روزنامه شرق
1400/11/27
ریسک ژئوپلیتیکی نفت را ۱۲۰ دلاری میکند؟
آثار درگیری احتمالی روسیه و اوکراین بر قیمت انرژی ریسک ژئوپلیتیکی نفت را 120 دلاری میکند؟ ابراهیم رضایی راد: تحولات اخیر قزاقستان و همچنین درگیری احتمالی میان روسیه و اوکراین موجب نگرانی بازارهای جهانی و تحلیلگران درخصوص افزایش قیمت نفت شده است. تحلیلگران به طور فزایندهای درمورد قیمت نفت بحث دارند و برخی پیشبینی میکنند قیمت نفت به 120 دلار برسد. این پیشبینیها در حالی است که ترس از تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین همچنان در حال افزایش است. روسیه صادرکننده اصلی نفت به اتحادیه اروپا و همچنین صادرکننده بزرگ نفت خام به ایالات متحده است. دیوید روش، استراتژیست، گفت: در صورت تهاجم روسیه به اوکراین، قیمت نفت میتواند به 120 دلار در هر بشکه برسد. وضعیت اوکراین هفتههاست که در کانون توجه بوده و ممکن است برخی پژوهشگران استدلال کنند که اگر روسیه میخواست حمله کند، قبلا این کار را انجام میداد. این استدلال را با این واقعیت پشتیبانی میکنند که روسیه با چنین اقدامی چیزی جز خطرات و تهدیدهای اقتصادی و سیاسی چیزی به دست نخواهد آورد. از سوی دیگر، این یک واقعیت است که نیروها و تجهیزات نظامی روسیه در نزدیکی مرز با اوکراین وجود دارد و این طبیعتا نهتنها اوکراین، بلکه اروپای غربی و ایالات متحده را عصبی میکند، با این استدلال که مسکو در حال اجرای برنامه زمانی قبل از ضربهزدن به اوکراین است. در مجموع، وضعیت اوکراین و وابستگی اروپا به گاز طبیعی روسیه و تلاشهای بیفایده کشورهای اروپایی را در چند هفته گذشته برای تأمین جایگزینهایی برای عرضه گاز طبیعی روسیه در صورت قطع، برجسته کرده است؛ اما مانند هر رویداد مهم ژئوپلیتیکی، تشدید تنش در اوکراین نیز بر قیمت نفت تأثیر خواهد گذاشت و این موضوع را به امری بدیهی مبدل کرده است. درصورتیکه اگر حمله به اوکراین از سوی روسیه صورت میگرفت و تحریمهایی در این زمینه وجود داشت که دسترسی روسیه به مکانیسمهای ارز خارجی، سیستمهای پیامرسان و... را مختل میکرد یا مانع از صادرات کالاهای روسیه شود، موجب افزایش قیمت نفت، گاز یا حتی زغال سنگ میشد. روشه این هفته به CNBC گفت: در آن مقطع زمانی (حمله روسیه به اوکراین و تحریم کشورهای غربی)، مطمئنا قیمت نفت را در 120 دلار [هر بشکه] خواهید دید. موضوع تبعات تحریمها، هم برای اروپا و هم برای ایالات متحده، بهعنوان یک مشکل بالقوه بزرگ ظاهر شده است: روسیه صادرکننده بزرگ نفت و بهویژه گاز به اتحادیه اروپا است. با این حال درحالیکه تهاجم بهعنوان یک تحول بالقوه باقی میماند، به نظر میرسد تحولات واقعی کافی در بخش نفت وجود دارد که میتواند قیمتها را به بالای صد دلار در هر بشکه برساند. عرضه همچنان کم است و معاملهگران همچنان نگران آن هستند؛ حتی در شرایطی که آخرین پیشبینیها درمورد تولید ایالات متحده خوشبینانه است؛ بهعنوان مثال، اداره اطلاعات انرژی (EIA) اخیرا پیشبینی کرده است که تولید نفت خام ایالات متحده باید به 12 میلیون بشکه در روز در سال جاری و 12.6 میلیون بشکه در روز که یک رکورد است، در سال 2023 افزایش یابد. در پایان سال گذشته، دانیل یرگین از HIS Markit نفت ایالات متحده پیشبینی کرد که این کشور میتواند تولید نفت امسال را 900 هزار بشکه در روز اضافه کند. طبق آخرین گزارش هفتگی EIA نفت، میانگین تولید نفت در هفته گذشته 11.6 میلیون