چالشی که سنگ قبر نیما برای شهرداری ایجاد کرد

آفتاب یزد- گروه شبکه: چندروز پیش تصویری در فضای مجازی منتشر شد که حکایت از اقدام عجیب شهرداری داشت. داستان از این قرار است که سنگ مزار قدیمی نیمایوشیج، پدر شعر نو فارسی واقع در آرامستان امام‌زاده عبدالله(ع) از سوی شهرداری منطقه ۲۰ تعویض و لوح یادبود در خاکجای قدیم وی نصب می‌شود. محمد ناظم رضوی شهردار منطقه ۲۰ هم در این خصوص گفته بود: «در راستای اهمیت حفظ و نگهداشت یادبودهای فرهیختگان، مشاهیر و دانشمندان مدفون در شهرری، سنگ مزار قدیمی نیمایوشیج پدر شعر نو فارسی در آرامستان امامزاده عبدالله (ع) تعویض و لوح یادبود در خاک جای قدیم این شاعر فرهیخته نصب شد. در همین راستا سنگ مزار مادر و همسر نیمایوشیج که آسیب زیادی دیده بود نیز در جوار مزار قدیمی وی تعویض و سنگ مزار جدید نصب شد.» اما در این میان آنچه که باعث تعجب همگان شد؛ به چشم خوردن نام علیرضا زاکانی شهردار تهران بر روی سنگ مزار نیما یوشیج بود. در واقع بر روی سنگ قبر نوشته شده بود: «به همت بسیجیان فرهنگی شهرداری تهران با عنایت برادر جانباز آقای دکتر زاکانی بنا شد»
درج عبارتی اینچنینی بر روی سنگ قبر شاعری بزرگ و شناخته شده، کافی بود تا صدای کاربران شبکه‌های اجتماعی در بیاید. مثلا کاربرانی در این باره نوشتند: «الان قبر نیمایوشیج بدون سنگ می‌موند بهتر از این نبود که اسم زاکانی رو قبرش نوشته بشه؟»، «تعویض سنگ قبر ‎نیما یوشیج کاری پسندیده و قابل تقدیر است، اما حک کردن نام شهردار تهران بر روی آن کج سلیقگی محض است!».
اما این پایان ماجرا نبود چرا که نکته دیگری که از چشم کاربران شبکه‌های اجتماعی دور نماند؛ بی‌سلیقگی در طراحی سنگ بود. یعنی سنگی پر از اشتباهات املایی، استفاده از عبارات بی‌جا و خطی زشت. مثلا در بخشی از متن سنگ قبر از عبارت «پدر نوین شعر فارسی» استفاده
شده در حالی که این عبارت معنا ندارد و باید «پدر


شعر نو فارسی» استفاده می‌شده است. کاربرانی نیز در
این خصوص نوشته اند: «آن‌قدر حواسشان به نوشتن اسم‎زاکانی بوده که بقیه متن برایشان مهم نبوده: آخه پدر نوین شعر فارسی؟»، «این افراد بدسلیقه که حتی در طراحی سنگ و انتخاب خط هم سلیقه ندارن، چطور مجوز انجام چنین اموری را دارن؟»، «به جای پدر شعر نو پارسی نوشتن پدر نوین شعر پارسی!»
> تعویض سنگ قبر
اما در نهایت بعد از این انتقادات شهرداری تهران سنگ قبری را که نصب کرده بود، حذف و سنگ دیگری که در آن نام زاکانی حذف شده بود را به صورت عمودی بر بالای مزار یادبود نیما نصب کرد. بعد از این این اقدام، بسیج شهرداری تهران هم با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «سازمان بسیج شهرداری تهران، اعلام می‌دارد که این سازمان با حفظ احترام برای جامعه هنری و تاکید بر لزوم توجه به آثار هنری ارزشمند کشور، لیکن هیچ گونه همکاری در تعویض و نصب سنگ مزار نیمایوشیج نداشته است و این اقدام بدون اطلاع مسئولین این سازمان صورت گرفته است.»
