سرم داریم یا نداریم؟!

دو خبر در یک روز؛ «۲۸۰ تن سرم منقضی‌شده امحا شد.» «سرم سهمیه‌بندی شد.» مدیریت سرمی از این بدتر هم می‌شود؟! آن هم در شرایط کرونایی که حتی یک سرم هم غنیمت است. امحای سرم‌ها مربوط به گمرک است و کمبود سرم را انجمن داروسازان اعلام کرده است. مدیریت فرابخشی می‌تواند از رخداد چنین وقایعی جلوگیری کند، اما انگار حلقه مفقوده در مسائل ناظر به سلامت و بهداشت عمومی همین تدبیر فراسازمانی است که اثرات آن گاهی در مدیریت کرونا قابل‌مشاهده است و روز گذشته هم در قضیه سرم رخ داده‌است. دو سالی می‌شود که کمبود سرم و برخی اقلام دیگر مورد نیاز در دوران کرونا، رسانه‌ای می‌شود، اما برای اولین‌بار است که همزمان در یک روز دو خبر ناقض پیرامون یک موضوع بر خروجی رسانه‌ها قرار گرفته است. از یک طرف سرم‌ها به قدری در گمرک مانده که منقضی و امحا شده‌اند، از طرف دیگر کمبود سرم باعث شده که این محصول سهمیه‌بندی شود. امحای ۲۸۰ تن سرم با تاریخ انقضای ۲۰۱۹
صبح روز گذشته عملیات امحای ۲۸۰ تن سرم تاریخ گذشته در گمرک تهران انجام شد. به گزارش خبرگزاری تسنیم این سرم‌ها در سال ۹۵ و حدود پنج سال پیش وارد کشور شده‌بود و صاحب کالا قبل از منقضی‌شدن آن نسبت به انجام تشریفات کامل ترخیص اقدام نکرده‌بود. نکته قابل توجه اینکه، ظاهراً تاریخ انقضا این سرم‌ها سال ۲۰۱۹ بوده‌است. این درحالی است که ترخیص نیافتن این سرم‌ها در یکی دو سال گذشته و همزمان با اوج‌گیری کرونا حاشیه‌ساز شده‌بود.
سازمان اموال تملیکی در حالی بعد از پنج سال از تاریخ ورود کالا به کشور، اقدام به امحای این ۲۸۰ تن سرم تاریخ مصرف گذشته کرده که هنوز علت اصلی تأخیر در تعیین‌تکلیف و امحای این کالا‌ها مشخص نشده‌است. در واقع بعد از این عملیات امحا نیز روشن نیست که کدام دستگاه عامل طولانی‌شدن فرایند و تشریفات گمرکی این کالا‌ها بوده‌است. سرم سهمیه‌بندی شد!
روز گذشته که ۲۸۰ تن سرم امحا شده‌است، نایب‌رئیس انجمن داروسازان هم با اعلام کمبود سرم‌های تزریقی در کشور، از کمیاب‌شدن برخی دارو‌ها برای درمان علامتی اومیکرون نظیر سرم خبر داد.


سید علی فاطمی اظهار کرد: با وجود اینکه قرار بود از پاییز امسال، وضعیت سرم‌ها در کشور عادی شود، اما تابستان سال جاری مشکلی برای یکی از تأمین‌کنندگان سرم‌های تزریقی در داخل کشور به وجود آمده‌بود که میزان تأمین سرم را کاهش داد؛ با وجود رفع آن مشکل، همچنان شاهد کمبود سرم‌های تزریقی در داخل کشور هستیم.
وی ادامه داد: کمبود سرم‌های تزریقی به‌دلیل افزایش موارد بستری کرونا رخ داده‌است.
این داروساز تجویز بیش از حد سرم را از دیگر عوامل کمبود آن در کشور دانست و ابراز کرد: بخشی از کمبود‌ها به‌دلیل تجویز بی‌رویه سرم برای برخی بیماران است؛ از سوی دیگر مدیریت تأمین سرم باید به‌خوبی انجام شود، زیرا تأمین آن کار دشواری نیست و به مواد اولیه خیلی خاصی نیاز ندارد.
وی گفت: به‌دلیل کمبود، سرم سهمیه‌بندی شده‌است و فقط در داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شود. در توزیع سرم مشکلی نداریم
در همین رابطه «جوان» با یک داروخانه‌دار گفتگو کرده‌است. علیرضا سلیمی که دکترای داروسازی دارد معتقد است: یکی از علت‌های کمبود سرم در بازار تجهیز نشدن شرکت سازنده به دلیل تأمین‌نشدن ارز ترجیحی است.
سلیمی گفت: در شرایط کنونی برخی از سرم‌ها با کمبود مواجه شده‌است. مثلاً سرم شست‌وشو را سهمیه‌ای به ما می‌دهند؛ در بقیه سرم‌ها مشکلی نداریم.
یک منبع آگاه هم در گفتگو با «جوان» گفت: ظرفیت تولید داخل در سرم مشخص است. با کرونا، مصرف سرم بیشتر شد. در این شرایط سازمان غذا و دارو اقدام به واردات سرم به میزان نیاز مصرف داخل کرد. خبر انجمن داروسازان درست نیست
وی تصریح کرد: محصولات دارویی باید پیش از واردات در آزمایشگاه‌های مرجع تأییده اخذ کند، اما متأسفانه شرکت‌ها بدون اینکه تأییده را اخذ کنند، دارو را به گمرک منتقل می‌کنند و بعد با مصاحبه و اقدامات اینچنینی به سازمان غذا و دارو فشار وارد می‌کنند تا بتوانند محصول خودشان را وارد بازار کنند.
به گفته این مقام آگاه، در حالتی دیگر ممکن است محصول دارویی وارد کشور شده و سازمان غذا و دارو پس از نمونه‌برداری و تأیید کیفیت اجازه ورود به بازار را صادر می‌کند که این موضوع هم ممکن است زمان‌بر باشد.
وی تأکید کرد: هم دانش و هم توانایی تولید سرم در داخل کشور موجود است. کمبود احتمالی سرم به دلیل تخصیص نیافتن ارز نیست.
این منبع آگاه در پایان گفت: سهمیه‌بندی سرم منتفی است. انجمن داروسازان به برگزار نکردن انتخابات و اتمام دوره هیئت مدیره و همچنین به‌خاطر مشکلات نیمه‌شخصی‌ای که با سازمان غذا و دارو دارند در پی ملتهب کردن بازار هستند.