«باریستا»ها، جادوگران کافه‌ها

 اگر شما هم مثل من روزتان بدون قهوه شروع نمی‌شود یا هر از گاهی سری به کافه‌های سطح شهر می‌زنید و از میان انبوه اسم‌های مختلف، نوع قهوه مورد علاقه‌تان را انتخاب می‌کنید؛ پس لابد با شغل باریستا آشنا هستید. این نام که همیشه در کنار قهوه معنا می‌یابد، کسی است که به شکلی حرفه‌ای، انواع نوشیدنی‌ها را بر اساس اسپرسو با طعم‌های مختلف تهیه می‌کند و در این زمینه بسیار مهارت دارد. باریستا جادوگر کافه‌هاست که با گرفتن و ارائه طعم‌هایی شگفت انگیز از قهوه‌های مختلف، مهمانان یک کافه را شگفت زده می‌کند اما این فقط گوشه‌ای از وظایف این شغل است. در مینی پرونده امروز زندگی سلام به مناسبت اول مارس(سه‌شنبه) روز جهانی باریستا سراغ «علی یوسفی» از باریستاهای معروف کشورمان رفتیم تا بیشتر با این شغل، پیش‌نیازهای ورود به آن و ... آشنا شویم.

   باریستا شدن به‌شرط علاقه، آموزش، کسب ‌تجربه و مخاطب‌شناسی
علی یوسفی، 35 ساله و حدود 12 سال است که در زمینه آموزش باریستایی فعال است؛ او می‌گوید: «صنف قهوه و کافی‌شاپ خیلی وقت است که در ایران فعال است؛ در قدیم شکل آیتم‌های سرو و نحوه برخورد و ... متفاوت بود و اصلا تعریف کلا متفاوتی نسبت به چیزی که الان می‌شنویم، وجود داشت اما این باریستا، موضوع جدیدی است و شاید بتوان گفت نهایت 10 تا 12 ساله است که به این شکل درآمده. برای ورود به این رشته مانند هر رشته یا شغل دیگر اولین چیزی که هر کسی نیاز دارد، علاقه است و بعد آموزش و در انتها، تجربه کسب ‌کردن از مهارت‌های یاد گرفته شده. از مهارت‌های مورد نیاز، می‌توان به شناخت دستگاه و کار با آن، آشنایی با دانه‌های مختلف، شناخت صنایع غذایی و خیلی چیزهای دیگر نام برد. این مهارت‌های خیلی مهم مانند هر شغل دیگر از جنس مدیریتی، بعد شناخت مخاطب و روان شناسی است که به طور کلی به آن مهارت‌های ارتباطی و جامعه‌شناسی برخورد با مردم می‌گوییم چرا که باریستا پیوسته با افراد مختلف در ارتباط است و لازم است هنرجوی این رشته جدا از شناخت علوم قهوه، این مهارت‌ها را هم برای کسب موفقیت بیشتر و بهتر بلد باشد اما باز هم می‌گویم پیش شرط این کار مانند هر کار دیگری علاقه است تا در بزنگاه‌های سخت و طاقت‌فرسا، شرایط را قابل تحمل‌تر‌کند».


     متوسط درآمد این شغل بین 3 تا 9 میلیون است
«علی یوسفی» درباره آموزش این شغل و درآمد آن می‌گوید: «فعلا در ایران رشته دانشگاهی نداریم و البته بودن این رشته و تجربه چهار ساله آن در دانشگاه هم یک سری مشکلات خاص خودش را خواهد داشت ولی ما سعی می‌کنیم در مدت زمان کوتاهی یک سری نیازهای اولیه را به افراد یاد بدهیم و بقیه آن را فرد باید با تجربه، مطالعه یا شرکت در دوره‌های دیگر کسب و خودش را به‌روز کند. حسن مدت زمان کوتاه این است که باعث می‌شود، افراد زودتر وارد کار عملیاتی شوند و تجربه کسب کنند. رشته‌های مختلف در این صنف وجود دارد که متفاوت است. ولی کلاس‌های‌ما به صورت ورک شاپی در یک بازه سه تا پنج روزه است اما کسب این مهارت به تنهایی کافی نیست و نیاز مدام به تکرار و زمان برای کسب تجربه دارد و به اصطلاح مثل هر شغل دیگری یک سری خاک‌خوردن هم دارد. سطح درآمد این شغل بسته به شهرهای مختلف و نسبت به مهارت و حتی متراژ و شلوغی و ... کافه متغیر است اما می‌شود گفت به طور متوسط از 3-4 میلیون تا 8-9 میلیون است. درمجموع صنایع غذایی جزو مشاغل پردرآمد محسوب می‌شود و این رقمی که عرض کردم به عنوان حقوق یک باریستا در کافه است اما اگر در این زمینه خلاق باشید می‌توانید درآمد خودتان را از طریق راه‌اندازی کافه‌ها یا بحث‌های فروشگاهی بالاتر هم ببرید؛ هر چند این زمینه‌ها هم نیازمند مهارت و دانش منحصر به فرد خودش است. البته باید این نکته را اضافه کنم که تیم ما بعد از اتمام دوره، بچه‌های دانش آموخته  را به کافه‌ها معرفی می‌کند که این امر بیشتر در تهران اتفاق می‌افتد».
    سعی کردم با تفکر تتو داشتن و سیگار کشیدن باریستاها مقابله کنم
«ببینید برای باریستا شدن فقط تهیه نوشیدنی بر پایه اسپرسو کافی نیست». در انتهای صحبت «علی یوسفی» با گفتن این نکته بار دیگر به جنبه‌های مختلف شغل باریستا اشاره و اضافه می‌کند: «خرید مواد اولیه، سرو نوشیدنی و ... هم از جنبه‌های دیگر این شغل است. یعنی علاوه بر تهیه قهوه به نظر من باریستا مانند یک ایدئولوژی می‌تواند بر کل کافه در جریان باشد. باریستا یک اپراتور نیست که فقط پشت دستگاه بایستد و عصاره‌گیری کند، برای بارسیتا بودن باید علم مدیریت هم بلد باشید، روان شناسی‌ و حتی موسیقی انتخابی و ... . خلاصه نکته زیاد دارد و صرف پای دستگاه ایستادن به شکل یک روبات نیست و این کار، یک کار هنری است. من در این چند وقت همواره تلاش کردم در سر کلاس‌ها با تفکرات اشتباه نسبت به این شغل، مثل سیگار کشیدن و تتو داشتن مقابله کنم. از طرفی هم در حال کار روی مباحث فرهنگی و فرهنگ‌سازی راجع به کافه‌ها و کافه‌نشینی یعنی نگاه مهمان‌های کافه هم در کلاس‌ها و دیگر جاها هستم تا به سهم خودم نگاه جامعه را نسبت به این افراد و پدیده کافه داشتن و کافه‌نشینی بهتر کنم».