روزنامه جوان
1400/11/27
وین به «هسته سخت» رسید
مذاکرات در وین به هسته سخت رسیده؛ یعنی جایی که بعد از چند هفته گفتگو‌های رو به جلو، پیشرفت‌ها میلیمتری و سرعت محو شدن پرانتز‌های اختلافی کمتر شده است. صرف‌نظر از اینکه وین منجر به توافق خواهد شد یا نه، در طبیعت همه مذاکرات، مراحل آخر سخت‌ترین مراحل است. سرعت مذاکرات بعد از یک دوره پیشرفت، در حالی کند میشود که توقعات برای حل و فصل سریع اختلافات بیشتر شده است.بعد از چند هفته مذاکرات رو به جلو بین ایران با طرف‌های غربی، روسیه و چین در وین، حالا همه طرف‌ها می‌گویند که باید درباره اینکه مذکرات به نتیجه می‌رسد یا نه، احتیاط بیشتر به خرج داد. این چیزی شبیه «منحنی J» است که جیمز دیویس، محقق علوم سیاسی، آن را درباره تحولات اجتماعی توضیح می‌دهد. دیویس به جوامعی اشاره کرده که توقعات مردم بعد از یک دوره پیشرفت اقتصادی سریع افزایش پیدا می‌کند، ولی در حالی که توقعات روندشان همچنان صعودی است، وقوع یک شوک منفی هرچندکوتاه مدت، منجر به نارضایتی میشود. مذاکرات در وین هم روندی مشابه را نشان می‌دهد. تقریباً همه هیئت‌های مذاکره‌کننده وین تا حدود یک هفته قبل، از پیشرفت مذاکرات صحبت می‌کردند و همین هم در افکار عمومی و به تبع آن در بازار منعکس می‌شد. سخنگوی وزارت خارجه امریکا همین چند روز قبل، چشم‌انداز توافق با ایران را مثبت خوانده و گفته بود: «توافقی که نگرانی‌های اصلی همه طرف‌ها را برطرف کند، امکانپذیر است.» میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه پا از این هم فراتر گذاشت و از فاصله پنج دقیقه‌ای تا توافق خبر داد و سخنگوی وزارت خارجه ایران هم گفت: «مذاکرات پیشرفت خوبی داشته است». اما حالا به فاصله کمتر از یک هفته از شروع مجدد مذاکرات بعد از تنفس یک هفته‌ای، همه طرف‌ها از اهمیت محتاط بودن صحبت می‌کنند. دو شنبه شب یک خبرنگار از ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا پرسید که ما نظرات بسیار مثبتی را در مورد پیشرفت‌های انجام شده در وین از طرف جوزف بورل و نماینده روسیه در آنجا دیده‌ایم. آیا با این نظرات مثبت اتفاق‌نظر دارید؟ پرایس جواب داد: «باید بگویم که ما از نظر پیشرفتی که ممکن است در وین شاهد آن باشیم کمی محتاط‌تر [از جوزف بورل]خواهیم بود، دقیقاً به این دلیل که ما در مراحل پایانی مذاکره پیچیده‌ای با طرف‌های کلیدی هستیم.» سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفته است: «واقعیت این است که این آخرین دوره تعیین‌کننده است که طی آن ما در موقعیتی خواهیم بود که تعیین کنیم آیا بازگشت متقابل به پایبندی به برجام یک احتمال باقی می‌ماند یا خیر.»البته سخنگوی وزارت خارجه امریکا توپ توقعات را به زمین ایران انداخته و گفته که ما «کاملاً به صورت شفاف تصریح کرده بودیم که با سرعت کنونی پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، زمان کمی برای ما باقی مانده است و دقیقاً به همین دلیل است که در یک مقطع خاص، خیلی زود آن پیشرفت‌های هسته‌ای، مزایای برجام را از بین خواهد برد.» در حالی که توقف نشست کمیسیون‌های سه‌گانه مشترک در وین و افزایش رایزنی‌های دو و جند‌جانبه باعث شده که برخی منابع از بن‌بست در مذاکرات صحبت کنند، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: «بن‌بستی در وین نیست. مذاکرات همچون سابق برگزار میشود و رفت و برگشت‌ها بین هیئت‌ها در حال انجام است.»به گفته خطیب‌زاده «گفتگو‌ها وقتی به روز‌هایی می‌رسد که باید درباره مسائل جدی صحبت شود سخت میشود و قطعاً با یکسری کند‌هایی روبه‌رو است و نکاتی که همه طرف‌ها باید درباره آن تصمیم‌گیری کنند.»
