پایان مذاکرات در وین

اگرچه هنوز زود است بگوییم مذاکرات وین به صورت کامل به پایان رسیده است، اما با استناد به اظهارات مقامات غربی و بررسی رفت و آمد‌ها در وین، می‌توان گفت مذاکرات به مراحل نهایی خود بسیار نزدیک شده است و نهایی شدن توافق در وین بستگی به تصمیمات سیاسی طرفین توافق دارد. هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات وین دیروز اعلام کرده رایزنی‌ها به مرحله پایانی خود رسیده و دیگر «هیچ گفت‌وگوی رسمی یا کارشناسی برگزار نخواهد شد.» نماینده اروپا با اعلام پایان رایزنی‌ها، به صورت تلویحی گفته است بعد از این، آنچه سرنوشت توافق هسته‌ای را تعیین می‌کند، تصمیماتی است که در حوزه سیاسی باید اتخاذ شود.
خیابان منتهی به هتل کوبورگ وین به تدریج از شور و حال چند ماهه اخیر خالی می‌شود و مشاهدات میدانی تأیید می‌کند که برخی هیئت‌های مذاکره‌کننده اکنون در حال بازگشت به کشور خود هستند. خبرنگار رویترز که در محل مذاکرات حضور دارد در گزارش خود از روبه‌روی هتل کوبورگ اعلام کرد که علی باقری‌کنی، سرپرست گروه مذاکره‌کننده اتمی ایران برای مشورت با مقام‌های ارشد به تهران بازگشته است.
همزمان با اوج گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت و نتیجه مذاکرات، العربیه نیز خبر داد رضا نجفی، معاون وزارت خارجه ایران و اسماعیل بقایی‌هامانه، سفیر این کشور در سازمان ملل با ترک وین به تهران بازگشتند. در همین راستا، دو دیپلمات غربی به «وال‌استریت ژورنال» گفته‌اند، مشخص نیست باقری‌کنی چرا و برای چه مدت به تهران رفته و «اگر اکنون تصمیمات نهایی در واشنگتن و تهران گرفته نشود، توافق در خطر جدی قرار خواهد گرفت.»
مذاکرات پایان یافته است


همزمان با بازگشت دیپلمات‌های ایرانی به تهران به نظر می‌رسد مذاکرات فنی و محتوایی میان ایران و دیگر اعضای توافق هسته‌ای به پایان رسیده و بعد از این، سرنوشت توافق به تصمیمات سیاسی وابسته است.
انریکه مورا، نماینده عالی اتحادیه اروپا در مذاکرات وین که نقش هماهنگ‌کننده میان قدرت‌های جهانی در این مذاکرات را دارد، پایان مذاکرات را تأیید کرده و گفته است: «دیگر مذاکراتی در سطح کارشناسی در کار نیست.» مورا در توئیتی نوشته است: «زمان آن فرارسیده که تصمیمات سیاسی به مذاکرات وین پایان دهند.» نماینده اروپا اشاره نکرده که تصمیمات سیاسی از سوی کدام کشور‌ها لازم است، اما نامی از ایران هم درباره تصمیمات سیاسی نبرده و به نظر می‌رسد بخش مهم‌تر تصمیمات سیاسی بر سر توافق به واشنگتن مربوط است.
تهران پیشتر نیز خطوط قرمز و خواسته‌های سیاسی خود را درباره توافق اعلام کرده و امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران گفته بود به شرط رعایت خطوط قرمز، آماده توافق است. بنابراین اکنون که همه طرف‌ها از خواسته‌های ایران آگاه هستند، آن که باید تصمیم نهایی را بگیرد، احتمالاً طرف امریکایی خواهد بود. این موضوع را پایگاه خبری «نورنیوز»، وابسته به شورای عالی امنیت ایران نیز تأیید کرده و در توئیتی آورده که مذاکرات وین با «موانع امریکایی» برخورد کرده و «کند» شده است.