بشکه در روز بود. سایر تولیدکنندگان غیراوپک نیز میتوانند امسال شاهد تولید بالاتری باشند؛ از جمله برزیل و کانادا اما وضعیت در خود اوپک کمی پیچیدهتر است. اکثر اعضای این کارتل به همان اندازه که سهمیههای جدیدشان نیاز دارد، در افزایش تولید با مشکل مواجه هستند. این موضوع به دلیل اصلی پیشبینیهای افزایشی قیمت نفت تبدیل شده است؛ زیرا با تقاضای قوی و قویتر از انتظار آژانس بینالمللی انرژی (IEA) برای این کالا ترکیب شده است. تنها تعداد انگشتشماری از اعضای اوپک میتوانند بشکههای بیشتری را به میزان کل تولید نفت جهانی اضافه کنند. فشار کشورهای مصرفکننده همچنان در حال افزایش است. با این حال کاخ سفید اعلام کرد که همه گزینهها روی میز هستند.(all options were on the table) و با توجه به تلاش برای مهار قیمتها، ازجمله گفتوگو با کشورهای تولیدکننده نفت و هیچ کشوری نباید عرضه را به ضرر مصرفکننده آمریکایی متوقف کند، بهویژه در شرایطی که بهبود پس از همهگیری کرونا ادامه دارد و تولیدکنندگان نفت در سراسر جهان ظرفیت تولید در سطوحی را دارند که مطابق با تقاضا و کاهش قیمتهای بالا باشد.
روسیه یکی از تولیدکنندگانی است که برای افزایش تولید تلاش میکند؛ اما پیشبینیها نشان میدهد که این موضوع ممکن است در اواخر سال تغییر کند. در شرایط کنونی عرضه، مدیریت وضعیت اوکراین بدون ایجاد یک بحران اقتصادی جهانی با سوخت کالا، حتی پیچیدهتر میشود.
به نظر میرسد با تصور پایان همهگیری کرونا موج افزایش تقاضا در دنیا در حال شکلگیری است. تحولات اخیر در کشورهای قزاقستان و اوکراین در صورت درگیری میان اوکراین و روسیه میتواند موج جدید تقاضا و افزایش قیمت نفت در جهان را به دنبال داشته باشد.
جو بایدن که در کشورش سطح تورم به رقم بیسابقه 7.5 درصد رسیده است، به شدت از سوی رسانههای داخلی در این زمینه تحت فشار قرار گرفته است. افزایش قیمت نفت موجب نارضایتی مردم ایالات متحده آمریکا شده است. به همیندلیل جو بایدن مذاکرات با ایران و دستیابی به توافق با ایران و عرضه ذخایر ایران به بازار را مسکنی موقتی درخصوص کنترل قیمت جهانی نفت میداند و دیدگاهی اینچنینی درخصوص مذاکرات علاوه بر حل مشکلات هستهای دارد. حضور ایران در بازار جهانی و عرضه این کشور میتواند موجب افزایش عرضه و کاهش قیمت شود. اگرچه ایالات متحده به دنبال این موضوع بود که با هماهنگی با چین در اقدامی هماهنگ در زمان سال نو چینی عرضه هماهنگ در بازار نفت را برای کاهش قیمت دنبال کنند که به نظر میرسد به موفقیت نرسیده و این موضوع در سطح طرح باقی مانده است. در انتها به نظر میرسد حضور ایران در بازار جهانی میتواند تحولات بازار نفت و بهخصوص در موضوع قیمت نفت را با چالشی جدی روبهرو کند؛ موضوعی که منوط به کاهش یا لغو تحریمهای نفتی از سوی ایالات متحده آمریکا و فروش آسانتر ایران به مشتریهای خودش است.
* ترجمه و تلخیص از گزارش «اویلپرایس»
سایر اخبار این روزنامه
غارت بانكی
تخریب ۲۰۰ خانه تاریخی شیراز
فریدون مجلسی: شوخی استان چهاردهم
آیا پوتین یک میهندوست است؟
۵ سال پیش به سوءمدیریت و تخلفات مظنون شدیم
طرح شفافیت حذف خواهد شد؟
ریسک ژئوپلیتیکی نفت را ۱۲۰ دلاری میکند؟
خط فقر، حداقل مزد
خطر برخورد به اسرائیلیها این قسمت کاراته!
ارجاع تندروها به پرونده وانگ
بازی هوشمندانه پوتین در بحران اوکراین
آقای سفیر ما آزردگی را به یاد داریم
ما و نوآوری
با كدام نقشه؟ در كدام راه؟