روزنامه خراسان
1400/12/17
رهبر انقلاب: صابری فومنی نشان داد می توان معتقد و منتقد بود
طنزپردازان هرکجا حضور پیدا کنند،علاوه بر شوخی‌های طنازانه خود همیشه انتقاداتی را در لفافه مطرح می‌کنند که این مهم‌ترین رسالت یک طنزپرداز است. سیدمحمدعلی صدری‌نیا، کارگردان مجموعه مستند«غیررسمی» است که تا امروز سه فصل از این مجموعه مستند با موضوع دیدارهای نخبگان کشور با رهبرمعظم انقلاب را در حوزه‌های مختلف به تصویر کشیده است. هم‌اکنون،مستند«غیررسمی» به ایستگاه دیدار طنزپردازان با رهبرمعظم انقلاب رسیده است؛ دیداری که پیش از شیوع کرونا و در سال 1398 انجام شده و به زودی از رسانه ملی پخش میشود.به نظر می‌رسد مستند این دیدار به دلیل حضور طنزپردازان با اقبال عمومی گسترده‌ای در کشور روبه‌رو شود. کارگردان مستند «غیررسمی»درگفت‌وگویی کوتاه با روزنامه خراسان درباره زمان دقیق پخش این مستند از رسانه ملی گفت: به احتمال قوی این مستند در ماه مبارک رمضان یا نیمه شعبان ، پخش میشود.در این مستند طنزپردازانی ازجمله ناصر فیض،علیرضا جاویدنیا،شهرام شکیبا،قاسم رفیعا،رضا ساکی،مهدی فرج‌اللهی،امید مهدی‌نژاد ،عباس احمدی،اسماعیل امینی و... حضور دارند. ریش طنزپرداز در دست سیاستمداران ! مستند با این صحنه شروع میشود؛ تعدادی از طنزپردازان، در اتاقی کوچک،ساده و صمیمی نشسته‌اند که مقام معظم رهبری وارد اتاق می‌شوند. از همان لحظه اول، بگو و بخند در فضای اتاق حاکم میشود. دکتر اسماعیل امینی از طنزپردازان باسابقه در دو حوزه شعر و نثر به عنوان اولین سخنران می‌گوید:برخی افراد در جامعه، شعر طنز را مسخره‌بازی می‌دانند اما همه ما می‌دانیم چهره واقعی طنز این نیست. باید مسئولان کشور ما به طنز اعتماد کنند. داوری درمورد طنز و انتشار آن، درحال حاضر، به دست شخصیت‌های سیاسی و اجرایی افتاده است، افرادی که شناخت زیادی از طنز ندارند. به عنوان مثال بنده کتابی درمورد لطایف در کلام امام خمینی(ره) نوشته‌ام تا این موضوع را برای نسل جوان شرح دهم اما همین کتاب ۱۰ سال برای چاپ منتظر ماند ومسئولان امر می‌گفتند: امام و طنز؟! در نهایت کتاب را برای چاپ به حوزه دادم. اگر این اعتماد، درمورد اهل فرهنگ ایجاد شود یا با اهل فرهنگ مشورت شود، شاهد شرایط بهتری هستیم. درحال حاضر ریش ما طنزپردازان دست سیاستمداران است.مقام معظم رهبری با شنیدن جمله آخر دکتر اسماعیل امینی، خطاب به این شاعر طنزپرداز که ریشی بر چهره نداشت، به شوخی گفتند:«ریشی که ندارید».با این جمله رهبر معظم انقلاب، طنزپردازان با صدای بلند زدند زیرخنده.رهبرانقلاب در پاسخ به مطالبه این طنزپرداز برجسته که به عملکرد برخی از مسئولان درحوزه صدور مجوز چاپ برخی کتاب‌ها انتقاد داشت، بیان کردند: «در برخی موارد، بحث بی‌اعتمادی نیست؛ بلکه بحث بدخواهی است. فردی که با طنز در کلام امام(ره)مخالفت می‌کند نمی‌توان گفت از سر بی‌اعتنایی است. بلکه این ریگی در کفش دارد». بالاخره گنبد را گرفتی؟ شهرام شکیبا در این نشست صمیمی گفت: متاسفانه در قانون، خلأهایی وجود دارد از جمله این‌که اگر از طنزپرداز شکایتی صورت بگیرد، به عنوان مصداق تشویش اذهان عمومی یا توهین یا افترا در پرونده او ثبت میشود. شاید یک تبصره یا قانونی که از طنزپردازان دفاع کند بتواند به این وضعیت کمک کند. اگر بنده مطلبی بنویسم،فرد مورد خطاب من می‌تواند در دادگاه‌های عمومی از بنده شکایت کند و بگوید طنزپرداز به شخصیت و شغل من توهین کرده است.مقام معظم رهبری در پاسخ خاطرنشان کردند:«طنز نوعی شوخی است دیگر».قاسم رفیعا نیز در همین زمینه به روایت خاطره‌ای پرداخت و در ادامه، قصد خوانش شعر طنزی را داشت که رهبر معظم انقلاب ضمن اشاره به شعر«بچه محله امام رضا(ع)»که رفیعا در دیدار چندسال قبل شاعران با ایشان قرائت کرده بود، گفتند:«بالاخره گنبد را گرفتی؟»این شوخ طبعی به‌موقع رهبر انقلاب با واکنش و خنده‌های پی‌درپی حاضران روبه‌روشد.در ادامه رفیعا به خوانش شعر طنزی در وصف جوانی مشهدی پرداخت که به جبهه می‌رود و در دوران نامزدی نامه‌ای به نامزدش می‌نویسد. رفیعا در قسمتی از شعرش کلمه مشهدی «یره» را آورده بود. رهبر معظم انقلاب ضمن تشریح این کلمه، با لبخند گفتند:«خطاب «یره» آن هم به زن، زیاد مناسب نیست. این‌که آدم به زن خودش بگوید«آی یره» این خیلی عیب است.»رفیعا سریع پاسخ داد: خب هنوز آن زمان زنش نشده بوده به همین خاطر به او گفته «یره»؛با این پاسخ رفیعا، دوباره فضای خنده در این دیدار حاکم شد. از بین بردن جوک های قومیتی امر مهمی است رضا ساکی یکی دیگر از طنزپردازان حاضر در این دیدار، به اصلاح فرهنگ یک جامعه اشاره کرد و گفت: در گذشته جوک‌های قومیتی فراوانی در جامعه وجود داشت. اما امروز این موضوع، از بین رفته است. به نظرم طنزپردازان، توانسته‌اند با تولید آثار فاخر علاوه بر خنداندن جامعه، مسیر صحیح را به مردم نشان دهند و بخشی از این موضوع، به خاطر فعالیت طنزپردازانی است که در این دیدار حضور دارند. مقام معظم رهبری در تایید صحبت‌های این طنزپرداز گفتند: «از بین بردن جوک‌های قومیتی امر مهمی است. در رژیم گذشته بسیاری از موارد رایج بود و این‌طور نبود که کسی بخواهد شوخی کند و چیزی از این قبیل در آن شوخی نباشد. شعر معروف شهریار با نام «ایا تهران» ناشی از همین موضوع است. این موضوعات، در آن زمان،رایج بود و حتی فردی مثل شهریار را وادار به سرایش چه نوع شعری می‌کرد». کلام شیرین امام(ره) مقام معظم رهبری، در ادامه درمورد کلام شیرین امام خمینی(ره)گفتند: «امام خمینی(ره) که مظهر وقار است؛ یادتان هست که چقدر صحبت‌های شیرین و لطیفه در صحبت‌های عمومی داشتند. جلسات امام جلسات شیرینی بود. گاهی ما در جلساتی که با امام داشتیم، از شیرینی طنز ایشان تکان می‌خوردیم. حرف زدن آقای راشد هم روی منبر شیرین است. بحث این نیست که ایشان لطیفه بگوید،لطیفه هم نمی‌گوید اما همان حرف زدنش شیرین و بهجت‌آور است که خیلی هم خوب است». نباید جلوی طنز و انتقاد را گرفت مقام معظم رهبری ضمن اشاره به فعالیت‌های پیشتازانه مرحوم صابری فومنی (گل آقا)ومرحوم