«قطر» میانجی امریکا و ایران
همزمان با پایان مذاکرات فنی در وین، تحرکات سایر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی نیز قابل توجه است. برخی منابع گفته‌اند قطر قرار است در روابط میان ایران و امریکا میانجیگری کند. این موضوع را روز دوشنبه، روزنامه انگلیسی فایننشال‌تایمز تأیید کرده و مدعی شده است قطر به درخواست واشنگتن و تهران به عنوان یک واسطه در ارتباط با مذاکرات وین عمل کرده تا بین دو طرف اعتمادسازی کند. به ادعای این روزنامه انگلیسی، دوحه پیام‌هایی را بین بازیگران اصلی منتقل کرده و برای رفع نگرانی‌های ایران از جمله موارد مربوط به درخواست ارائه تضمین، تلاش کرده است. در گزارش فایننشال‌تایمز گفته شده که قطر برای تسهیل گفتگو‌های مستقیم بین واشنگتن و تهران، در صورت حصول توافق، تلاش کرده‌اند اطمینان حاصل شود موضوعات باقیمانده، مانند تبادل زندانیان و رفع تحریم‌های اضافی در آینده قابل بررسی است و یک مقام ارشد امریکایی هم گفته که قطر در حمایت از تلاش‌ها برای از سرگیری اجرای کامل برجام فوق‌العاده مفید بوده است.
امریکا: مسائل سخت در پایان مذاکرات است
موضوع نقش روسیه در مذاکرات وین، همچنان زیر ذره‌بین قرار دارد و در تازه‌ترین اظهارات آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا روز دوشنبه با اشاره به نقش روسیه در مذاکرات گفته است که «تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای توافق هسته‌ای ادامه دارد و روسیه هم در این روند مشارکت دارد و منافع آن‌ها نیز در احیای این توافق نهفته است.» به گزارش رویترز، بلینکن با اشاره به موضع اخیر مطرح شده توسط روسیه مبنی بر تضمین‌خواهی کتبی از امریکا در زمینه عدم تأثیر تحریم‌های مسکو بر روابط تجاری- اقتصادی تحت برجام با ایران گفت: «ما به کارمان ادامه می‌دهیم تا ببینیم آیا می‌توانیم به پایبندی دوجانبه با ایران در زمینه توافق [برجام]دست یابیم یا نه. روسیه هم به مشارکت در این تلاش‌ها ادامه می‌دهد و در اطمینان‌یابی از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای منافع خود را دارد.»
علاوه بر وزیر خارجه امریکا، جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید نیز روز دوشنبه در جمع خبرنگاران در واشنگتن به درخواست روسیه مبنی بر تضمین کتبی از امریکا درباره توافق هسته‌ای با توجه به تحریم‌های روسیه در جنگ اوکراین اشاره کرد و گفت: «باور نداریم تحریم‌های روسیه به هدف مشترک عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ربطی داشته باشد. ما همچنان پیشرفت‌های زیادی به دست می‌آوریم. مسلماً سخت‌ترین مسائل در پایان روند مذاکرات مطرح می‌شوند.» سخنگوی کاخ سفید همچنین هرگونه ارتباط بین تحریم‌های اعمالی بر روسیه و تأثیر آن بر مذاکرات وین و ایران را رد کرد و گفت: «اعمال تحریم‌ها بر روسیه به دلیل عملیات در اوکراین، هیچ ارتباطی به حضور روسیه در مذاکرات وین درباره توافق هسته‌ای ایران ندارد.» اینگونه اظهارنظر سخنگوی کاخ سفید و اشاره او به این موضوع که سخت‌ترین مسائل در پایان مذاکرات مطرح می‌شود، اقرار آشکاری است که برای امریکایی‌ها، مسائل و موضوعاتی دشوار برای تصمیم‌گیری نهایی درباره توافق هسته‌ای با ایران وجود دارد و آنچه در حال حاضر روند پیش‌رونده مذاکرات را در گام نهایی متوقف کرده، عدم تصمیم‌گیری نهایی در کاخ سفید است.