روزنامه جوان
1400/12/01
دعوای آتش در بازار تهران
آتش در بازار تهران که مرکز تجاری کشور به حساب می‌آید، هر از گاهی شعله می‌کشد و ده‌ها مغازه را به خاکستر تبدیل می‌کند و خسارت‌های سنگینی را برجا می‌گذارد. در آخرین مورد، آتش ۲۳ بهمن در تیمچه حاجب‌الدوله بازار تهران بیش از ۳۰ مغازه لوازم خانگی را سوزاند و یک نفر نیز مصدوم شد. «جوان» در همین رابطه با کارشناسان و مسئولان گفتگو کرده‌است.سازمان‌های متولی در ایمن‌سازی بازار تهران با مشکلاتی مواجه هستند. یکی از این مسائل این است که بخشی از بازار به عنوان میراث فرهنگی شناخته شده و اجازه مرمت و ایمن‌سازی به سختی داده میشود؛ در نتیجه اقدامات مدیریت شهری و سازمان آتش‌نشانی و سایر سازمان‌ها بیشتر به معابر و مسیر‌های دسترسی محدود به بازار تهران ختم شده‌است. در چنین وضعیتی لازم است تا کسبه و صاحبان اصناف در محل‌های کسب خود به رعایت موارد ایمنی اقدام کنند و تا زمانی که این مهم انجام نشود، اقدامات صورت گرفته نمی‌تواند ایمنی بازار را تأمین کند.
بازار ۱۱۲ هکتاری تهران در منطقه ۱۲، یکی از بارزترین عناصر هویتی شهر تهران است که نیاز به توجه و رسیدگی ویژه‌ای دارد. گشودن قفل مباحث ایمنی در بازار تهران نیازمند عزم جدی و هم‌افزایی دستگاه‌های متولی است. انشعابات غیرمجاز برق، علت بسیاری از حریق‌ها
علی محمد سعادتی، شهردار سابق منطقه ۱۲ و کارشناس ارشد حوزه مسائل شهری در مورد علل و ریشه‌های ایمن‌نشدن بازار تهران به «جوان» گفت: در حال حاضر بازار نسبت به سال‌های قبل وضعیت بهتری از نظر ایمنی دارد، اما باز هم تا شرایط مطلوب و استاندارد فاصله زیادی دارد. البته در سال‌های اخیر پایگاه اورژانس و ایستگاه آتش‌نشانی مستقر شده که تجهیزات مخصوص تردد در بازار را نیز دارند. تعداد قابل‌توجهی از انشعابات برق و کنتور‌های فرسوده تعویض شدند. با این حال شبکه برق بازار دارای ایرادات فراوانی است، به گونه‌ای که علت بسیاری از حریق‌ها، اتصال برق بوده‌است، چراکه اداره برق اتصال تا پشت سرا‌ها و پاساژ‌ها را انجام می‌دهد و اتصالات داخل سرا‌ها و پاساژ‌ها برعهده مالکین است. متأسفانه شاهدیم که انشعابات غیرمجاز متعدد در بازار وجود دارد و این انشعابات غیرمجاز و بعضاً غیراصولی منشأ بسیاری از حریق‌ها است. بی‌توجهی مالکان و کسبه به ایمن‌سازی
سعادتی با اشاره به اینکه واگذاری سرقفلی در بازار، امری رایج است و معمولاً می‌بینیم به دلیل اختلافاتی که میان مالک، مستأجر و سرقفلی‌دار وجود دارد، عملاً همتی برای ایمن‌سازی مغازه‌ها یا پاساژ‌ها وجود ندارد، گفت: هر چند در این میان برخی از کسبه اصلاحات کنتور برق را انجام داده‌اند، اما هنوز کسبه زیادی باقی مانده‌اند که مایل به اصلاح انشعابات خود نیستند و عمدتاً یا از انشعابات غیرمجاز استفاده می‌کنند یا کنتورشان دارای ایراداتی است. مسئله مهم این است که هر کدام از این انشعابات غیرقانونی یا کنتور‌های دستکاری شده می‌تواند زمینه‌ساز حادثه‌ای بزرگ با خسارات فراوان برای محیط‌ها و فضا‌های پیرامونی باشد. نوسازی بازار لنگ اقدامات میراث است
به گفته سعادتی، ایمن‌سازی بازار، کار دو یا سه ساله نیست، بلکه نیازمند عزم و مشارکت جدی میان ذی‌نفعان بازار و کسبه است.
