روزنامه شرق
1400/11/19
قمار بزرگ مكرون
رئيس‌جمهوری فرانسه ابتدا به روسیه و سپس به اوکراین رفت قمار بزرگ مكرون رئیس‌جمهوری فرانسه در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری این كشور دست به قمار بزرگی زده و می‌خواهد خود را در جایگاه پیام‌آور صلح در جهان معرفی كند. امانوئل مكرون از روز گذشته سفر خود به روسیه و سپس اوکراین را آغاز كرد تا تلاش‌ها برای پایان‌دادن به تنش در منطقه، وارد مرحله‌ای تازه شود.مكرون اگر در این مسیر موفق شود، قهرمانی خواهد بود که از حمله روسیه به اوکراین جلوگیری کرده و فرانسه و اروپا را به‌عنوان قدرتی بزرگ در حوزه دیپلماسی دوباره احیا می‌كند. موفقیت او در این مأموریت، مسیرش برای پیروزی در انتخابات ماه آوریل را هموارتر خواهد كرد و شكست در این قمار بزرگ، وضعیت را برای حفظ کرسی ریاست‌جمهوری فرانسه پیچیده‌تر می‌كند.
رسانه‌های فرانسوی در آستانه این سفر، انتظارات از مكرون را بالا برده‌اند و قمار او را با ریسك نیكلا ساركوزی، رئیس‌جمهوری اسبق فرانسه، مقایسه كرده‌اند كه در سال 2008 به‌عنوان میانجی وارد درگیری روسیه و گرجستان شد و با موفقیت توانست از ادامه جنگ جلوگیری كند.
این مأموریت تک‌نفره به‌خوبی با دیدگاه مکرون در قبال «خودمختاری استراتژیک» اروپایی همخوانی دارد؛ اروپایی که می‌تواند بدون وابستگی به اقدامات واشنگتن و مسكو، منافع امنیتی خود را حفظ کند و در حاشیه نظاره‌گر دیگران نماند.
«سیریل برت»، کارشناس روابط بین‌الملل، به پولیتیكو می‌گوید: «واقعیت این است كه شما صرفا با یك سیاست خارجی درست در انتخابات پیروز نمی‌شوید و عوامل تأثیرگذارتر دیگری هم تعیین‌كننده هستند؛ اما امانوئل مکرون در صورت موفقیت در این قمار، به‌عنوان یک دولتمرد با جایگاه معتبر بین‌المللی وارد عرصه انتخابات میشود و این امر به او اجازه می‌دهد تا از دیگر نامزدها متمایز شده و نشان دهد توانایی ارتقای جایگاه فرانسه در عرصه بین‌المللی را دارد».
از سوی دیگر، سابقه نگاه آشتی‌جویانه مكرون به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و اظهارات گاه‌‌و‌بی‌گاه او مبنی بر لزوم تعامل كشورهای اروپایی با رئیس‌جمهوری اقتدارگرای روسیه، بسیاری از کشورهای اروپایی و فراتر از آن را به‌‌شدت عصبی و نگران كرده است. مكرون بارها به این نكته اشاره كرده كه فارغ از هر رویكردی كه پوتین در پیش بگیرد، کشورهای غربی ممکن است مجبور شوند با روسیه معامله کنند. در برابر این دیدگاه مكرون، بسیاری هم اعتقاد دارند ناتو باید در برابر رفتار قلدرمآبانه پوتین ایستادگی كند و رئیس‌جمهوری روسیه تنها در صورتی از ماجراجویی‌های خود دست می‌كشد كه ناتو و غرب به حمایت جدی از اوكراین بپردازند و روند ارسال تسلیحات نظامی به این كشور را متوقف نكنند.
شخص پوتین كه استاد بازی با رهبران غربی با تاکتیک‌های تفرقه بینداز و حکومت کن است، بارها از مكرون تمجید كرده و این علاقه شخصی دو‌جانبه می‌تواند اهمیت سفر مكرون را دو‌چندان كند و هر اندازه احتمال موفقیت او در این مأموریت خودخواسته زیاد شود، احتمال عقب‌نشینی بزرگ و شكست او نیز افزایش خواهد یافت.
مقام‌های فرانسوی در آستانه این سفر تأكید كرده‌اند كه «پوتین، مكرون را شریکی باکیفیت برای مذاكره می‌داند و اخیرا نیز گفته بود كه رئیس‌جمهوری فرانسه تنها کسی است که می‌تواند درباره اوكراین با او گفت‌وگوهای عمیقی داشته باشد و به نتیجه آن اهمیت دهد».
سیریل برت درباره این اشتیاق دو‌جانبه میان مكرون و پوتین می‌گوید: «دلایل واضحی برای موضوع وجود دارد. رئیس‌جمهوری فرانسه یک چهره برجسته بین‌المللی است که معتقد است اعتراض و نگرانی مسکو درباره تهدیدهای ناتو و نگرانی‌های امنیتی مسكو، موضوعی مشروع برای بحث و مذاكره است؛ در‌حالی‌كه ایالات متحده چنین نگاهی ندارد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، این مسئله را که روسیه در استقرار حدود 130 هزار سرباز در مرز اوکراین به چیزی جز تهدید و تجاوز به اوكراین فكر می‌كند، رد می‌کند و تصور روسیه و پوتین را از تهدیدهای اوکراین و ناتو به‌عنوان محرک تنش‌های نظامی اخیر، پوچ و دروغ می‌داند».