ابوالفضل زرویی نصرآباد بیان کردند:«دنیای طنز دنیای مهمی است و از این‌که افراد با ثبات و دلسوزی مثل شما داریم، خدا را شاکرم. امیدوارم خداوند به شما کمک کند. آقای صابری فومنی نشان داد که می‌توان معتقد بود و منتقد بود. همچنین خدا رحمت کند آقای ابوالفضل زرویی نصرآباد را که از طنزپردازان خوب بودند. طنز،نعمت بزرگ الهی و یک امتیاز است. هنر شاعری،نعمتی است که خداوند متعال به همه نداده است. به خاطر این هنر باید شکرگزاری کرد. شکر این نعمت در این است که آن را در جای خودش به درستی مصرف کنید و برای پیشبرد هدف‌ها و آن چیزی که برای کشورمان و ملت‌مان آرزو می‌کنیم و دنبالش هستیم به کار گیرید. خیلی اوقات به نام طنز، لودگی انجام میشود. نباید طنز با لودگی و هزل اشتباه شود. این‌ها را شما دوستان به صورت فرهنگ و گفتمان، دربیاورید. یک نکته مهم، ایجاد آگاهی در مردم است. در حال حاضر، در زمینه مسائل روز کشور،مسائل اجتماعی و مسائل سیاسی طنزها جهت‌دار است و گاهی تند است و این تندی، بی‌مورد است. شما ممکن است نسبت به یک دستگاه یا شخص اعتراضی داشته باشید که این اعتراض را با زبان طنز بیان کنید،این ایرادی ندارد. منتها باید این طنز طوری نباشد که زیادی تیز و تند و بی‌مبالاتی در آن باشد. باید در آن مراعات باشد. من به هیچ وجه معتقد نیستم باید جلوی طنز و انتقاد را اگر به زبان طنز باشد گرفت و طنز بهترین نوع انتقادکردن است». مقام معظم رهبری افزودند: «در جبهه بین‌المللی و بیرونی، طنز ما کمی کم کار است. جبهه دشمن در مقابل جمهوری اسلامی است و هدف آن‌ها [فقط] جمهوری اسلامی نیست. شما ببینید از وقتی انگلیس وارد ایران شده، در تمام این مدت کدام خدمت کوچک را به کشور ما کرده است و دائما ضربه زده‌اند. بعد به آمریکایی‌ها تحویل دادند و آمریکایی‌ها از همان اول که آمدند، ضربه زدند. نه فقط با ایران و ایرانی این‌ها با هرکجا که تیغشان ببرد دشمن‌اند؛ با هندی‌ها و چینی‌ها چه کردند. در آفریقا وتونس ،با الجزایر، فرانسوی‌ها چه کردند؟ این‌ها وارد هر کشوری شدند ضربه زدند ،عقب نگه داشتند و مشکل درست کردند. البته با جمهوری اسلامی بدترند به خاطر این‌که جمهوری اسلامی زیر یوغ آن‌ها نیست، مثل رژیم گذشته نیست و در مقابل هرکسی که جلوی این‌ها بایستد، دشمنی بیشتری دارند. جمهوری اسلامی محکم ایستاده است، افشاگری می‌کند و زیر بار نمی‌رود،خواسته‌های آن‌ها را با قدرت تمام رد می‌کند. این یک جبهه دشمن است و ما در مقابل این جبهه دشمن باید از همه امکانات‌مان استفاده کنیم؛ از جمله از توان نظامی،توان اقتصادی و امکان فرهنگی، ادبی و هنر نیز باید استفاده کنیم. در زمینه طنز، بخش کاریکاتور فعال است از حق نباید گذشت. کاریکاتور ما در زمینه بین‌المللی فعالیت دارد و باید از این‌ها تشکر کنیم». ماجرای انگشتری که هدیه داده نشد! شهرام شکیبا درباره این دیدار صمیمانه در مستند می‌گوید: در شب شعرهای ماه مبارک رمضان در محضر رهبر معظم انقلاب، اولین‌بار ابوالفضل زرویی نصرآباد یک شعر طنز خواند و همه فکر می‌کردند قرار است چه اتفاق بیفتد و واکنش مقام معظم رهبری به این شعر طنز چیست؟ مقام معظم رهبری در آن دیدار خیلی به شعر ابوالفضل زرویی نصرآباد توجه کردند و از آن زمان بود که در دیدارهای ماه مبارک رمضان و دیگر دیدارها باب خوانش شعر طنز در محضر مقام معظم رهبری باز شد. یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که در جلسات نیمه ماه مبارک رمضان افتاد، شعرخوانی قاسم رفیعا بود که شعر «بچه محله امام رضا(ع)» را خواند. و این اتفاق بزرگی در عرصه رشد طنز و دیده شدن آن بود. شاید اولین بار بود که یک طنزپرداز نزد یک فقیه جامع نشسته و درمورد موضوعی مقدس شعری را می‌خواند که شوخی با امر مقدس نبود بلکه شوخی با حواشی ماجرا بود. بعد از آن دیدار به تعدادی از شاعران گفتم این اتفاق مهمی بود. می‌توان این شعرخوانی را اتفاق مهمی در تاریخ طنز ما دانست. شهرام شکیبا دربخش دیگری از مستند «غیررسمی» به ذکر خاطره جالبی پرداخت وگفت:در این دیدار صمیمانه هرکدام از طنزپردازان، انگشتری به عنوان هدیه، از مقام معظم رهبری درخواست می‌کردند. من هم انگشتر کوچکی را که در دست مقام معظم رهبری بود،نشان کردم و در فرصتی مناسب درخواست کردم این انگشتر را به من هدیه دهند. اما ایشان در پاسخ گفتند:«این اشکال فنی دارد»؛ انگشتر در همان دست ایشان بود که در انفجار مسجد ابوذر مصدوم شده بود. فکر کردم منظور ایشان این است که به خاطر این مصدومیت دست،انگشتر از دست ایشان خارج نمی‌شود. از خواسته خودم شرمنده شدم و تا آخر دیدار سکوت کردم. دیدار که تمام شد، مقام معظم رهبری من را صدا زدند. به من گفتند که این انگشتر از سال ۴۳ تا امروز با من است و هدیه روز عقد من است؛ از این نظر به شما گفتم اشکال فنی دارد. بی تفاوتی بعضی از مسئولان فرهنگ و هنر کشور اسماعیل امینی نیز در بخشی از مستند «غیررسمی» گفت: من از این دعوت تعجب نکردم. در گذشته هم از طیف‌های مختلف ترانه‌سرا و آهنگ‌ساز با نگرش‌های مختلف به چنین دیدارهایی دعوت شده‌اند و گفت‌وگوهای تخصصی در این جلسات شکل گرفته است. مقام معظم رهبری به خاطر علاقه به ادبیات، دیدار با هنرمندان را در دستور کار خود قرار داده‌اند. در صورتی که تعداد زیادی از مسئولان که رسیدگی به وضعیت ادبیات، شعر و هنرهای دیگر در این کشور، در دست آن‌هاست و باید بر اساس وظیفه‌شان با جدیت و دغدغه‌مندی بالا به این موضوع بپردازند، بی تفاوت‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
وین در برابر سد تضمین‌های برجامی؟
رهبر انقلاب: صابری فومنی نشان داد می توان معتقد و منتقد بود
مطالبه آیت ا... علم الهدی از شهردار درباره مسائل مردم و شهر
گوشت تنظیم بازاری کیمیا شد!
سندروم «قهرمان داستان»
بازندگان و برندگان جنگ اوکراین
یارانه، وام ازدواج و حقوق
مرهم بر زخم حیات وحش
اعتراض تلخ مهرجویی نبوی در چالش «ناسا» و طارمی تاثیرگذار
میلاد حضرت امام سجاد (ع) مبارک باد
صاحبان کارت خوان بخوانند
سرنوشت نفت پس از رکوردزنی 14 ساله
نوجوانانی با سبک زندگی کره‌ای!
