روزنامه جوان
1400/12/05
بازگشت به ریل توازن با سیاست نگاه به همسایگان
هشت سال پیش دولتی با شعار «تعامل با دنیا و توسعه روابط با کشورها»، توانست زمام امور را به دست بگیرد و رئیس آن مدعی بود که راه دیپلماسی را بلد است و خوب می‌داند که چگونه در تعامل با دنیا حقوق ملت ایران را احیا کند. او با همین ادعا و جلب نظر افکار عمومی، پروژه‌ای به نام برجام را کلید زد، پروژه‌ای که نه تنها هیچ قفلی را بازنکرد، بلکه بر قفل‌های دیگر هم افزود؛ بنابراین وقتی که رئیس‌جمهور وقت امریکا برجام را پاره کرد و از این توافقنامه خارج شد، منفعلانه پاسخ داد که مزاحمی بود و از برجام خارج شد، اما با طرف‌های اروپایی پیش می‌بریم! برخلاف تصور گذشت زمان ثابت کرد، طرف‌های اروپایی هم عملاً دنباله رو سیاست‌های امریکا هستند و استقلال سیاسی ندارند.در همه این سال‌ها، جریانی در داخل به‌رغم همه تعهدات یک‌طرفه‌ای که به طرف‌های غربی سپرده است، همواره کوشیده این گزاره غلط را به افکار عمومی منتقل کند که تنها راه‌حل مشکلات کشور، احیای برجام، پذیرفتن تعهدات دیکته شده از جمله FATF و مواردی از این قبیل است، از این رو برای اجرایی شدن هر توافقی، حتی برای واردات واکسن هم، نسخه نگاه ملتمسانه به غرب و پذیرش مناسبات ظالمانه آن‌ها را می‌پیچیدند. جریان رسانه‌ای همسو با این نگاه در همه این سال‌ها البته با تحریف واقعیات میدانی مدعی بود تا برجام احیا نشود، نه از اجرایی شدن توافق ۲۵ ساله ایران و چین خبری خواهد بود و نه ایران قادر خواهد بود درآمد حاصل از فروش نفت خود را دریافت کند و نه تعاملات اقتصادی و تجاری با دیگر کشورها کلید می‌خورد.
اما سال ۱۴۰۰ ملت با تجربه تلخ برجام نافرجام، به دولتی رأی داد که شعار او، توسعه روابط متوازن با همه دنیا، به ویژه همسایگان بود؛ دولتی که برخلاف دولت گذشته، همه تخم‌مرغ‌هایش در سیاست خارجی را در سبد نگاه به چند کشور اروپایی بدعهد و دنباله رو امریکا نچید. اگرچه از همان روز‌های نخست هم بر استیفای حقوق حقه ملت ایران در برجام تأکید کرد با این تفاوت که سرنوشت کشور را به برجام گره نزد.
از این رو بود که رهبر معظم انقلاب در نخستین دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت سیزدهم در تأیید نگاه دولت رئیسی به توسعه روابط با همسایگان تصریح کردند: «دیپلماسی را تحت تأثیر مسئله هسته‌ای نباید قرار داد؛ یعنی این جور نباشد که دیپلماسیِ کشور متّصل به قضیّه هسته‌ای باشد؛ نه، قضیّه هسته‌ای یک قضیّه جداگانه‌ای است که آن را بایستی به یک شکل مناسب و شایسته کشور حل کنند، امّا دایره دیپلماسی خیلی وسیع‌تر است... ارتباط با کشور‌های مختلف در زمینه اقتصادی خیلی مهم است... به طور ویژه با همسایگان. ما ۱۵ همسایه داریم که یک جمعیّت عظیمی را تشکیل می‌دهند، بازار وسیعی را به وجود می‌آورند لکن به این‌ها منحصر نباید بود و [ارتباط با]دیگرِ کشورها هم همین جور است؛ حدود دویست و خرده‌ای کشور در دنیا هست.»
