استمرار حرکت انقلاب اسلامی و الزامات آینده

امام خمینی (ره) بیش از سه دهه پیش در وصیت نامه سیاسی-الهی خود در مورد رمز پیروزی انقلاب اسلامی چنین نوشت: «بی‌تردید رمز بقای انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است و رمز پیروزی را ملت می‌داند و نسل‌های آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن؛ انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد بود.» امروز که ما این متن را می‌خوانیم در واقع یکی از همان نسل‌های آینده‌ای هستیم که رمز پیروزی و بقای انقلاب توسط امام (ره) به آن‌ها تذکر داده شده است. اهمیت بقای انقلاب اسلامی از پیروزی آن در سال ۱۳۵۷ بیشتر نباشد قطعاً کمتر نیست و همین امر مهم، علت تأکید رهبر معظم انقلاب بر استمرار انقلاب اسلامی و مصادیق این استمرار و لزوم توجه همگی به آن در سخنرانی چندی پیش در ارتباط با مردم آذربایجان بود. انقلاب اسلامی یک نهضت الهی است که در تداوم حرکت تاریخی انبیا برای نابودی شرک و حاکم نمودن توحید در جهان با حضور همه‌جانبه مردم ایران به وقوع پیوست. رهبری دینی این انقلاب، شعار‌ها و انگیزه‌های مردمی که آن را محقق کردند به روشنی گواه این حقیقت است. با این نگاه، روشن است که انقلاب اسلامی یک فرایند مستمر و ادامه‌دار است که بخشی از آرمان‌های آن همچون استقلال‌خواهی و برقراری جمهوری اسلامی محقق شده، ولی تحقق بسیاری از آرمان‌های آن زمان‌بر و نیازمند تلاش همگانی آحاد مردم است. انقلاب اسلامی یک امر ایستا و پایان یافته نیست بلکه یک پدیده جاری است و همین پویایی و پایایی‌اش، سبب دشمنی‌های مستمر و شدید نظام سلطه با آن شده است. اگر انقلاب اسلامی در سال ۵۷ رخ داده و سپس پایان یافته بود، دلیلی نداشت که دشمنانش ۴۳ سال با آن به دشمنی بپردازند. انقلاب اسلامی تا به امروز به‌رغم همه دشمنی‌ها و خباثت‌ها توانسته این پویایی را حفظ کند، در مسیر پیشرفت و تعالی رو به جلو حرکت نماید، توطئه‌ها را خنثی کند و نفوذ معنوی و عملی خود را در بین ملت‌های منطقه گسترش دهد. البته حرکت رو به جلوی انقلاب و استمرار آن و نیز جهش در پویایی و تحرک آن، نیاز به مراقبت و برنامه‌ریزی دارد و بر اساس این قاعده عقلی که هر متحرک به محرک نیازمند است اگر نیرویی که تاکنون سبب حرکت انقلاب شده حضور نداشته باشد یا حضورش دچار رکود شود، این انقلاب دچار سکون شده و از حرکت بازخواهد ایستاد.
بر اساس وصیت‌نامه امام خمینی (ره) که واقعیت‌های تاریخی نیز مبین آن است دو عامل اساسی و کلان پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی تاکنون، انگیزه، مقصد و هدف الهی تشکیل حکومت اسلامی و نیز اجتماع و وحدت همه مردم برای تحقق این هدف بوده است. به عبارت دیگر انگیزه الهی مردم و اجتماع، وحدت و حضور همان مردم سبب پیروزی انقلاب گشته است و راز تداوم و استمرار حرکت انقلابی مردم ایران نیز توجه به حفظ این دو عامل است. با توجه به مسائل و مشکلات این روز‌های کشور، موارد زیر را به طور اجمالی می‌توان از الزامات استمرار حرکت کلان انقلاب اسلامی و حرکت پرشتاب‌تر کشور برای تحقق آرمان‌های انقلابی دانست:
آینده‌نگاری و اتخاذ راهبرد‌های کلان: ما در روزگار عدم قطعیت‌ها و پیچیدگی‌های روزافزون به سر می‌بریم و عملکرد‌ها در قبال تحولات و در مواجهه با مسائل و مشکلات نشان می‌دهد که به‌رغم موفقیت‌های راهبردی کشور و عبور به سلامت از گردنه‌های حوادث و خطرات، یک مقدار در برنامه‌ریزی‌های کلان راهبردی و آینده‌نگاری راهبردی مسائل و نیز اجرای آن‌ها در برخی حوزه‌ها ضعف‌هایی وجود دارد. روشن است که منظور از این ضعف، نداشتن سیاست‌نامه‌ها و اسناد بالادستی نیست، بلکه ضعف‌های احتمالی در این اسناد و حاکم نبودن نگاه‌های جامع و کلان و نظریه‌مند و همساز و ضعف سازوکار حاکمیتی اجرای آن‌ها مدنظر است. اگر تاکنون کشور توانسته از بزنگاه‌های حساس و خطیر به سلامت عبور کند عمدتاً به علت تدابیر ناشی از حکمت الهی امامین انقلاب بوده است نه لزوماً یک سازوکار راهبردی سیستمی. از طرفی با توجه به ماهیت پویای مردم‌سالاری دینی و چرخش‌های سیاسی ناشی از آن در قوای مقننه و مجریه، کشور هرچند سال یک بار شاهد تغییرات بنیادین در رویکرد‌های کلان حرکت خود حداقل در حوزه‌های اجرایی شده است. این روند تاکنون آسیب جدی به حرکت کلی کشور و انقلاب زده و در کنار ضعف در راهبردنگاری نظریه‌مند، سبب ضمانت اجرا نداشتن و داشتن ثبات در اجرای راهبرد‌های موجود با تغییرات سیاسی شده است. از این رو لازم است ضمن آینده‌نگاری وضعیت کشور، منطقه و جهان برپایه نگرش انقلابی- ملی و مبتنی بر مطالعات عمیق از سوی نخبگان علمی و حاکمیتی، راهبرد‌های کلان در سطوح بین‌المللی، داخلی، اقتصادی، اجتماعی و ... اتخاذ شود و برای حل مسئله اجرایی نشدن راهبرد‌ها و ثبات سیاسی کافی در حرکت کلان کشور تدابیری اندیشیده شود.
