راز ثبات ارزی

■روابط تجاری‌ ایران با ۱۵ کشور همسایه در ۹ماهه امسال ۱۸ درصد در وزن و ۴۲ درصد در ارزش افزایش نشان می‌دهد، به طوری که در این مدت میزان تجارت با همسایگان از ۷۵ میلیون تن کالا و ارزش ۳۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار عبور کرد

■حجم تجارت خارجی ایران در ۱۰ ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۳۶.۵ درصد رشد نشان می‌دهد. مقایسه  صادرات سال‌جاری با ۱۳۹۹ دراین مقطع زمانی نیز حاکی از رشد ۳۷.۹ درصدی است



■در حوزه ارزی، شاهد تقویت عرضه حواله و اسکناس در سامانه‌های نیما و بازار متشکل هستیم، به گونه‌ای که از ابتدای سال تا به امروز، حدود ۴۸.۶ میلیارد دلار تأمین ارز برای واردات کشور انجام شده است

درحالی که درآخرین سال فعالیت دولت دوازدهم، نرخ ارز و طلا بالاترین رکوردهای تاریخی خود را ثبت کردند (دلار برای نخستین بار از 30 هزار تومان عبورکرد) اما در دولت سیزدهم به‌واسطه اصلاح و تغییر سیاست‌های اقتصادی و توسعه مراودات، بازار ارز و به دنبال آن طلا رو به ثبات و سپس رو به کاهش گذاشته است. سال‌هاست که بازارهای ایران نسبت به محدودیت‌های تحریم بی‌تفاوت شده و تنها رخدادهای واقعی درعرصه اقتصاد بر آنها مؤثر است. در این راستا مهمترین عاملی که به روند نزولی نرخ ارز منجر شده، افزایش قابل توجه درآمدهای ارزی کشور است. در کنار رشد صادرات غیرنفتی، در شش ماهه اخیر صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی نیز با افزایش قابل توجهی همراه شده است، به‌طوری که سیداحسان خاندوزی از رشد 40 درصدی صادرات نفت در دولت سیزدهم نسبت به آخرین ماه کاری دولت قبل خبر داده است. بدین ترتیب برآوردها نشان می‌دهد که تا پایان سال‌جاری درآمد صادرات نفت به 35 میلیارد دلار برسد. رقمی که با افزوده شدن 45 میلیارد دلار از محل صادرات غیرنفتی کشور درمجموع به 80 میلیارد دلار می‌رسد. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که در دولت سیزدهم تنها صادرات نفتی و غیرنفتی افزایش نیافته است و روند بازگشت ارز حاصل از آن به کشور تسهیل شده است. علاوه براین، افزایش قابل توجه قیمت نفت طی ماه‌های اخیر نیز به رشد درآمدهای ارزی کشور کمک کرده است.
افزایش 31 درصدی عرضه ارز
درهمین راستا، اخیراً رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که با فرض تداوم شرایط موجود و تحریم‌ها و باتوجه به وضعیت صادرات و روند تورم سال کنونی، سال آینده از نظر اقتصادی سال بهتری خواهد بود.
براساس گفته‌های علی صالح‌آبادی در حوزه ارزی، شاهد تقویت عرضه حواله و اسکناس در سامانه‌های نیما و بازار متشکل هستیم، به گونه‌ای که از ابتدای سال تا به امروز، حدود ۴۸.۶ میلیارد دلار تأمین ارز برای واردات کشور انجام شده است که در مقایسه با مجموع ۳۷ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۹، شاهد رشد ۳۱ درصدی در عرضه ارز هستیم. از طرف دیگر، از ابتدای سال تاکنون ۱.۶ میلیارد دلار اسکناس ارز در بازار متشکل ارزی معامله شده که این میزان در دوره مشابه سال گذشته ۴۲۳ میلیون دلار بود، بنابراین نسبت به سال گذشته عرضه ارز در بازار متشکل ارزی نیز حدوداً ۴ برابر شده است.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت مناسب صادرات محصولات نفتی و غیرنفتی عنوان کرد: طبیعی است که بازار ارز ناشی از عرضه‌های ارزی، وضعیت متعادلی داشته باشد و نوسان زیادی را شاهد نباشیم. اگر نرخ ارز اسکناس و حواله در ابتدای سال را با قیمت‌های امروز مقایسه کنیم، نشان می‌دهد که تفاوت قابل ملاحظه‌ای نداشته است. رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: این روند ناشی از این است که وضعیت عرضه ارز در بازار اسکناس و حواله مناسب بوده و همچنین تبادلات بانکی با کشورهای همکار به خوبی در حال انجام است و از آن ظرفیت‌ها هم در راستای نقل و انتقالات ارزی استفاده می‌کنیم.
رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه خوشبختانه با توجه به تدابیری که در بانک مرکزی اتخاذ شده است، مشکلی در بخش ارز نداریم و چشم‌انداز بازارهای جهانی و وضعیت قیمت‌های جهانی نفت و محصولات نفتی نیز به گونه‌ای است که وضعیت خوبی را شاهد هستیم، افزود: بنابراین هم از نظر حجمی رشد صادرات داشته‌ایم و هم از نظر قیمتی وضعیت خوب بوده است که مجموعاً باعث بهتر شدن وضعیت عرضه ارز شده است.
صالح‌آبادی یادآور شد: در سامانه نیما که صادرکنندگان غیرنفتی ارز خود را در آن عرضه می‌کنند از ابتدای سال تاکنون ۲۵ میلیارد دلار عرضه ارز داشته‌ایم که این رقم در کل سال گذشته ۱۷.۶ میلیارد دلار بوده است که این نشان از رشد ۴۲ درصدی نسبت به کل سال گذشته دارد. این روند نشان می‌دهد که وضعیت عرضه ارز خوب بوده است و توانسته‌ایم تقاضای ارزی را پاسخگو باشیم. وی در ادامه به وضعیت رو به رشد رفع تعهد ارزی واردکنندگان اشاره کرد و یادآور شد: میزان عدم رفع تعهد در اسفند 1397، 26.6 درصد بوده است، این میزان در اسفند 1398 به 10.35 درصد و در اسفند سال گذشته به 7.33 درصد رسید و درحال حاضر این رقم به 5.9 درصد رسیده است که نشان می‌دهد واردکنندگانی برای واردات کالا به کشور که ارز در اختیارشان قرار گرفته است به تعهداتشان عمل می‌کنند و کالاها را وارد کشور می‌کنند.
صادرات 38.7 میلیارد دلاری
بررسی کارنامه تجارت خارجی کشور در۱۰ ماهه سال‌جاری نیز بخوبی نشان می‌دهد که درآمدهای ارزی کشور رشد قابل توجهی داشته است. دراین دوره زمانی، تجارت خارجی ایران با سایر کشورها به ۸۰ میلیارد و 236 میلیون دلار رسید که از این رقم، ۳۸ میلیارد و ۷۶۳ میلیون دلار صادرات و ۴۱ میلیارد و ۴۷۳ میلیون دلار واردات بوده است. بدین‌ترتیب، حجم تجارت خارجی ایران در ۱۰ ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۳۶.۵ درصد رشد نشان می‌دهد. مقایسه اعداد و ارقام صادرات سال‌جاری با ۱۳۹۹ دراین مقطع زمانی نیز حاکی از رشد ۳۷.۹ درصدی است که در واردات این رقم به ۳۵.۲ درصد می‌رسد. بدین ترتیب تجارت خارجی ایران دراین دوره زمانی نسبت به سال قبل، بیش از ۲۱ میلیارد دلار افزایش یافته است و صادرات انجام شده اختلاف ۱۰ میلیارد دلاری را نشان می‌دهد. درهمین راستا یکی از عواملی که به رشد قابل توجه تجارت و صادرات انجامیده است، در اولویت قراردادن همسایه‌ها و کشورهای منطقه است. طبق گزارش‌های رسمی در ۹ ماهه سال‌جاری، تجارت ایران با کشورهای همسایه ۴۲ درصد افزایش یافته است. روابط تجاری‌ ایران با ۱۵ کشور همسایه در ۹ماهه امسال ۱۸ درصد در وزن و ۴۲ درصد در ارزش افزایش نشان می‌دهد، به طوری که در این مدت میزان تجارت با همسایگان از ۷۵ میلیون تن کالا و ارزش ۳۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار عبور کرد. در همین راستا از مجموع تجارت ۱۲۲ میلیون و ۴۵۵ هزار تنی کالا به ‌ارزش ۷۲ میلیارد و ۸۷ میلیون دلاری کشور در ۹ماهه امسال ۷۵ میلیون و ۱۷ هزار تن کالا به ‌ارزش ۳۶ میلیارد و ۸۱۰ میلیون دلار با کشورهای همسایه ایران بوده که ۶۱ درصد وزن و ۵۱ درصد ارزش کل تجارت کشور با ۱۵ کشور همسایه بوده است. صادرات ایران به همسایگان، بیش از ۵۷ میلیون و ۳۳۵ هزار تن کالا به‌ارزش ۱۸ میلیارد و ۷۶۶ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه ۹ درصد در وزن و ۲۴ درصد در ارزش بیشتر شده و ۶۲ درصد وزن و ۵۳ درصد ارزش کل صادرات کشور را به خود اختصاص داده است.