اکنون که هشت ماه از دولت سیزدهم می‌گذرد، رئیسی تاکنون چهار سفر خارجی به تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه و قطر داشته است که دستاورد این سفر‌ها عضویت ایران در سازمان اقتصادی شانگهای، امضای قرارداد سوآپ گازی از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران، تفاهم دوجانبه به منظور افزایش تجارت میان ایران و روسیه تا سقف ۱۰ میلیارد دلار و سوآپ گاز قطر از مسیر ایران بوده است، حال آنکه نه از احیای برجام خبری است و نه تغییری در وضعیت ایران در پرونده FATF حاصل شده است.
این تحرک در دیپلماسی همسایگی را بگذارید کنار انفعال دولت گذشته که با فرصت سوزی فراوان حتی یک سفر به قطر نداشت تا انفعال در دیپلماسی منطقه‌ای را بیش از پیش به نمایش بگذارد. آش این انفعال به قدری شور بود که چندی پیش یکی از روزنامه‌های همسوی دولت برآمده از اصلاحات در یادداشتی ضمن تقبیح این سیاست نوشت: «دولت روحانی... روابط دوجانبه با کشورها و به‌خصوص همسایگان را... تعطیل کرد... دولت روحانی در سیاست خارجی... از دو ابراولویت «اقتصادی» و «همسایگان» سخن گفت که در عرصه عمل به‌اندازه سر سوزنی اجرایی نشد.»
امضای ۱۴ توافقنامه با قطر
اکنون، اما ورق به نفع گسترش روابط متوازن با همسایگان برگشته است نشانه‌های آن یکی پس از دیگری در حال نمایان شدن است که امضای ۱۴ توافقنامه تجاری میان ایران و قطر در سفر رئیسی به این کشور از جمله آنهاست.
دکتر سید ابراهیم رئیسی بامداد چهار شنبه در بازگشت از سفر دو روزه به قطر در گفتگو با خبرنگاران درباره دستاورد‌های این سفر گفت: «این سفر در راستای سیاست همسایگی با دو هدف عمده «افزایش اعتماد متقابل و همکاری با همسایگان» و «سهم ایران در اقتصاد و تجارت منطقه» انجام شد.» رئیسی با اشاره به دیدار‌های خود با سران کشور قطر خاطرنشان کرد: «در این دیدار‌ها مسائل دوجانبه، تجاری، اقتصادی، انرژی، فرهنگی و به ویژه سرمایه‌گذاری مورد بررسی و بحث قرار گرفت. ۱۴ توافقنامه به امضا رسید که باید اجرایی شود و از طرف همکاران من در دولت پیگیری شود و مسئولان عالی قطری را هم آقای امیر قطر موظف کردند که سریعاً کار‌های اجرایی این موافقت‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌ها دنبال شود.»
تمایل فعالان اقتصادی قطر برای کار در ایران
رئیس‌جمهور ضمن اشاره به نشست خود با فعالان اقتصادی در کشور قطر گفت: «فعالان اقتصادی برای کار اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری در ایران بسیار تمایل داشتند.» رئیسی با تأکید بر اینکه تأسیس دفتر تجاری ایران در قطر باید با سرعت ایجاد شود، خاطر نشان کرد که رفع موانع گمرکی و مجوز‌های کسب و کار مطرح و قرار شد از طریق وزیر صمت در کشور ما و وزیر صنعت قطر که هر دو در جلسه حضور داشتند اقداماتی نسبت به رفع موانع تجاری و اقتصادی و سرمایه‌گذاری بین دو کشور سریعاً انجام گیرد. رئیسی با اشاره به دیدار‌های خود در حاشیه مجمع سران کشور‌های صادرکننده گاز گفت: «مسائل دوجانبه بین ما و همکاری‌هایی که می‌تواند در سطح منطقه و بین‌المللی صورت بگیرد مورد بحث قرار گرفت.» رئیس‌جمهور با تأکید بر جایگاه مجمع سران کشور‌های صادرکننده گاز و مصوبات این مجمع اظهار داشت: «در جهان موضوع انرژی و بحث گاز مسئله محوری است که آنجا هم مورد توجه همه اعضای شرکت‌کننده قرار گرفت.» رئیسی با ابراز امیدواری در مورد دیدار‌های دوجانبه با سران کشور‌های حاضر در مجمع کشور‌های صادرکننده گاز، بر پیگیری بحث‌های صورت گرفته تأکید کرد: «باورم این است که گزارش‌های نوبه‌ای به مردم از کار‌های انجام شده می‌تواند مردم عزیز را به نتایج این سفر‌ها امیدوار کند.» نمای نزدیک
دعوت از رئیسی برای سفر به عمان
دیروز نهاد ریاست جمهوری، میزبان میهمان ویژه‌ای از یکی دیگر از همسایگان جنوبی ایران بود که آمده بود پیام دعوت پادشاه کشورش را از رئیس‌جمهور کشورمان تسلیم رئیسی کند.
