدعلی بصیری استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان در پاسخ به این پرسش اظهار می‌دارد: ائتلافی که از ده سال پیش آمریکایی‌ها در مقابل چین و کره شمالی و روسیه انجام دادند حالت قویتری است که پیمان نظامی - دفاعی بین استرالیا، ژاپن، نیوزیلند، فیلیپین، هند و آمریکا شکل گیرد این قویتر از آن است که چینی‌ها با روسیه و دیگر اعضایی که در شانگهای حضور دارند و کشورهایی که در آن قرارداد تاثیر دارند. از مجموع همه‌ی این کشورها به یک کشور خیلی خاص خواهیم رسید و آن کره شمالی است. کره شمالی در بحران شصت سال گذشته بیشتر متمایل به چین شده و از ابزار چین برای چانه زنی و توازن برقرار کردن استفاده کرده. بعد از توافقات ترامپ و بحث حمله ایران به پایگاه عین الاسدِ آمریکا در عراق و نیز بعد از ترور سردار سلیمانی، کره شمالی عملاً از تمام توافقات خارج شد و آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای‌اش را شروع کرد و این نبوده مگر با چراغ سبز چینی‌ها و این بی‌ارتباط نیست مگر با بحران تایوان و حتی تا حدودی بحران اوکراین. روس‌ها هم چنان هستند اما وزن برتر در چانه زنی و مدیریت توسط چینی‌ها است در جنگ کره هم چینی‌ها بیشتر نقش داشتند در زمان مائو معروف است که در جنگ بین چین شمالی و جنوبی مائو بود که سرباز وارد می‌کرد و این عقبه را کره شمالی می‌داند بنابراین کره شمالی بیشتر به سمت چین متمایل است.
> چینی‌ها در مسئله اوکراین از روسیه حمایت می‌کنند یا سکوت؟!
بصیری در پاسخ به این پرسش آفتاب یزد که: «چینی‌ها در مسئله اوکراین از روسیه حمایت می‌کنند یا سکوت؟!» می‌گوید:
به نظر می‌رسد حمایت کنند. صحبتی که آقای پوتین در سفر به چین کرد و اعلام کرد از چین واحد استقبال می‌کنیم و استقلال تایوان را نمی‌پذیریم انتظار این است که چینی‌ها همین پاسخ را به مشکل روسیه در اوکراین دهند و چین از عضویت اوکراین در ناتو حمایت نمی‌کند.
> ائتلاف غیرمتعهدها خطرناک است؟
از بصیری می‌پرسیم: در مناسبات بین‌الملل، معروف است که روس‌ها و چینی‌ها علی رغم آن که آمریکایی‌ها متهم ردیف اول هستند اما چندان پایبندی به توافقات و قراردادها ندارند. غیرمتعهدها یعنی کشورهایی که زیر هر توافقی می‌زنند تا به منافع خود دست پیدا کنند حالا دم از ائتلاف می‌زنند آیا این ائتلاف به نظر شما خطرناک نیست؟ بله. هم روسیه هم چین اساسا خواهان تغییر نظام بین‌الملل هستند دولت‌های انقلابی و خواهان تغییر وضع موجود هستند و اگر امکانات در اختیارشان قرار گیرد به راحتی نُرم‌ها و استانداردهای حقوق بین‌الملل را نقض می‌کنند. چون معتقدند این قانون به ضرر شرق و آن‌ها وضع شده است.
سایر اخبار این روزنامه
جفای محیط زیستی طالبان به ایران
لوازم خانگی چند؟
ائتلاف چین و روسیه، ائتلافی که می‌تواند خطرناک باشد!
شیوه نامه‌های بهداشتی در اجتماعات بویژه در اماکن زیارتی رعایت شود
تخریب بنای اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، آب منطقه‌ای، سازمان حفاظت از محیط زیست
چرا امنیت چاقو خورد
ضرورت تغییر قانون بکارگیری سلاح توسط ماموران، آری یا خیر؟
جشنواره بحران‌ها
لزوم شکستن چرخه ویژه خواری
آقای وزیر! این بود بلندی کلاهت؟
لغو تحریم غیر مهم
وزیر پرورش کرونا؟
چند نکته درباره لغو تحریم ها
