روزنامه اعتماد
1400/12/17
تداوم جدال مسكو با احياي برجام
گروه ديپلماسي| جنگ روسيه در اوكراين به دستور ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه همچنان ادامه دارد و همزمان دامنه تبعات آن به ساير تحولات هم كشيده شده است. مذاكرات وين براي احياي برجام يكي از حوزه‌هايي است كه به نظر مي‌رسد از جنگ در اوكراين متاثر شده است. از عصر روز شنبه 14 اسفندماه كه سخنان سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه درباره مطالبه مسكو براي دريافت تضمين از ايالات متحده به منظور مستثني شدن همكاري‌هاي همه جانبه روسيه با ايران از تحريم‌هاي اوكراين منتشر شد، ابتدا شاهد سكوت چند ساعته تهران بوديم كه اين سكوت از صبح روز دوشنبه با توييت علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي شكسته شد و ساعتي پس از آن هم سعيد خطيب‌زاده، سخنگوي وزارت خارجه در نشست خبري هفتگي به پرسش‌هاي خبرنگاران درباره اين موضوع پاسخ داد. همزمان حسين اميرعبداللهيان، وزير خارجه هم در لابه‌لاي موضع‌گيري درباره وضعيت مذاكرات وين تلويحا اشاراتي داشت كه به واكنش او به سخنان لاوروف قابل تعبير است. علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي صبح روز گذشته در توييتي نوشت: «كنش‌هاي مثبت و منفي كشورهاي حاضر در مذاكرات وين با هدف تامين منافع انجام مي‌شود و قابل درك است. تنها عامل موثر بر تعامل ما با ۱+۴ نيز تامين منافع مردم ايران است. ارزيابي مولفه‌هاي جديد موثر بر مذاكرات و اتخاذ ابتكارات مذاكراتي براي سرعت دادن به حصول نتيجه را در دستور كار داريم.»خطيب‌زاده: هدف برجام رفع تحريم عليه مردم ايران است
بخش اعظمي از پرسش‌هاي خبرنگاران از سخنگوي وزارت خارجه به مطالبه جديد روسيه كه از زبان وزير خارجه اين كشور براي نخستين بار شنيده شد، اختصاص داشت. سعيد خطيب‌زاده در پاسخ به پرسشي با اين محوريت كه آيا روسيه به دنبال گروگان گرفتن مذاكرات وين به نفع خودش است، گفت: ما اظهارات سرگئي لاوروف (وزير خارجه روسيه) را در رسانه‌ها ديديم و شنيديم، منتظر هستيم از مجاري ديپلماتيك جزييات آن را بشنويم. گفت‌وگوها در وين در مسير خودش در حال پيگيري است. همكاري‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي ايران نبايد محدود يا تحت تاثير هيچ گونه تحريمي قرار بگيرد از جمله همكاري‌هاي صلح‌آميز ايران با روسيه و چين يا كشورهاي ديگر. اين اظهارات را در همين بستر مي‌‌فهميم. رويكرد روسيه تا امروز براي رسيدن به توافق دسته جمعي در وين سازنده بوده است و ما منتظريم در وين جزييات بيشتري را اگر دارند به ما بدهند. مردم بزرگ ايران مي‌دانند مذاكره‌كنندگان آنها در وين و دولت ايران در راستاي حداكثرسازي منافع ملت قدم برداشته و در همين راستا نيز كارش را جلو خواهد برد. خطيب‌زاده در پاسخ به سوالي درباره اينكه آيا از اقدام روسيه شگفت‌زده شده‌ايد، گفت: ما در ميانه مذاكرات سخت و همه جانبه قرار داريم. اين مذاكرات بين ايران و 1+4 از يك سو و امريكا و 1+4 و ايران از سوي ديگر است. البته با 1+4 به يك نحو و با امريكا به صورت غيرمستقيم اين تعاملات انجام مي‌شود. ما در روزهاي مختلف برخوردهاي مختلفي را از سوي كنشگران مختلف ديديم. به عنوان مذاكره‌كنندگان جمهوري اسلامي ايران از مواضع كشورها چه كشورهايي كه قبلا برخي مواضعي را اعلام كردند و چه اينكه اين روزها مي‌شنويم، هيچ وقت نه شگفت زده مي‌شويم و نه اظهار تعجب مي‌كنيم. در ميانه مذاكرات، بايد هم به اظهارات هم به اقدامات و هم به مواضع اعلامي و هم به مسير اعمالي كشورها همزمان نگاه كرد. مسير وين يك مسير كاملا روشن است. دستوركار آن رفع تحريم‌هاي غيرمرتبط با برجام و رفع تحريم‌هايي است كه به صورت يك‌جانبه بر ضد ملت ايران اعمال شده است. در ۱۱ ماه گذشته حداكثر تلاش را كرده‌ايم اين پرونده از پرونده‌هاي ديگر بين‌المللي با فاصله معناداري حركت كند. ما با برخي اعضاي 1+4 پرونده‌هاي جدي در بسياري يا در برخي از موضوعات داشتيم. ما حتي در حوزها‌ي دوجانبه نيز سعي كرديم كه اين پرونده خاص مذاكرات برجام را به عنوان پرونده خاص نگاه كنيم و فكر مي‌كنم در همين چارچوب و بستر اجازه بدهيم مذاكرات وين حركت كند. هر اظهارنظر يا هر موضع مذاكراتي بايد در وين بيايد و به معناي مذاكراتي در وين تبديل شود.»