رئیسی در دیدار «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه عمان با تشکر از دعوت رسمی سلطان عمان برای سفر وی به این کشور، گفت: «بدون تردید این تعاملات می‌تواند در تحکیم روابط دو کشور و حل مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مؤثر باشد.» رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه مواضع دولت عمان مواضعی خوب و متین بوده است و تفاوت قابل توجهی با رفتار برخی کشور‌های منطقه دارد، خاطر نشان کرد: «توجه عمان به فلسطین و یمن و مسائل منطقه قابل توجه است». دکتر رئیسی با تأکید بر اینکه در نگاه دولت عمان توجه به امنیت منطقه، جهان اسلام و مظلومان غرب آسیا وجود دارد، بیان داشت: «مناسبات ما با عمان مناسبات خوبی است، اما در حوزه مسائل اقتصادی و تجاری زمینه توسعه بیشتری وجود دارد و ظرفیت‌های قابل توجه هر دو کشور می‌تواند در رشد روابط اقتصادی و تجاری به کار گرفته شود.» رئیسی همچنین با دعوت از سلطان عمان برای سفر به تهران، تأکید کرد که اراده و سیاست ما در جمهوری اسلامی ایران توسعه همکاری با کشور‌های دوست به‌ویژه عمان است.
بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر امور خارجه سلطنت عمان نیز در این دیدار با قدردانی از حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از همسایگان اظهار داشت: «روابط ممتازی بین دو کشور ایران و عمان وجود دارد که در طول تاریخ بر پایه اعتماد متقابل، احترام و همکاری‌های مثبت به سود امنیت منطقه و جهان بوده است. مطمئناً سفر شما به عمان سفری تاریخی خواهد بود و اهداف هر دو ملت را محقق خواهد کرد. همیشه از روحیه عمل‌گرایانه شما که در همه کارهایتان دارید حمایت می‌کنیم و مطمئناً تلاش خواهیم کرد رویکرد شما را در گسترش روابط عملیاتی کنیم.»
اگرچه جزئیات بیشتری از مذاکرات هیئت بلندپایه عمان با مقامات کشورمان منتشر نشده، اما عمان همواره به عنوان یک دولت قابل احترام و اعتماد که کوشیده است در سیاست منطقه نقشی سازنده در حل مناقشات منطقه‌ای و بین المللی داشته باشد، این سفر می‌تواند حامل پیام‌های دیگری هم باشد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
چالش معافیت‌های مالیاتی با افکار عمومی
چالش معافیت‌های مالیاتی با افکار عمومی
گل گهر ۲ امتیاز از پرسپولیس برای استقلال گرفت
ارزان نکنید وارد می‌کنیم
۲ پرسش از مالیخولیای غرب‌گرایان در موضوع گاز
برخورد با متخلفان «ویلموتس گیت» را باور کنیم؟
هجوم ریزگرد‌های تابستان در آخرین ماه زمستان!
بازگشت به ریل توازن با سیاست نگاه به همسایگان
بهره‌برداری سیاسی از مطالبات معلمان
امیرعبداللهیان: وین شکست بخورد، غرب مقصر است
حضور مردم رمز پویایی انقلاب اسلامی