مكرون در مصاحبه‌ای با روزنامه «ژورنال دو دیمانش»، قبل از عزیمت به اوكراین و روسیه، موضع خود در قبال پوتین را روشن‌تر كرد و گفت: «برای روسیه كاملا مشروع است که نگرانی‌های امنیتی خود را مطرح کند؛ اما اعتقاد دارم هدف نهایی پوتین تسخیر اوکراین نیست بلکه او به دنبال تنظیم مجدد روابط خود با ناتو و اتحادیه اروپاست. کشورهای اروپایی باید ضمن احترام به نگرانی‌های امنیتی روسیه، توازن جدیدی ایجاد کنند». البته رئیس‌جمهوری فرانسه روشن نكرد تعریف او از این توازن جدید چیست. او همچنین پیش‌بینی كرد كه روسیه به‌تنهایی برای صلح اقدام نخواهد کرد و کشورهای غربی باید به دنبال بده‌بستان با مسكو باشند: «ما باید بسیار واقع‌بین باشیم. تحرکات یک‌جانبه موفقیتی در پی نخواهد داشت. نكته ضروری در‌حال‌حاضر این است كه برای جلوگیری از وخامت اوضاع تلاش كنیم».
نیکول بشاران، كارشناس سیاسی، به عمق نزدیكی غیرعادی فرانسه با استدلال‌های روسیه اشاره می‌كند و می‌گوید: «فرانسه کشوری عجیب‌و‌غریب است و از بسیاری جهات طرفدار روسیه. این ایده که ما باید با روسیه به‌عنوان یك تمدن بزرگ مذاكره و تعامل کنیم، در محافل دانشگاهی هواداران بسیاری دارد. مكرون هم همین نگاه روسوفیلی (اشتیاق به روسیه) را در مصاحبه‌هایش نشان می‌دهد و از كشورهای غربی می‌خواهد «آسیب‌های معاصر ملت بزرگ روسیه» را درک کنند».
نگرانی اوكراین
در آن‌سو، نگرانی عمده اوکراین که طبیعتا از شانس دستیابی به توافق دیپلماتیک قریب‌الوقوعی استقبال می‌كند، این است که مکرون بر اساس پیمان مینسك كه در سال 2015 و میان روسیه، اوكراین، فرانسه و آلمان منعقد شد و به‌منظور پایان‌دادن به جنگ در شرق اوکراین، در برابر خواسته‌های پوتین تسلیم شود و كی‌یف را توصیه به عقب‌نشینی كند.
اوکراینی‌ها نگران این هستند كه پوتین برای برگزاری انتخابات محلی و اعطای نوعی «وضعیت ویژه» و در‌واقع خودمختاری برای دونتسک و لوهانسک در شرق اوكراین، از حمایت مكرون و غرب برخوردار شود. این امر می‌تواند به جدایی‌طلبان مورد حمایت مسكو در این مناطق اختیار وتو بر تصمیمات اتخاذ‌شده در کی‌یف را بدهد.
آرسنی یاتسنیوک، نخست‌وزیر سابق اوکراین می‌گوید: «نگران هستم که مکرون برای دستیابی به توافق صلح، تحت فشار مضاعفی از سوی پوتین قرار گیرد؛ زیرا او از یك‌سو تمایل و همراهی زیادی با رئیس‌جمهوری روسیه دارد و از سوی دیگر در ماه آوریل با انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه روبه‌رو است. پوتین قطعا یک بازی بسیار پیچیده با اروپایی‌ها انجام خواهد داد و می‌خواهد مکرون و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان را در موقعیتی دشوار قرار دهد. رئیس‌جمهوری روسیه با مطرح‌كردن سیاست چماق و هویج می‌خواهد رهبران فرانسه و آلمان را در شرایطی قرار دهد كه تنها راه‌حل موجود از نظر مسكو را بپذیرند یا آماده پذیرش بدترین سناریوی ممكن كه اقدام نظامی علیه اوكراین است، باشند».
سایر اخبار این روزنامه
مخالفت هاشمی با تبدیل نظام ریاستی به پارلمانی
بازگشت حساس به وین
تلاش گروه ضدبرجام برای اخراج موسویان از پرینستون
قمار بزرگ مكرون
مراقبت کنید مسئولان از ارزش‌های اسلامی فاصله نگیرند
اخلال در بازار یا حذف دست‌های اضافی؟
قوانین ایران در مقابل زن‌کشی بازدارنده نیست
مهدی طارمی در موقعیت خطرناک
گشایش نخستین کرسی یونسکو در زمینه علوم زمین در کشور
امکان داشتن پارلمان برای ایرانیان خارج وجود ندارد
عوام، ساده و سطحی‌پسندند
چالش‌های سیاست خارجی
قیمت‌های دروغین
چرا روابط عمومی ایرانی؟
تصویر جنایت و توقیف رکنا (۱)