اما عبدالمطهر محمد خانی سخنگوی شهرداری تهران درخصوص نصب سنگ یادبود برای نیمایوشیج و درج نام شهردار تهران بر روی آن در توضیحاتی گفته است:
«پیکر نیمایوشیج تا ابتدای دهه ۷۰ در آرامستان امامزاده
عبدالله (ع) تهران مدفون بود و بعد از آن به زادگاهش منتقل شد. محلی که نیمایوشیج در آن برای مدتی دفن بود در امامزاده عبدالله نه‌تنها سنگ نداشت بلکه متاسفانه در سال‌های اخیر به صورت نامناسبی به محل رشد گیاهان خودرو تبدیل شده بود.» وی ادامه داد: «همکاران فرهنگی یکی از نواحی شهرداری منطقه ۲۰ برای نکوداشت نام نیمایوشیج سنگ یادبودی برای نصب در محل دفن سابقش در امامزاده عبدالله (ع) تهیه کردند و بر روی این سنگ یادبود بدون هیچ دخل و تصرفی همان متنی که بر روی سنگ قبر اصلی نوشته شده را بر این سنگ حک کردند.» سخنگوی شهرداری تهران تصریح کرد: «متاسفانه بر اساس سلیقه و تصمیم فردی یکی از همکاران، نام شهردار تهران نیز
بر روی این سنگ یادبود، نوشته شده بود که با تذکر دستیار شهردار تهران «اسفندقه» بلافاصله متن روی سنگ اصلاح می‌شود.» محمدخانی خاطرنشان کرد: «نه‌تنها نام شهردار تهران از روی این سنگ یادبود برداشته شده بلکه نحوه نصب و قرارگیری آن نیز اصلاح شد تا کاملا تداعی‌کننده یادبود این شاعر فقید باشد.» وی افزود: «با این حال قرار شد تا یک سازه کوچک به عنوان یادبود مرحوم نیمایوشیج طراحی و در همین محل نصب شود.» سخنگوی شهرداری تهران در خصوص اقدام سلیقه‌ای در درج نام شهردار تهران بر این یادبود تاکید کرد: «درج نام شهردار یا اشاره به عنوان بسیجیان، با روح و تفکر بسیجی که فراری از شهرت و به دنبال گمنامی است، در تضاد و برای مدیران شهری در همه بخش‌ها مشخص است که «زاکانی» از این دست رفتارها نه‌تنها استقبال نمی‌کند بلکه قطعا دستور برخورد با این دست رفتارهای اشتباه را خواهد داد. »
> بازهم بی‌سلیقگی
اما حالا نکته جالب توجه اینجاست که سنگ قبر جدیدی که طراحی کردند نیز دچار بی‌سلیقگی است از همین رو بار دیگر مورد انتقاد کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته است. مثلا کاربرانی در این باره نوشته اند: «نام زاکانی از روی سنگ قبر نیمایوشیج حذف شد. اسم نیما چرا روی سنگ قبر نیست؟ بقیه‌ سنگ کجاست؟»، «یکی بیاد بگه این کارا یه شوخیه. بعد داستان شدن اسم آقای‎زاکانی روی سنگ قبر ‎نیمایوشیج، اومدن سنگو نصف کردن که اسم زاکانی رو بردارن، بعد یه قاب بالای قبر درست کردن یه سنگ گذاشتن دوباره توش از بسیج شهرداری تشکر کردن، حالا بسیج شهرداریم بیانیه داده که هیچ مشارکتی نداشته! آقا بس کنید زشته»،
«یعنی قبر سیمانی، سنگ زشت، خط زشت، طومارنویسی بی‌دلیل، عدم هارمونی (که کلی هم تشدید شده با این وضعیت)، عبارات احمقانه‌ای مثل «تا باد چنین بادا» و... که سر جاش هست هیچ، حتی نام اصلی خود نیما (علی اسفندیاری) هم به‌کلی حذف شده! »
گفتنی است؛ پیکر نیمایوشیج تا ابتدای دهه ۷۰ در آرامستان امامزاده عبدالله (ع) تهران مدفون بود و بعد از آن به زادگاهش منتقل شد. این مکان دارای سنگ یادبودی نبود و متاسفانه در سال‌های اخیر به صورت نامناسبی به محل رشد گیاهان خود رو تبدیل شده بود.