نرم تورم از ترکیه تا آمریکا

محمد طبیبیان اقتصاددان در خبرها آمده بود که نرخ تورم در ترکیه به سطوح بالایی افزایش یافته و پس از اینکه مرکز آمار آن کشور نرخ تورم پایان سال میلادی را ۳۶ درصد اعلام کرده، اردوغان رئیس مرکز آمار را برکنار کرده است. این هم روش مرسومی است برای شکستن میزان الحراره به جای درمان تب. آقای اردوغان مجدداً تاکید فرموده‌اند که نرخ بهره را پایین می‌آورند تا تورم کنترل شود! می‌توان فهمید که وقتی بخت از یک مسئول سیاسی برگردد تصمیم وارونه اتخاذ می‌کند و متاسفانه هزینه را مردم آن کشور می‌پردازند، یعنی وقتی بخت از یک ملت برگردد مسئولان آن به این شیوه استحاله می‌یابند. در اقتصاد تجربه دیگران یک ماخذ دانش و آموختن است. برای مقایسه مورد آمریکا را در نظر می‌گیریم. حدود دو ماهی می‌شود که تورم در آمریکا به حد بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. دلیل آن افزایش‌های حجم نقدینگی برای کنترل تاثیر اقتصادی پندمی کرونا است که در یکی دو سال اخیر انجام پذیرفته است. اکنون اثر تورمی این اقدام خود را نشان داده است. بانک مرکزی آمریکا لیکن، برخلاف حکومت اردوغان، اعلام کرده که نرخ بهره را در سال جاری بالا خواهد برد تا نرخ تورم را کاهش دهد. تاکید می‌کنم که یکی از اجزای سیاست کنترل تورم افزایش نرخ بهره است نه کاهش آن. دیگر اینکه اینجانب بارها نوشته‌ام که نرخ بهره مهم‌ترین قیمت در یک اقتصاد است. سوء مدیریت این قیمت اثرات مخربی بر یک نظام اقتصادی در حد وسیع و بلند مدت اعمال می‌کند. گرچه تصمیم بانک مرکزی آمریکا صحیح است اما هنوز فقط خبر افزایش نرخ بهره مطرح شده بازارهای مالی با تلاطم و سقوط روبه‌رو شده‌اند، نمودار زیر مهم‌ترین شاخص بازار سهام آمریکا در یک ماه گذشته و پس از اعلام قصد افزایش نرخ بهره را نشان می‌دهد، گرچه نرخ بهره هر بار در حد 0. 25 درصد افزایش خواهد یافت اما تاثیر آن در حد زلزله در اقتصاد است. این افزایش حتماً بر نرخ رشد تولید ملی نیز اثر نامطلوب اعمال خواهد کرد اما برای کنترل تورم و جلوگیری از نهادینه شدن آن در رفتار عاملین اقتصادی ضروری است. یعنی تصمیم گیرنده اقتصادی باید یک رویکرد زیان بار را انتخاب کند برای اجتناب از رویکرد زیان بار بدتر.