تغییر شکل به رایزنی‌های دو و چندجانبه
اینکه وین در نهایت به توافق منجر خواهد شد یا نه، هنوز مشخص نیست، ولی افزایش رایزنی‌های دو و چندجانبه، تأیید می‌کند که مذاکرات به هسته سخت برخورد کرده است. از جمعه قبل که کمیته‌های سه‌جانبه برگزار شده‌اند، تاکنون این کمیته‌ها برگزار نشده و شکل مذاکرات به رایزنی‌های دو و چندجانبه تغییر کرده است. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات دست‌کم دو مرتبه به طور جداگانه با هیئت‌های ایرانی، اروپایی و امریکا ملاقات کرده است. دو شنبه شب هم ابتدا سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه با حسین امیرعبداللهیان تلفنی گفتگو کرد و ضمن قدردانی از ابتکارات و رویکرد سازنده ایران بر ضرورت تداوم رایزنی‌ها و گفتگو‌ها بین طرف‌های مختلف مذاکرات وین برای بررسی متون و پیشنهادات و دستیابی به توافق تأکید کرد و بعد هم لیز تراس، وزیر امور خارجه انگلیس با امیرعبداللهیان تلفنی گفتگو کرد. امیرعبداللهیان در این گفتگو با اشاره به نزدیک شدن «مرحله حساس و مهم مذاکرات وین» لزوم جدیت و مسئولیت‌پذیری طرف‌های مذاکره‌کننده با ایران را مورد تأکید قرار داد. امیرعبداللهیان همچنین در گفت‌وگوی تلفنی با جوزف بورل، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادبه اروپا گفت که به هیچ وجه از خطوط قرمز خود که مبتنی بر منطق و واقع بینی است، عقب‌نشینی نخواهیم کرد. وزیر خارجه ایران، بدون اشاره مستقیم به امریکا گفته است: «برخی شتاب‌زدگی‌ها، بازی تکراری با متن و عدم نمایش اراده جدی برای حصول به توافقی خوب و قابل‌اتکا در وین از سوی طرف غربی باعث تطویل غیرضروری مذاکرات شده است.» جوزف بورل، پس از گفت‌وگوی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان برای احیای برجام ابراز خوش‌بینی کردو در توئیتر نوشت: «به عنوان هماهنگ‌کننده برجام بر این نظرم که توافق در دسترس است. زمان انجام تلاش نهایی و رسیدن به مصالحه فرا رسیده است.»
۹۸ درصد المیادین یا ۳۰ درصد رویترز؟
منابع ایرانی و غربی در وین، حالا با صراحت بیشتری از اختلافات باقی مانده در وین صحبت می‌کنند، ولی آماری که از اختلافات می‌دهند، متفاوت است. یک منبع نزدیک به هیئت مذاکره‌کننده غربی گفته که برای ۹۸ درصد از اختلافات در مذاکرات وین به راه‌حل رسیده‌ایم، ولی رویترز از قول یک مقام ارشد ایرانی گزارش کرده که مذاکرات وین حدود ۳۰ درصد از مسائل دشوار هنوز حل نشده‌اند. با این حال، این مقام ایرانی گفته که رسیدن به توافق تا اوایل ماه مارس امکانپذیر است. یک دیپلمات غربی هم مدعی شده چنانچه همه چیز خوب پیش برود حصول توافق تا اوایل ماه مارس امکانپذیر است. ظاهراً بخشی از اختلافات به بحث سانتریفیوژ‌های ایران و همچنین تحریم‌هایی که ایران بر لغو آن‌ها اصرار دارد. یک مقام ارشد ایرانی گفته که تهران خواستار آن است که به جای برچیدن سانتریفیوژ‌های پیشرفته بتواند سانتریفیوژ‌ها را در داخل ایران مهر و موم و انبار کند. رویترز همچنین به نقل از این مقام ارشد ایرانی گفته که تهران خواستار آن است که تحریم‌ها علیه ۳۰۰ نهاد و فرد که ارتباطی با توافق هسته‌ای ندارند رفع شوند.
«وانگ ونبین» سخنگوی وزارت خارجه چین گفته که در مرحله نهایی مذاکرات، همه طرف‌ها باید استقامت کنند، احترام متقابل را رعایت کنند، تفکر خلاقانه داشته باشند، اجماع کنند و برای پیشرفت در موضوعات باقی مانده تلاش کنند. او گفته که «همچنان مشکلات حائز اهمیتی باقی مانده که باید حل و فصل شوند»، ولی تأکید کرد که امریکا به عنوان مقصر وضعیت کنونی، باید گام‌های بیشتری برای حل و فصل مشکلات موجود بردارد.
سایر اخبار این روزنامه
صدای فسادناپذیری نگهبان انقلاب
صدای فسادناپذیری نگهبان انقلاب
با سوتک «فایل صوتی» شیپور می‌زنند!
غفلت از فرهنگ در ۴ دهه اخیر منشأ همه خسارت‌هاست
گلدسته طلایی استادکاران ایرانی در حرم امام علی (ع)
عروج شهادت‌گونه سردار جانباز مهدوی‌نژاد
عدالت و نا برابری اقتصادی
اروپا در برزخ اوکراین
وین به «هسته سخت» رسید
داعش خلأ امریکا را پر می‌کند!
آخرین سوسوی شهاب
باز وعده خصوصی‌سازی
آلزایمر مدیریتی
چون زورمداری امریکا را در ایران دیده‌ام به هر قیمتی پای انقلاب می‌ایستم!
شرح پریشانی در فراق «سرباز»
