جنگ؛ «گندم» را خشك می‌كند «نان» را آجر!

آرمان‌ملی: با تداوم درگیری‌ها بین 2 کشور روسیه و اوکراین تامین گندم به یکی از دغدغه کشورهای واردت‌کننده این کالای استراتژیک مبدل شده است. درواقع روسیه به‌عنوان اولین و اوکراین به‌عنوان چهارمین تامین‌کننده گندم جهان سهم عمده‌ای از بازار جهانی را در اختیار دارند و قطعا تداوم سایه جنگ بر سر این کشورها به معنای حذف و یا در خوشبینانه‌ترین حالت کاهش عرضه گندم در بازار خواهد بود. موضوعی که به اعتقاد تحلیلگران در آینده نزدیک قیمت گندم را با رشد بی‌سابقه‌ای همراه خواهد کرد. در این میان ایران نیز که تا پیش از این در تولید گندم خودکفا بود به‌دلیل بروز خشکسالی و البته مدیرین نه چندان مناسب در خرید تضمینی گندم کشاورزان از سال گذشته به واردکننده مبدل شده به‌طوری‌که بیش از 8 میلیون تن گندم وارد کشور شده است. بنابراین اگرچه سیاست دولت در اصلاح نرخ خرید تضمینی گندم بخشی از نگرانی کشاورزان را مرتفع کرد و افزایش بارش‌ها نیز نوید افزایش تولید این محصول را برای سال زراعی پیش‌رو می‌دهند اما به گفته فعالان کشاورزی احتمال اینکه در سال پیش‌رو نیز به واردات وابسته باشیم دور از انتظار نیست موضوعی که کارشناسان معتقدند در اختیارداشتن بیش از 2 میلیون هکتار زمین زراعی برای کشت آبی این امکان را می‌دهد با مدیریت مناسب و سرمایه‌گذاری در افزایش بهره‌وری می‌توان در کنار 4 میلیون هکتار کشت دیم کشور را از واردات گندم آن هم در اوج رشد قیمتی بی‌نیاز کرد اگرچه تجربه نشان داده با وجود تمامی هشدارها و پیش‌بینی‌هایی که از سوی کارشناسان و فعالان حوزه می‌شود اما نبود برنامه‌ریزی و رویکرد بلندمدت مسئولان دولتی باعث شده تا همواره کشور متحمل زیان شود.    رشد 40 درصدی قیمت گندم با آغاز جنگ بین روسیه و اوکراین که هرکدام سهم قابل‌ملاحظه‌ای از بازار جهانی گندم را در اختیار دارند بهای معاملات گندم برای نخستین‌بار از سال ۲۰۰۸، از مرز ۱۰ دلار در هر بوشل (۲۵.۴۰ کیلوگرم) عبور کرده به‌گونه‌ای که در یکماه گذشته قیمت گندم در مجموع، حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است. درواقع از زمان آغاز جنگ، شرکت‌های کشتیرانی بین‌الملل با تشدید خطر از بنادر دریای‌سیاه استفاد نمی‌کنند. خریداران گندم نیز حاضر نیستند ریسک خرید محصول از این دو کشور و پرداخت هزینه بالای کرایه و بیمه کشتی‌های حامل محموله را بپذیرند. علاوه بر آنها، تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه موجب تعطیلی دفاتر بسیاری از شرکت‌های بازرگانی در این منطقه شده است. بنابراین تردیدی وجود ندارد بازارجهانی گندم با رشد قابل ملاحظه قیمت مواجه خواهد شد.    ضرورت سرمایه‌گذاری  در این رابطه علیقلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندم‌کاران در گفت‌وگو با «آرمان‌ملی» در خصوص افزایش قیمت گندم در بازار جهانی می‌گوید: با افزایش شدت تنش میان روسیه و اوکراین؛ عملا 2 کشور عمده‌ای که سهمی بیش از 30 درصدی از بازار جهانی را دارند کناررفته که این امر به افزایش قیمت گندم منجر خواهد شد. وی در ادامه افزود: گرانی گندم برای کشورهای واردکننده گندم باعث ایجاد نگرانی شده و با توجه به اینکه در سال‌های اخیر خشکسالی و مدیریت نامناسب در خرید تضمینی زمینه کاهش تولید گندم در کشور را فراهم آورده است شاهد واردات بیش از 8 میلیون تنی گندم بوده‌ایم. ایمانی تاکیدکرد: بنابراین تردیدی وجود ندارد گرانی گندم به نفع کشور نبوده و برای جلوگیری از این زیان باید به سمت کشاورزی صنعتی و سودآور حرکت کرد تا نیاز به گندم در داخل کشور تامین شود. این فعال حوزه کشاورزی گفت: در حال حاضر دو میلیون هکتار کشت آبی گندم در کشور وجود دارد که اگر همین زمین‌ها به درستی مدیریت شوند امکان تولید حداقل 10 میلیون تن گندم وجود دارد همچنین چهار میلیون هکتار اراضی کشت دیم در کشور وجود دارند که اگر شرایط بارش‌ها بهبود پیدا کنند می‌توانند کمک شایانی به برداشت محصول گندم کشور کند. وی ادامه داد: اگر سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی صورت گیرد طبیعی است که امکان تامین بخش اعظمی از مواد غذایی در داخل کشور وجود دارد و نیازی به واردات نخواهیم داشت این در حالیست که در حال حاضر برخی از کشاورزان با توان مالی بالا در هر هکتار هشت تن گندم برداشت می‌کنند و در مقابل برخی از کشاورزان در همان شرایط به‌دلیل بضاعت مالی تنها دو تن گندم برداشت می‌کند. این اتفاق نشان می‌دهد اگر سرمایه‌گذاری و نقدینگی وجود داشته باشد قطعا این اتفاق رقم خواهد خورد. مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران با عنوان اینکه 90 درصد کشاورزان نمونه کشور افرادی هستند که وضعیت مالی خوبی دارند گفت: ایران در سال حدود 11.5 میلیون تن گندم نیاز دارد که حدود دو میلیون تن ذخایر استراتژیک هستند و به‌صورت کلی دولت‌ها حداقل سه‌ماه گندم کشور را جدای از مصرف روزانه ذخیره کنند و فعلا واردات گندم به کشور هم وضعیت مناسبی دارد. دولت باید بیش از گذشته به موضوع گندم و افزایش تولید و خودکفایی و صادرات این محصول پرمصرف و همچنین سایر محصولات غلات ورود کرده و از فرصت‌های پیش آمده در بازار جهانی برای رشد سرمایه‌گذاری در این حوزه بهره‌ ببرد.    امیدواری برای افزایش بارش‌ها! همچنین سهراب سهرابی، سرپرست مجری طرح گندم وزارت جهادکشاورزی، نیز با تکید بر اینکه میزان تولید گندم در کشور نسبت به سال گذشته بهبود خواهد یافت، گفت:  میزان نیاز سالانه کشور به گندم ۱۲ تا ۱۳ میلیون تن است و به هر میزان از این حجم کاسته شود با کسری ذخایر استراتژیک مواجه شده و نیازمند واردات خواهیم بود. سهرابی ابراز امیدواری کرد؛ با توجه به بالارفتن کم سابقه قیمت جهانی گندم و بازار آشفته آن، در ادامه شاهد بارش‌های بیشتر و در نتیجه افزایش تولید گندم و کاهش نیاز به واردات این محصول باشیم.