روزنامه وطن امروز
1400/12/09
بعثت، مطالبه پیمان فطرت از بشر
اشکان صدیق: هدف و فلسفه بعثت انبیای الهی بویژه بعثت حضرت خاتم‌الانبیا(ص) موضوعی است که هر سال در ایام جشن بعثت پیامبر اکرم(ص) باید فکر هر انسان موحد و مسلمانی را به خود مشغول سازد. امیرالمومنین علی(ع) به عنوان شاگرد اول مکتب پیامبر اکرم و باب شهر علم رسول خدا، درباره فلسفه بعثت پیامبران در خطبه اول نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «فَبَعَثَ فِیهِمْ رُسُلَهُ وَ وَاتَرَ إِلَیْهِمْ أَنْبِیَاءَهُ لِیَسْتَأْدُوهُمْ مِیثَاقَ فِطْرَتِهِ وَ یُذَکِّرُوهُمْ مَنْسِیَّ نِعْمَتِهِ وَ یَحْتَجُّوا عَلَیْهِمْ بِالتَّبْلِیغِ وَ یُثِیرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ وَ یُرُوهُمْ آیَاتِ الْمَقْدِرَهِ؛ خداوند پیامبرانش را در میان انسان‌ها مبعوث کرد و رسولان خود را پى‌در‌پى به سوى آنان فرستاد تا پیمان فطرت را از آنان مطالبه کنند و نعمت‌هاى فراموش‌شده الهى را به آنان یادآورى کنند و با ابلاغ دستورهاى خدا، حجت را بر آنها تمام نمایند و گنج‌هاى پنهان عقل‌ها را براى آنان آشکار سازند». در این خطبه امیرالمومنین(ع) به ۴ هدف عمده درباره بعثت انبیا اشاره فرموده‌اند: نخست مطالبه پیمان فطرت. خداوند، معارف توحیدى را در سرشت انسان قرار داده و هر انسانى اگر با این فطرت دست‌نخورده پرورش یابد و آموزش‌هاى نادرست، او را منحرف نسازد و پدران و مادران مشرک، روح او را آلوده نکنند، به طور طبیعى و فطرى یگانه‌پرست خواهد بود و در سایه این فطرت توحیدى به نیکی‌ها و حق و عدالت پایبند خواهد بود، پیامبران مى‌آیند تا انسان‌هاى منحرف‌شده را به فطرت توحیدى بازگردانند. دوم: نعمت‌هاى فراموش‌شده الهى را به یاد او آورند، چرا که در وجود انسان نعمت‌هاى مادى و معنوى بسیار است که اگر از آن به خوبى بهره‌‌گیرى کند، مى‌تواند کاخ سعادت خود را بر پایه آنها بنا کند، ولى فراموش شدن این نعمت‌ها، سبب از دست رفتن آنها مى‌شود. هر گاه کسى بیاید و این نعمت‌هاى فراموش شده را به خاطر او بیاورد، بزرگ‌ترین خدمت را به او کرده است و انبیا چنین بوده‌اند. سوم: از طریق استدلالات عقلى (علاوه بر مسائل فطرى) بر آنها اتمام حجت کنند و تعلیمات آسمانى و فرمان‌هاى الهى را به او برسانند. چهارم: گنجینه‌هاى دانش را که در درون عقل‌ها نهفته است براى او آشکار سازند، چرا که دست قدرت پروردگار، گنجینه‌هاى بسیار عظیم و گرانبها در درون عقل آدمى نهاده که اگر کشف و آشکار شوند جهشى عظیم در علوم و دانش‌ها و معارف حاصل مى‌شود، ولى غفلت و تعلیمات غلط و گناهان و آلودگی‌هاى اخلاقى، پرده‌هایى بر آن مى‌افکند و آن را مستور مى‌سازد. پیامبران این حجاب‌ها را برمى‌گیرند و آن گنجینه‌ها را آشکار مى‌کنند.