پیشنهاد‌های ایران و امریکا برای کاهش اختلافات در وین

یک روز بعد از شروع مجدد مذاکرات وین، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از قریب‌الوقوع بودن دستیابی به توافق و پیشنهاد‌های ایران و امریکا صحبت کرده، ولی گفته که، چون همه چیز محرمانه است، نمی‌تواند درباره جزئیات صحبت کند. دیگر طرف‌ها از جمله یک مقام امریکایی هم از امکان توافق در آینده نزدیک صحبت می‌کنند. با این حال اوضاع در داخل امریکا همچنان مغشوش است. تعدادی سناتور با ارسال نامه به جو بایدن درباره توافقی که آن‌ها را راضی نکند، به او هشدار داده‌اند. «این دور، دور آخر مذاکرات است.» این را جوزف بورل گفته است؛ گمانه‌زنی‌هایی از این دست در روز‌هایی که مذاکرات وین به دلیل مشورت تیم‌های مذاکره‌کننده با پایتخت‌ها متوقف شده بود، بیش از هر موضع‌گیری دیگری مطرح بود. روز سه‌شنبه، با از سرگیری مذاکرات، چنین اظهاراتی با چاشنی محرمانه بودن روند گفتگو‌های وین، در سخنان دیگر مقامات غربی خود را نشان داد. جوزف بورل در جریان سفر به امریکا گفت: «در حال رسیدن به آخرین مراحل مذاکرات هستیم البته نمی‌دانم مذاکرات قرار است چند هفته به طول بینجامد. امیدوارم بتوانیم در هفته‌های آینده به توافق برسیم.» او ادامه داد: «نمی‌توانم جزئیات بیشتری ارائه کنم، زیرا بحث بسیار محرمانه است.» بورل با اشاره به اینکه هم ایران و هم امریکا پیشنهاداتی را ارائه کرده‌اند، بار دیگر از همان گره قدیمی که موجب به نتیجه نرسیدن مذاکرات شد، یعنی چگونگی توافق در زمینه لغو تحریم‌ها و آینده اقدامات هسته‌ای ایران سخن گفت: «دستیابی به توافق بر سر لغو تحریم‌ها و عقبگرد فعالیت‌های هسته‌ای ایران «مهم‌ترین مشکل» است، اما امیدواریم پیشرفت داشته باشیم، زیرا هر دو طرف تمایل نشان داده‌اند.» خبرگزاری آسوشیتدپرس دیروز به نقل از یک مقام امریکایی که نام وی را فاش نکرد، نوشت: «توافقی که نگرانی‌های تمامی طرف‌ها را مد نظر قرار دهد در دسترس است، ولی اگر [چنین توافقی]در هفته‌های آتی انجام نشود، پیشرفت‌های هسته جاری ایران بازگشت ما به برجام را غیرممکن می‌کند.»
تأکید پکن، لندن و برلین بر سرعت در تصمیم‌گیری
طرف‌های دیگر برجام هم از لزوم تلاش برای دستیابی سریع صحبت می‌کنند. ژائو لی جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین دیروز گفت: «مذاکرات برای احیای برجام وارد مرحله حساس شده است. چین موافق است که همه طرف‌ها احساس فوریت بیشتری داشته باشند و حسن نیت و انعطاف‌پذیری کامل از خودشان نشان دهند و به سمت رسیدن به توافق در زمانی کوتاه حرکت کنند.» وی تصریح کرد «همزمان، ما معتقدیم که تعیین مصنوعی ضرب‌الاجل برای مذاکرات، اقدام سازنده‌ای نیست. همه طرف‌ها باید با نشان دادن صبوری اختلافات رابه طور مناسب حل و شرایط مطلوبی برای گفتگو‌ها ایجاد کنند.» لی جیان همزمان امریکا و ایران را خطاب قرار داد وگفت: «امریکا به عنوان مقصر بحران برنامه هسته‌ای ایران باید سیاست خطاکارانه «فشارحداکثری» در قبال ایران را اصلاح و تمامی تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران و طرف‌های ثالث را رفع کند. ایران نیز باید بر همین مبنا، پایبندی کامل به برجام را از سر بگیرد.» همچنین، «استفنی القاق» مذاکره‌کننده ارشد انگلیس روز سه شنبه در صفحه توئیتر خود نوشت که مذاکرات در مراحل پایانی قرار دارد. وی افزود: «راه‌حل دیپلماتیک ممکن است، اما مستلزم آن است که به سرعت تصمیم‌گیری کنیم.»‌وزارت امور خارجه آلمان هم در صفحه خود در توئیتر نوشت: «مذاکره‌کنندگان تروئیکای اروپا برای گفتگو‌های برجام به وین بازگشتند. ما اکنون در مراحل پایانی هستیم. راه‌حل دیپلماتیک امکان‌پذیر است، اما نیازمند آن است که به سرعت به تصمیم‌گیری‌ها برسیم.»
واشنگتن دوباره ضرب‌الاجل تعیین کرد


سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ۱۸ بهمن‌ماه در آستانه از سرگیری دور آخر مذاکرات، یک بار دیگر تأکید کرده بود که ایران انتظار دارد طرف‌های مقابل به ویژه امریکا تصمیمات ضروری را اتخاذ کنند، چرا که موضوع رفع تحریم‌ها و بهره‌مندی ایران از ابعاد اقتصادی برجام بسیار کلیدی و خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است. با این همه، همچنان امریکایی‌ها دست از موضع‌گیری علیه مذاکرات برنداشته‌اند. شبکه خبری سی‌ان‌ان دیروز به نقل از سه مقام امریکایی گزارش داد که دولت جو بایدن در ادامه سریال تعیین ضرب‌الاجل، بار دیگر اعلام کرد که معتقد است تا پایان ماه فوریه فرصت حصول یک توافق در وین وجود دارد. نشریه پولیتیکو هم نوشته بود که ۲۷ سناتور جمهوریخواه امریکایی طی نامه‌ای به بایدن از وی خواستند که نظر آن‌ها را در مورد احیای احتمالی برجام لحاظ کند. در این نامه که به ابتکار تد کروز، سناتور ایالت تگزاس تهیه شده، آمده است که چنانچه رئیس‌جمهور به دیدگاه‌های آن‌ها اهمیت ندهد، تلاش خود را برای جلوگیری از بازگشت این کشور به توافق هسته‌ای به کار خواهند گرفت. جالینا پورتر، معاون سخنگوی وزارت خارجه امریکا در تشریح موضع بایدن گفت که دولت بایدن خواستار حمایت هر دو حزب از سیاست خود در قبال ایران است و به طور پیوسته کنگره را در جریان مذاکرات وین قرار می‌دهد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز سه شنبه در گفت وگوی تلفنی با سرگئی لاوروف، همتای روس خود، ضمن سازنده خواندن مواضع روسیه در قبال برنامه هسته‌ای ایران، تأکید کرده بود که ایران قاطعانه دنبال یک توافق خوب و در چارچوب منافع و حقوق خود است. وی تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران آماده رسیدن به چنین توافقی در اسرع وقت است، اما بدون واقع‌بینی طرف غربی و اقدامات ملموس و واقعی آنها، سرعت پیشرفت در مذاکرات حاصل نخواهد شد.» وزیر امور خارجه کشورمان تأکید کرد که لغو مؤثر تحریم‌ها موضوع بسیار مهمی است و ایران در این مسیر به مشورت‌ها و تماس‌های خود با مسکو و سایر طرف‌ها ادامه خواهد داد.