در خصوص واردات از کشورهای همسایه نیزاز مجموع واردات ۳۰ میلیون تنی به کشور به‌ارزش ۳۷ میلیارد دلار، ۱۷ میلیون و ۶۸۲ هزار تن کالا به‌ارزش بیش از ۱۸ میلیارد دلار از کشورهای همسایه ایران بودند که عمدتاً کالای اساسی، مواد اولیه تولید و یا ماشین‌آلات تولید بودند. بنابراین، واردات از کشورهای همسایه در ۹ماهه امسال ۶۲ درصد در وزن و ۶۸ درصد در ارزش افزایش یافته است و این میزان کالای واردشده از کشورهای همسایه ۵۹ درصد وزن و ۴۹ درصد کل واردات به کشور را به خود اختصاص دادند. عضویت و همکاری ایران با سازمان‌های اقتصادی اکو، سازمان همکاری‌های اسلامی، اتحادیه اقتصادی گمرکی اوراسیا، پیمان شانگهای و قرار گرفتن ایران در نقطه عطف کریدورهای جنوب به شمال و شرق به غرب و توجه ویژه به ترانزیت کالاهای عبوری خارجی از کشورمان در دولت سیزدهم می‌تواند ضمن تعمیق روابط سیاسی و تجاری با کشورهای همسایه، باعث افزایش تجارت با کشورهای همسایه و همسایگان آنها و رشد عبور کالاهای خارجی و درآمدهای ناشی از آن نیز برای کشورمان شود در همین راستا در ۹ماهه امسال ۹ میلیون و ۱۵۸ هزار تن کالای خارجی از کشورمان عبور کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۶ درصد رشد داشته است.
تداوم سقوط قیمت ارز و طلا
برهمین اساس قیمت سکه روز گذشته، در بازار تهران با ۱۳۰ هزار تومان کاهش نسبت به روز دوشنبه به ۱۱ میلیون و ۵۹۰ هزار تومان رسید. به گزارش ایرنا، در ساعت ۱۴ دیروز سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز با قیمت ۱۱ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان معامله شد. همچنین نیم ‌سکه بهار آزادی ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، ربع سکه سه‌ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان و سکه یک گرمی ۲ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان قیمت خورد. علاوه بر این، در بازار طلا نیز نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۱۵۹ هزار تومان رسید و قیمت هر مثقال طلا نیز پنج‌ میلیون و ۲۳ هزار تومان شد.
همچنین نرخ دلار در روز سه‌شنبه، در صرافی‌های بانکی با ۲۷۲ تومان کاهش قیمت نسبت به روز دوشنبه با قیمت ۲۴ هزار و ۳۴۵ تومان معامله شد. قیمت فروش یورو در ساعت ۱۴ دیروز با کاهش ۶۰۵ تومانی نسبت به روز دوشنبه برابر با ۲۸ هزار و ۱۵۸ تومان بود.قیمت خرید هر دلار ۲۴ هزار و ۱۰۳ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۷ هزار و ۸۷۸ هزار تومان اعلام شد. علاوه بر این، بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۴ هزار و ۳۵۳ تومان و نرخ فروش آن ۲۴ هزار و ۵۷۴ تومان بود. این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۲۷ هزار و ۸۴۰ تومان و نرخ فروش آن نیز ۲۸ هزار و ۹۳ تومان اعلام شد. همچنین در سامانه نیما در معاملات دیروز، حواله یورو به قیمت ۲۷ هزار و ۴۴۳ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۳ هزار و ۹۵۰ تومان معامله شد.