چين تا روز آخر از درخواست‌هاي مشروع ايران حمايت خواهد كرد
در ادامه اين نشست خبري، خطيب‌زاده در پاسخ به پرسش «اعتماد» درباره اينكه آيا چين هم مطالبه جديدي را در مذاكرات وين روي ميز گذاشته، گفت: من اجازه مي‌خواهم آنچه در وين پشت درهاي بسته اتفاق مي‌افتد، بيان نكنم. در مورد چين مي‌توانم بگويم كه موضع چين يكي از سازنده‌ترين مواضعي بوده كه ما از روز اول تا به امروز داشتيم. ما موضع حمايتي از مذاكرات وين و درخواست‌هاي مشروع جمهوري اسلامي ايران از سوي چين شاهد بوديم و فكر مي‌كنيم كه در همين بستر تا روز آخر با چين جلو خواهيم رفت، اطمينان كامل از اين موضوع داريم و كنشگران بين‌المللي ديگر هم از رفتار چين همين برداشت را كرده‌اند.
فعلا دليلي براي ملاقات با هيات امريكايي نمي‌بينيم
«اعتماد» در ادامه از سخنگوي وزارت خارجه پرسيد: «ظاهرا ايالات متحده براي چندمين بار پيشنهاد مذاكره مستقيم با ايران در وين را داده است. آقاي اميرعبداللهيان پيش از اين تاكيد كرده بودند كه اگر در مراحل پاياني مذاكرات وين ديدار با هيات امريكايي در مسير رسيدن به توافقي خوب تامين‌كننده منافع ايران باشد، ما ابايي نخواهيم داشت. شما هم اشاره كرديد كه اختلاف‌هاي باقيمانده از تعداد انگشتان يك دست كمتر است لذا امكان دارد به منظور تسريع مذاكرات و پرهيز از تاثيرپذيري بيشتر ان از تحولاتي چون اوكراين ما با چنين ديداري موافقت كنيم؟» خطيب‌زاده در پاسخ گفت: در مورد مذاكرات مستقيم با ايالات متحده امريكا موضع جمهوري اسلامي ايران يك موضع تداوم‌دار بوده است. انقطاعي در اين موضع وجود نداشت. چه زماني كه در دولت آقاي ترامپ درخواست ملاقات و گرفتن عكس وجود داشت و چه امروز كه دولت جديد روي كار آمده است، موضع حاكميت اين است كه ما بر اساس رفتار ايالات متحده تصميم مي‌گيريم نه بر اساس پيام‌هاي غيرشفاف يا اينكه بدون اينكه ما بدانيم در نتيجه [مذاكرات مستقيم] چه اتفاقي خواهد افتاد. در برجام مشخص است كه اعضاي آن كدام كشورها هستند، ايالات متحده از آن خارج شده و خواستار بازگشت به آن است و تعهداتي كه بايد بپذيرد براي ما و براي 1+4 روشن است. از روز اول هم گفته‌ايم آنچه ايالات متحده به عنوان درخواست ملاقات مستقيم از ما دارد، تنها زماني معنا پيدا مي‌كند كه ما دليل آن ملاقات را بدانيم. تا به امروز كه من با شما صحبت مي‌كنم، هيچ تغييري در رفتار ايالات متحده در ميدان نديده‌ايم، همان سياست فشار حداكثري كه يك فشار غيرقانوني بر مردم ايران بود، ادامه دارد. چشم‌انداز هر حركتي بر اساس منافع قطعي ايران تصميم گرفته خواهد شد.
وزير امور خارجه ايران: با جنگ و تحريم مخالف هستيم
عصر روز گذشته وزراي خارجه ايران و روسيه در يك تماس تلفني تحولات جديد رخ داده را بررسي كردند. اين تماس در حالي صورت گرفت كه وزير خارجه ساعتي قبل از آن در نشست هم‌انديشي با جمعي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي تاكيد كرده بود كه اجازه نخواهيم داد هيچ عامل خارجي منافع ملي كشور را در مذاكرات وين تحت تاثير قرار دهد. به گزارش «اعتماد» بر اساس بيانيه وزارت خارجه روسيه، سرگئي لاوروف در گفت‌وگو با همتاي ايراني مطالبه روسيه براي تضمين را تكرار كرده و گفت: «احياي برجام بايد تضمين كند كه همه شركت‌كنندگان در آن از حقوق برابر در زمينه توسعه بدون مانع همكاري‌ها در همه زمينه‌ها بدون هيچ تبعيضي برخوردار هستند.» در بيانيه وزارت خارجه ايران درباره اين تماس تلفني نيز آمده است كه وزير خارجه با تاكيد بر ضرورت رفع موثر تحريم‌ها گفت: رسيدن به توافق در وين مي‌تواند زمينه همكاري‌هاي متنوع جمهوري اسلامي ايران با ساير كشورها و از جمله شركاي خود را گسترش بدهد. اميرعبداللهيان با تاكيد بر اينكه ما هم با جنگ و هم با اعمال تحريم مخالف هستيم، تاكيد كرد: روشن است كه همكاري‌هاي جمهوري اسلامي ايران با هيچ كشوري از جمله روسيه نبايد متاثر از فضاي تحريم باشد.
سایر اخبار این روزنامه
