جنگ خاموش

بنفشه غلامی/ در شرایطی که نزدیک به یک ماه است استقرار نیروهای نظامی روسیه در مرزهای اوکراین از سوی جناح غرب به تهدید علیه کی‌یف تعبیر شده است و به طور خاص رئیس جمهور و وزیر خارجه امریکا چندباره شمارش معکوس را برای جنگی که به ادعای آنان از سوی روسیه صورت خواهد گرفت، آغاز کرده‌اند، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که کاخ سفید در سال‌های اخیر برای ایجاد روس‌هراسی و ایجاد «هیستری» غرب نسبت به کرملین از هیچ کوششی فروگذار نکرده و تاکنون میلیون ها دلار صرف ایجاد چنین پروپاگاندایی کرده است.
بنابر تحقیقاتی که «مینت»، یک وب‌سایت تحلیلی امریکایی انجام داده است، بنیادی که از سوی واشنگتن برای ایجاد چنین هراسی در اوکراین مأمور شده است، بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» است. بنیادی شناخته شده در راه‌اندازی انواع قیام‌ها و انقلاب‌های رنگی در گوشه و کنار جهان که سال 1983 در دولت «رونالد ریگان» راه‌اندازی شد و همان طور که «ران پال»، نماینده حزب جمهوری‌خواه امریکا اذعان داشته است، هیچ ربطی به دموکراسی ندارد اما سالانه میلیون‌ها دلار از مالیات مردم امریکا را به خود اختصاص می‌دهد. براساس گزارش سالانه‌ای که «مینت» از بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» به آن دست یافته است، این بنیاد به بهانه آنکه اوکراین دارای اهمیتی فوق‌العاده برای اروپا است، در صدها مورد کمک مالی به اوکراین اختصاص داده است. این بنیاد در گزارش خود به طور رسمی اعلام کرده که تنها در سال 2019 به منظور مقابله با نفوذ مخرب کشورهای دیگر در اوکراین مبلغ 37.7 میلیون دلار خرج کرد که 22.4 میلیون دلار آن به مقابله با نفوذ روسیه و ایجاد پروپاگاندا علیه این کشور اختصاص داشته است. با این حال  در این گزارش مشخص نشده که این مبالغ به چه اشخاص، گروه‌ها و یا سازمان‌هایی پرداخت شده است. اما از فحوای این گزارش برمی‌آید، این کمک‌ها که در واقع در جهت مقابله با روسیه بوده‌اند، به شیوه‌های مختلف انجام شده‌اند.
کمک‌های اقتصادی
آنچه از این گزارش مشخص می‌شود این است که «موقوفه ملی برای دموکراسی» به طور خاص از سال 2014 فعالیت‌های خود را در اوکراین شروع کرده است. یعنی از زمانی که در انقلابی با حمایت امریکا در این کشور «ویکتور یانوکوویچ»، رئیس جمهور وقت که مورد حمایت روسیه بود، برکنار شد و از کشور گریخت. از همین رو «موقوفه ملی برای دموکراسی» به دولت برآمده از انقلابی که با حمایت امریکا در اوکراین رخ داده بود، کمک مالی کرد تا اندک اندک وضعیت اقتصادی آن بهبود یابد و به این ترتیب مردم از انقلابی که کرده و به نوعی دست روسیه را از عرصه سیاسی این کشور کوتاه کرده بودند، پشیمان نشوند. بویژه که بعد از انقلاب 2014 که به «میدان» معروف شد، این کشور وارد دوره‌ای بحرانی شد و حتی لقب فقیرترین کشور اروپایی را دریافت کرد.


کمک به احزاب و پرورش نسل جدید رهبران
با این حال به نظر می‌رسد، این کمک‌های اقتصادی در کنار کمک به دولت، دو هدف عمده دیگر را نیز در اوکراین دنبال کرده است: نخست ایجاد خصوصی‌سازی گسترده در دولت اوکراین و دوم ایجاد احزابی در اوکراین که به طور مشخص نماینده امریکا در اوکراین و حافظ منافع این کشور در کی‌یف باشند. در این بخش امریکا هزاران دلار به احزابی که آشکارا از امریکا حمایت و به روسیه حمله می‌کردند، پرداخته است. بنابر آماری که «مینت» منتشر کرده، امریکا تاکنون 595 هزار دلار صرف احزاب حامی امریکا در اوکراین کرده است. ضمن اینکه 385 هزار دلار نیز به‌طور مستقیم به فعالیت‌های جوانانی اختصاص داده است که به زعم این بنیاد می‌توانند در آینده تبدیل به نسل جدید رهبران وابسته به غرب در اوکراین شوند. رهبرانی که گرایش‌های شدید ضد روسی داشته باشند.
تمرکز بر رسانه‌ها
بخش دیگری از کمک‌های این بنیاد در جهت ایجاد روس‌هراسی در اوکراین، کمک به رسانه‌ها است. امریکا برای برآورده شدن این هدف خود از طریق «مرکز رسانه‌ای بحران اوکراین» وارد عمل شده و دست به ایجاد شبکه‌ای رسانه‌ای در این کشور زده است که باانتشار اخبار و تحلیل‌های ضد روسی به ترویج احساسات ضد کرملین در اوکراین دست می‌زنند. در تمامی سال‌های اخیر در مطالعات این رسانه‌ها بیش از هرچیز بر این مسأله تأکید شده که روسیه درحال تلاش برای تحریف حقایق است و علاوه بر آن مشابه آنچه این روزها بسیار در رسانه‌های غربی مشاهده می‌شود، همواره در فکر آن است که به اوکراین حمله کند و دیر یا زود این کار را انجام خواهد داد. امریکا از طریق بنیاد «موقوفه ملی برای دموکراسی» پول‌های کلانی در این ارتباط هزینه کرده است. برای مثال از سال 2016 مرکز آزادی‌های مدنی در اوکراین حداقل 204 هزار دلار کمک برای انتشار چنین مطالبی دریافت کرده است.
امریکا در این راستا همچنین مبارزه‌ای بی امان را با رسانه‌های روس‌زبان در اوکراین آغاز کرده است. طوری که از سال 2014 به این سو اغلب این رسانه‌ها به تعطیلی کشیده شده‌اند. البته بجز این با تلاش‌ها و کمک‌های اقتصادی امریکا دولت اوکراین زبان روسی را از مدارس و مکان‌های عمومی حذف کرده و هر نمادی  را که مربوط به روسیه است از این کشور برچیده است. این در حالی است که حداقل یک سوم مردم اوکراین به زبان روسی سخن می‌گویند. بخش زیادی از این روس‌زبانان در دونباس متمرکز هستند که اکنون دستخوش انفجارهایی است که از مناطق نزدیک به دونباس علیه این منطقه صورت می‌گیرد.