وی تصریح کرد: اوقاف یکی از مالکان دانه‌درشت بازار است که در فرآ یند ایمن‌سازی نقش مهمی ایفا می‌کند. اوقاف به عنوان یک مالک اثرگذار می‌باید نیاز و خواسته‌هایش را با میراث فرهنگی در میان گذارد تا نهایتاً فکری اصولی برای ایمن‌سازی بازار صورت بگیرد. در زمان تصدی پست شهردار منطقه ۱۲ بار‌ها اخطار‌هایی را در خصوص ایمنی و لزوم اصلاح مخاطرات به کسبه و صاحبان پاساژ‌ها ابلاغ کرده‌ایم. برای ما عجیب است که حتی مالکانی که جان و مالشان ممکن است در فضای ناایمن بازار از بین برود نیز به این اخطار‌ها بی‌توجهند. از سویی دیگر فرهنگ ما به گونه‌ای است که تا وقتی دچار مشکل نشویم به دنبال یافتن راه‌حل نیستیم، اما در این میان اختلاف بین مالک و سرقفلی‌داران، تأثیر زیادی بر تمایل نداشتن مالکان برای ایمن‌سازی دارد؛ بعضاً مالکان اجازه نمی‌دهند که ساختمان از سوی مستأجران بازسازی و مرمت شود به این دلیل که این بازسازی می‌تواند حق و حقوقی را برای سرقفلی‌داران ایجاد کند. با این حال در جلسات مختلف از مسئولان میراث درخواست کردیم که هم برای پهنه ۱۱۲ هکتاری بازار و هم برای پهنه عودلاجان که در منطقه ۱۲ قرار دارد، دستورالعمل مشخصی بدهد، اما تاکنون این موضوع به نتیجه نرسیده‌است و تا ضابطه مشخصی از نظر میراث برای بازار تعیین نشود، ایمن‌سازی آن نیز در محاق خواهد بود. موضوع پایداری و فرسودگی بازار است؛ هر چند که ویژگی‌های تاریخی و معماری ارزنده بازار بر کسی پوشیده نیست، اما سیاستگذار در این حوزه وزارت میراث فرهنگی است. پایش مراکز استفاده‌کننده از انرژی در بازار
در همین خصوص مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران ضمن تأکید بر اهمیت پایش موقعیت استقرار رستوران‌ها و مراکز تهیه غذای فاقد سیستم گازکشی و ضرورت خارج کردن آن‌ها از محدوده‌های پرخطر مانند همجواری با تولیدی‌ها و مغازه‌های کیف و کفش، لوازم آرایشی و پوشاک در بازار تصریح کرده‌است: نبود سیستم گازکشی و مستقر شدن رستوران‌های متعدد در نقاط مختلف بازار با منابع حجیم تأمین گاز و کپسول‌های بزرگ مقیاس، یکی از مهم‌ترین تهدید‌های ایمنی بازار محسوب میشود؛ به طور مثال یکی از رستوران‌های معروف واقع در محدوده بازار به دلیل عدم بهره‌مندی از سیستم گازکشی، از منبع گاز ۳۰ تنی برای تهیه غذا استفاده می‌کند.
حاج علی اکبری به آتش‌سوزی اخیر در تیمچه حاجب‌الدوله نیز اشاره کرد و متذکر شد: دپوی کالا‌های قابل اشتعال در طبقات فوقانی یا زیرزمین سرا‌ها و حجره‌ها، در مواقع حریق و به دلیل بسته‌بندی‌های مقوایی، باعث گسترش آتش میشود، در صورتی که انبار مربوط به لوازم آرایشی و بهداشتی و سایر مواد اشتعال‌پذیر باشد، باعث گسترش و هدایت آتش میشود. در نمونه اخیر، دپوی لوازم آرایشی و بهداشتی در مغازه همجوار یک مرکز تهیه غذا در تیمچه حاجب‌الدوله باعث شدت گرفتن حریق در آتش‌سوزی شد. مالکان و کسبه بازار در خصوص ایمنی بازار گام بردارند
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران در مورد اقدامات امدادی و ایمنی برای حوادث احتمالی محدوده بازار تهران به «جوان» گفت: در بازدید‌های دوره‌ای که از بازار تهران، صنوف و کسبه این محدوده صورت گرفت مشخص شد که بسیاری از فعالان صنوف مختلف در این بخش به مسائل ایمنی توجهی خاص ندارند. در بررسی‌های صورت گرفته از تجهیزات ایمنی، برخی کسبه از کپسول آتش‌نشانی به عنوان پایه میز استفاده یا کپسول‌ها را در انبار‌ها و زیر اجناس مغازه نگهداری می‌کردند! برخی از کپسول‌ها شارژ هم نداشتند و حتی افراد و صاحبان کسبه هم قادر به کارکردن با آن‌ها نبودند.
جلال ملکی در خصوص اقدامات ایمنی در بازار اظهار کرد: با توجه به ارزش اقتصادی این مکان، یافتن یک متر زمین برای ایجاد ایستگاه آتش‌نشانی و سایر اقدامات ایمنی کار مشکلی است. در دو سال گذشته معادل هشت سال کار در بازار تهران صورت گرفته‌است. بیش از ۲۰۰ شیر هیدرانت در محدود بازار با کمک اداره آب و فاضلاب نصب شده‌است. نصب این شیر‌ها با توجه به موقعیت بازار تهران و ازدحام جمعیت و مغازه‌ها کار بسیار مهمی است. در آتش‌سوزی اخیر وجود این شیر‌ها سبب شد تا آتش‌نشانان بتوانند آتش را مهار کنند. منتظر حوادث مختلف در بازار هستیم!
