هوای مشهد در وضعیت بحران مسئولان در انتظار باران!

محمد حسام مسلمی/ طی سه روز گذشته آلودگی هوای مشهد در وضعیت بحرانی و قرمز قرار گرفته؛ روزهایی که نفس مردم را در واپسین روزهای زمستان به شماره انداخته است. هر وقت خواستیم درباره اقدامات مربوط به کاهش آلودگی هوای مشهد با مسئولی صحبت کنیم کمبود اعتبار و بودجه را پیش می کشیدند و اعلام می کردند اگر سیاهه آلودگی هوای مشهد منتشر شود راحت تر می توان درباره کاهش آلودگی هوا تصمیم گیری کرد. حالا اما حدود دو سال از انتشار این سیاهه می گذرد، سیاهه ای که حتی انتشار آن چندین سال طول کشید و حالا می گویند این سیاهه فعلا قابلیت اجرایی شدن ندارد! طی این سه روز اقدامات مسئولان برای کاهش آلودگی هوا خلاصه شده به انتظار برای بارش باران! کمیته فنی آلودگی هوا را تشکیل داده اند اما دریغ از یک تصمیم عملی و مناسب برای کاهش آلودگی هوا! با این که وضعیت بحرانی آلودگی هوای مشهد وارد سومین روز پیاپی شد، اما متولیان برنامه ای عملی برای بهبود وضعیت نداشتند و منتظر باران برای کاهش آلودگی هوا بودند! مرور آمار سیاهه آلاینده های هوای مشهد نشان می دهد که منابع ثابت سهم 36 درصدی در آلودگی هوا دارند که نیروگاه ها با 19 درصد در صدر قرار گرفته اند؛ متهمانی که حتی حاضر نیستند در جلسات کمیته فنی کاهش آلودگی هوا شرکت کنند. منابع متحرک (خودروها) هم سهمی جدی در آلودگی هوای مشهد دارند، به نحوی که اکنون بیش از یک و نیم میلیون خودرو در شهر تردد می کنند. شاید باران ، شاید باد! اقدامات متولیان برای اقدام عاجل در زمینه کاهش آلودگی هوا را از معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان پیگیری کردیم که وی در باره خروجی تشکیل کمیته فنی کاهش آلودگی هوای مشهد به «خراسان رضوی» گفت: با توجه به این که در کمیته فنی کاهش آلودگی هوای مشهد نمایندگان هواشناسی حضور داشتند، شرایط و وضعیت جوی را پیش بینی کردند که بارندگی اتفاق می افتد و نیاز به تشکیل کارگروه اضطراری آلودگی هوای مشهد نبود. عرفانی با بیان این که در جلسه کمیته فنی تصمیماتی برای کاهش آلودگی هوای مشهد گرفته شد تصریح کرد: حمایت از صنایع تولید کننده بخاری گازی با گرید A،  برقی کردن اتوبوس های شهری، کاهش مصرف سوخت، به سازی و نوسازی  چهار  نیروگاه برق در مشهد و نیروگاه نیشابور از جمله مباحثی است که در این کمیته پیگیری می شود. انتقاد از حضور نیافتن مدیران عامل نیروگاه ها در کمیته فنی کاهش آلودگی هوا معاون محیط زیست استان همچنین از شرکت نکردن مدیران عامل نیروگاه های برق در جلسه کمیته فنی کاهش آلودگی هوای مشهد انتقاد کرد و افزود: با این که از آن ها دعوت کردیم ولی متاسفانه در جلسه برای بیان توضیحات حضور نیافتند و ما  این موضوع را دوباره مطالبه خواهیم کرد که چرا در جلسات این کمیته شرکت نمی کنند. وی به نقش نیروگاه توس در آلودگی هوای مشهد اشاره کرد و گفت: ما نمی گوییم مازوت مصرف نکنید، اصلا بروید زغال سنگ مصرف کنید، اما سیستم فیلتراسیون را با سوخت مصرفی خود اجرایی کنید و این الزام قانونی است که باید رعایت کنند. پیش بینی هواشناسی بارندگی بود که محقق نشد همچنین رضا اسماعیلی مسئول مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی مشهد با اشاره به تشکیل جلسه کمیته فنی آلودگی هوای مشهد به «خراسان رضوی» گفت: موضوع آلودگی هوای مشهد در این جلسه مطرح شد و کارشناسان هواشناسی نیز نظر خود را در باره وضعیت جوی مطرح کردند، هواشناسی پیش بینی کرده بود که از شامگاه دوشنبه ناپایداری جوی خواهیم داشت و این ناپایداری به تخلیه آلودگی هوای مشهد کمک خواهد کرد. حتی پیش بینی هواشناسی بارندگی بود که متاسفانه محقق نشد، اکنون نیز شرایط هوای مشهد مناسب نیست و آلودگی هوا کم و بیش با شدت و ضعف ادامه دار شده است. وی در پاسخ به این سوال که در پی آلودگی هوای مشهد جلسه کارگروه اضطراری تشکیل شد یا خیر؟ گفت: جلسه کارگروه تشکیل نشده اما به صورت روتین جلسه کمیته فنی آلودگی هوا تشکیل شد، دانشگاه علوم پزشکی از هواشناسی استعلام هوای مشهد را دریافت می کند، اگر دانشگاه  علوم پزشکی تشخیص داد آن ها درخواستی به دبیرخانه کارگروه می دهند که موضوع آلودگی هوای مشهد در کارگروه مطرح شود. وی در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاه علوم پزشکی استعلامی برای وضعیت آلودگی هوا انجام داده است؟ اظهار کرد: در همان جلسه نمایندگان دانشگاه علوم پزشکی و هواشناسی حضور داشتند، به نظر می رسد تشخیص بر این بود که جلسه کارگروه تشکیل نشود. وی در باره آخرین وضعیت اجرایی شدن سیاهه آلایندگی هوای مشهد نیز گفت: سیاهه آلایندگی هوای مشهد مطالعه خوبی بود، از متن این سیاهه لایحه را تنظیم و به شورا برای تصویب ارسال کردیم، کارها و فرایندهای اجرایی آن در حال انجام است و فعلا قابلیت اجرایی شدن ندارد چرا که فرایند اداری آن هنوز طی نشده است. وی با بیان  این که سیاهه آلایندگی هوای مشهد نیاز به چکش کاری دارد افزود: این سیاهه به نوعی مدل کیفیت سازی پیش بینی هوای مشهد است که آن هم لنگ اعتبار مانده است، برای مطالعه مدل و تهیه زیر ساخت های اجرایی آن نیاز به اعتباری حدود 16 میلیارد تومان است. اما دکتر کلاهی عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد درباره آثار زیان بار آلودگی هوای مشهد به «خراسان رضوی» گفت: برای کاهش آلودگی هوای مشهد راهکار وجود دارد و آن هم تعامل بین دستگاه هاست، از طرفی زمانی که آلودگی هوا در شهر تشدید می شود تنش های اجتماعی نیز به همان نسبت افزایش می یابد و مسئولان باید چاره ای برای آلودگی هوای مشهد بیندیشند. آلودگی هوای مشهد اقدام عاجل می طلبد سه روز از وضعیت بحرانی آلودگی هوای مشهد گذشته و آب از آب تکان نخورده، مسئولان و متولیان به خوبی آگاه هستند که در چنین شرایطی باید اقدامی عاجل کرد و انتظار برای تغییرات جوی و بارش باران به منظور کاهش آلودگی هوا، دردی را دوا نمی کند.