روزنامه شرق
1400/11/17
نقش‌آفرینی زنان در جنبش‌های معاصر
نقش‌آفرینی زنان در جنبش‌های معاصر نیره نوری پرداختن به جایگاه بانوان در تاریخ معاصر این سرزمین بسیار حائز اهمیت است. زنان ایرانی در گذر زمان، به‌ویژه در دهه‌های اخیر با تلاش و کوشش فراوان، موجب ارتقا و رشد سطح دانش، بینش و اندیشه خود شده‌اند. در این عرصه در کنار مردان و شاید در مواردی پیشاپیش آنها حرکت و توفیق داشته‌اند. آنچه اهمیت این رشد و بالندگی را بیشتر می‌کند آن است که در مسیر رشد و توسعه، معمولا عوامل بازدارنده و چالش‌برانگیز در مسیر بانوان از همدلی‌ها و همراهی‌ها پیشی داشته و انرژی فراوانی را از جنبش و حرکت زنان به جهت کنترل این مخالفت‌ها و کج‌اندیشی‌ها به خود اختصاص داده است. از قبل انقلاب و شاید اوایل دهه 40 مخالفت بخش‌هایی از جامعه به‌ویژه بخش سنتی با حضور اجتماعی زنان و مشارکت در امر تعیین سرنوشت و حق رأی پررنگ بود. با گسترش فضای انقلابی و توسعه و فراگیری نهضت با شعارها و خواسته‌های اساسی در مخالفت با دیکتاتوری و استبداد رژیم پهلوی، جامعه سنتی و بخشی از روحانیون به اهمیت حضور و فعالیت زنان در عرصه اجتماع و همایش‌ها و اجتماعات به‌ویژه به جهت انرژی بالا و شجاعت و ایثارگری این بخش از جامعه در مخالفت با استبداد و خودکامگی پهلوی، همراه شد. به‌گونه‌ای که حضور زنان در ماه‌های منتهی به انقلاب پیشاپیش اعتراضات مردمی کاملا پررنگ و تأثیرگذار و پیشرو بود. در آن زمان حضور زنان در عرصه اعتراضات و فعالیت‌های اجتماعی، با پشتیبانی رهبران انقلاب و نهضت ضداستبدادی علیه رژیم پهلوی همراه بود و هیچ‌گونه محدودیت و مرزبندی‌ای برای حضور زنان در مبارزات ضداستبدادی علیه رژیم پهلوی چه از منظر پوشش و سبک زندگی و باورهای اعتقادی و مذهبی، موضوعیتی نداشت. همچنان که برای مردان حاضر در اعتراضات این محدودیت‌ها از طرف رهبران و کنشگران انقلابی در نظر گرفته نمی‌شد؛ همه با هر نوع دیدگاه، فکر و اندیشه و پوشش و سبک زندگی و... یک موضوع مشخص را پیگیری می‌کردند؛ نفی استبداد و دیکتاتوری خودکامه حاکم بر مردم ایران، یعنی شاه و عوامل سرکوب وابسته به رژیم. انقلاب با حضور حداکثری تمام تفکرات و اندیشه‌های ضداستبدادی و اقشار مختلف و متنوع مردم ایران و با شعار محوری «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» به پیروزی رسید. جهت رسیدن به حاکمیتی فراگیر، آزاد، مستقل و اسلامی و متکی به رأی و نظر مردم و با حضور همه تفکرات و اندیشه‌ها در بهمن ۵۷ به سرانجام رسید. زنان و مردان که در کنار هم و با اراده بالا و بدون خط‌کشی‌ها، علیه استبداد به پا خاستند و به‌دنبال استقلال و آزادی بودند و با هر نوع محدودیت و استبداد مخالفت می‌ورزیدند. تا چند سال ابتدایی پس از انقلاب با وجود برخی تسویه‌حساب‌ها و حذف‌ها که شکل و نتیجه آن قابل تأمل و بررسی است، مسیر تا حدود زیادی با آرمان‌های نهضت هماهنگ بود.