ملکی در خصوص اقدامات صورت گرفته برای ایمنی بازار اظهار کرد: دو ایستگاه آتش‌نشانی کامل در داخل بازار، چهار ایستگاه در چهار گوشه بازار و ایستگاه‌های کمکی نیز برای مواقع ضروری در نظر گرفته شده‌است. با توجه به مسیر‌ها و معابر بازار تهران موتورلانس و خودرو‌های با عرض باریک مخصوص مهار آتش، در ایستگاه‌ها آتش‌نشانی مستقر شده‌اند. اقدامات آتش‌نشانی در محدوده بازار در بخش‌ها و لایه‌های مختلف در حال انجام است، اما بافت بازار تهران و وجود ده‌ها هزار کسبه در بخش‌های مختلف ضرورت توجه ویژه به بازار تهران را جدی کرده‌است. به گفته سخنگوی آتش‌نشانی تا زمانی که خود کسبه و صنوف در خصوص ایمنی واحد‌های خود اقدام نکنند، باید منتظر حوادث مختلف در محدوده بازار بود. اگر بخواهیم ایمنی بازار را به صورت جدی دنبال کنیم نیازمند برنامه بلند‌مدت مدون هستیم تا مسائل و معضلات این بخش پس از رصد به صورت زیر بنایی رفع و رجوع شود. سایه خلأ قانونی بر ایمنی بازار
در همین رابطه عضو کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز به «جوان» گفت: در بازار تهران دغدغه بسیار مهم مدیریت شهری وجود بافت‌های فرسوده و ناپایدار شهری است که هرگونه اقدامی با توجه به مسئولیت سازمان میراث فرهنگی در بازار تهران را متوقف یا با کندی مواجه ساخته‌است. سختگیری میراث سبب شده‌است بازاریان خیلی کم راغب به احیا و نوسازی باشند. لازم است تا این سازمان با تعامل زمینه سوق دادن بازاریان را برای نوسازی و احیا فراهم کند تا ایمنی بازار نیز تأمین شود.
مهدی بابایی از دیگر اقدامات مهم برای ایمنی بازار را پیگیری جلسات کمیته ایمنی بازار عنوان کرد و گفت: ضعف قانون سبب شده‌است اگر سازمان آتش‌نشانی در بازدید‌های دوره‌ای و پایش از بازار، کسبه و صنوف، موارد ضروری ایمنی استخراج شده را به مالک ابلاغ کند، اما از آنجایی که الزام قانونی نداریم، در صورت رعایت نکردن موارد اعلامی نمی‌توانیم مالک را ملزم به اجرای موارد ایمنی کنیم. یعنی اخطار لازم صادر میشود، ولی نمی‌توانیم به صورت موقت هم واحد متخلف را پلمب کنیم!
بابایی در ادامه تأکید کرد: در این زمینه مدیریت شهری در تلاش است برای رفع خلأ‌های قانونی پیش‌نویسی تهیه و از طریق شورای عالی استان‌ها یا به صورت طرح به مجلس ارائه کند. قانون اصناف و قانون کار در این زمینه می‌تواند تا حدودی کارگشا باشد، ولی در این دو بخش هم تا کنون اقدام خاصی صورت نگرفته‌است. چه باید کرد
صاحبنظران در حوزه شهری و ایمنی معتقد هستند نباید ضوابط و مقررات یکسانی در محدوده ۱۱۲ هکتاری بازار اعمال شود. بازار تهران باید به حوزه‌های مختلف تقسیم شود و متناسب با ارزش‌های تاریخی، برای هر حوزه دستورالعمل مشخصی صادر شود. یک قسمت بازار به دلیل ارزش‌های معماری، نیازمند مرمت و حفاظت است، اما چه بسا در بخش‌هایی دیگر نیازمند تخریب و نوسازی باشیم.
سایر اخبار این روزنامه
تبادل زندانیان فاکتور جدا می‌خواهد
جهاد تبیین را محصور نکنیم!
ملاحظات حقوقی که باید در سند جدید برجام رعایت شود
دعوای آتش در بازار تهران
سبقت از امریکا در صنعت کمپرسورسازی
عقب‌نشینی دلار
منافع ملی را خرج توافق نمی‌کنیم
پوشاک قاچاق بنگلادشی در بازار، تولید ایرانی در انبار!
پیرمغزی، هذیان‌گویی و دیگر هیچ!
جایزه به «نگهبان شب» باج دادن به میرکریمی بود
فوتبال و چالش مدیران «تماشاگر»
انضباط بخشی موتور‌سیکلت سواران با همراهی عمومی ممکن است
فرزندی که در مسجد‌ها قد کشید عاقبت در جبهه‌ها پرکشید
یادداشتی برای تبرئه خود در خارج از دادگاه
باهنر: اصلاح‌طلب نشده‌ام رئیسی دولت مطلوب ماست
جگر آتش‌زدن جنس قاچاق را نداریم!
جگر آتش‌زدن جنس قاچاق را نداریم!