نقشه راه کوتاه‌مدت رفع مشکلات چالش‌زا: واضح و روشن است که مشکلات بزرگ اقتصادی و بسیاری مشکلات کلان فعلی را نمی‌توان در کوتاه‌مدت رفع کرد. با این حال بسیاری از مشکلات و نارضایتی‌های کنونی در بخش‌هایی از مردم، بیشتر از اینکه ناشی از خود مشکلات باشد از برخی گلوگاه‌های نارضایتی‌ساز و نیز ذهنیت منفی مردم از زندگی، عملکرد و منش مدیران، پاسخگو نبودن مسئولان، شفاف نبودن امور جاری کشور به خصوص در حوزه اقتصادی و سیاسی، احساس روزافزون تبعیض و محرومیت نسبی ناشی می‌شود که البته شدت و حجم بخشی از این ذهنیت‌های منفی بیشتر از اینکه مبتنی بر واقعیت باشد، از تبلیغات و سم‌پاشی‌های ارتش رسانه‌ای پرشمار دشمن بر افکار عمومی و از جنگ شناختی بی‌وقفه آنان نشئت گرفته است. از این رو تهیه برنامه کوتاه مدت شناسایی و رفع گلوگاه‌های ایجاد نارضایتی و تبعیض که بسیاری از آن‌ها با تدابیری ساده و نه چندان پرهزینه قابل رفع هستند و اقدامات فوری برای اجرای آن در همه دستگاه‌ها می‌تواند کمک شایانی برای تغییر این وضعیت نماید.


جهاد تبیین: در کنار برنامه‌ریزی برای حل چالش گلوگاه‌های نارضایتی‌ساز، با توجه به تمرکز دشمن برای تغییر در ادراک و شناخت مردم در مورد مسیر پیموده شده، آرمان‌ها، آینده پیش رو و نیز برای روشن شدن مسیر امیدبخش آینده، لازم است یک «نهضت همگانی جهاد تبیین» از سوی آحاد مردم انقلابی و شخصیت‌ها و نخبگان به راه بیفتد.
تقویت وحدت و اجماع ملی: تلاش برای تقویت غیرت دینی، وحدت ملی، عرق ملی و حضور مردم در همه صحنه‌های کشور یک اصل اساسی استمرار حرکت انقلاب است. در این زمینه لازم است ضمن «جهاد تبیین»، با برنامه‌ریزی حاکمیتی تلاش شود از همه ابزار‌های موجود برای یک حرکت بزرگ ملی در زمینه بهبود این شاخصه‌ها و به صحنه کشاندن عموم مردم برای نقش‌آفرینی جدی‌تر در همه حوزه‌ها و حرکت به سمت تحقق عینی آرمان‌های کلان انقلابی استفاده کرد.
همان طور که اشاره شد روزگار کنونی ما، روزگار پیچیدگی‌هاست و انقلاب اسلامی در روزگاری به ایستادگی در برابر اندیشه ضدانسانی غرب برخاسته که تمدن الحادی غرب در اوج پیشرفت و تکامل مادی قرار داشته و پچیده‌ترین و سهمگین‌ترین توطئه‌ها را علیه انقلاب اسلامی و خاستگاه آن یعنی ایران سامان داده است. از این رو امروز برنامه‌ریزی برای نگاه کلان به مسائل و موضوعات کشور و زمینه‌سازی برای حضور همه‌جانبه مردم برای استمرار و تداوم انقلاب و رسیدن به آرمان‌های آن ضروری‌تر از هر زمان دیگر است.