کسی در سبک زندگی، اندیشه، تفکرات و پوشش مردم سرک نمی‌کشید، ولی کم‌کم فضا به سمت تندروی، حذف و محدودیت و... رفت. نقش جدی جریانات فکری خاص به‌ویژه برخی گروهک‌ها در بسترسازی و تقویت و سرعت‌بخشیدن به ایجاد محدودیت برای فضای آزاداندیشی و آزادی بیان بسیار پررنگ بود و بهانه‌ای شد برای محدودکردن فضای سیاسی و اجتماعی کشور . گسترش محدودیت‌ها و بسته‌شدن فضای سیاسی و اندیشه‌ورزی و ایجاد محدودیت‌های اجتماعی به‌ویژه برای بانوان جامعه بیشتر محسوس بود. به‌گونه‌ای که جامعه باید با یک نوع دیدگاه و تفکر و برداشت در حوزه اجتماعی و فرهنگی خود را هماهنگ می‌کرد. در اِعمال تفکرات محدودکننده؛ زنان و دختران با بیشترین آسیب و محدودیت مواجه شدند. البته با مرور زمان، زنان با افزایش توانمندی‌ها و سطح علمی و آکادمیک خود جایگاه خویش را در جامعه ارتقا دادند. ولی هنوز پس از گذشت ۴۳ سال از بهمن ۵۷، برخوردها و تفکرات زن‌ستیزانه دیده میشود. نمونه اخیر این نگاه تنگ‌نظرانه و سیاسی و مردسالار به موضوعات مرتبط به جامعه زنان را در برخورد زشت و زننده و توهین‌آمیز با دو بانوی اندیشمند و فرهیخته، خانم‌ها زهرا شجاعی و مولاوردی در برنامه جهان‌آرا (شبکه افق) شاهد بودیم و متأسفانه در این نوع نگاه زن‌ستیزی و توهین به زنان، بخشی از بانوان نیز نقش‌آفرینی می‌کنند. به‌درستی باید اشاره کرد که گسترش دانش و آگاهی جامعه و بالارفتن توانمندی و اندیشه و علم زنان مقدمه‌ای است برای تدوین و گسترش قوانین و حقوق انسانی حامی و مدافع بانوان تا از ابراز سلیقه شخصی، تند و محدودکننده بانوان و کنشگری و اثرگذاری آنها جلوگیری شود. معمولا قوانین محدودکننده حقوق و آزادی‌های زنان، توسط مردان جامعه تدوین میشود و به زبان می‌آید و به‌همین‌دلیل باید برای احقاق حقوق و آزادی‌های زنان، در کنار تلاش همه‌جانبه جنبش زنان، اندیشمندان، فرهیختگان، دانشگاهیان و روحانیون عالم به‌روز، تلاش فراوانی کنند تا بتوان حقوق و قوانین حافظ منافع و حقوق برابر برای بانوان جامعه ایران و نیز ایجاد شرایط برابری برای تلاش و کنشگری و تأثیرگذاری زنان را در جامعه و در تمام حوزه‌ها فراهم و عملیاتی کرد.
سایر اخبار این روزنامه
افتادن در تله تابوها
کجای جهان ایستاده‌ایم؟
علی باقری‌کنی کجاست؟
ضرورت اصلاح قانون اساسی
مردم باید به مسئولان وزارت خارجه اعتماد کنند
دوئل در بهارستان
نظامی‌ها؛ سوژه جدید علیه باشگاه‌های ایرانی
تفکیک جنسیتی در کافه‌های بازی
صدها زن کارتن خواب در خیابان زندگی می‌کنند
نوجوانان تجربه نداشتند اما جگر داشتند
با فیلم‌نامه حسی برخورد می‌کردم
طبقه اداری جدید در ایران
نقش‌آفرینی زنان در جنبش‌های معاصر
پورناظری‌ها و زنده‌یاد پرتو کرمانشاهی
مشکل قانون حمل سلاح یا مکانیسم اجرا
