روزنامه خراسان
1400/12/18
اراده های دوربرد
سپاه پاسداران برای دومین‌بار موفق به پرتاب ماهواره‌بر قاصد به فضا و تزریق ماهواره نور-2 در مدار شد. هرچند طبق صحبت‌های سردار حاجی‌زاده و علی جعفرآبادی پس از اولین پرتاب که گفته بودند، «قاصدهای بعدی از مرحله اول تا سوم با سوخت جامد خواهند بود» انتظار می‌رفت که از پرتابگر تمام سوخت جامد در قاصد-2 استفاده شود اما این اتفاق رخ نداد ولی در عین حال پرتاب موفق روز گذشته نشان از تثبیت فناوری و احتمالا تست برخی فناوری‌های جدید با پرتابگر مورد اطمینان قاصد برای استفاده در پرتاب‌های آینده دارد. هنوز اطلاعات رسمی و جزئیات قابل مقایسه از ماهواره نور-2 با ماهواره قبلی منتشر نشده اما با توجه به توانایی حمل قاصد، این نوع ماهواره از خانواده ماهواره‌های کیوبست با ماموریت سنجشی و شناسایی به شمار می‌رود. همان طور که نور-1 نیز ماهواره کیوبست با شش پنل خورشیدی با ماموریت تصویربرداری بوده است. ماهواره‌های کیوبست هرچند ابعاد کوچک شان امکانات آن‌ها را محدود می‌کند؛ اما تزریق تعداد زیادی از آن‌ها در مدار و استفاده شبکه محوری از این ماهواره‌ها امروزه توانایی در حد و‌اندازه ماهواره‌های بزرگ‌تر اما با هزینه پرتاب پایین‌تر را به ارمغان آورده است. ماهواره نور-1 ماهواره کیوبست شش وجهی با طول تخمینی 30 سانتی متر و وزن 6 کیلوگرم است؛ البته ماهواره‌های کیوبست شش وجهی تا وزن 12 کیلوگرم هم وجود دارند. این نوع ماهواره امکان حمل تجهیزاتی در فضای حدودی 6000 سانتی‌متر مکعب را فراهم می‌کند. از مزیت‌های کیوبست توانایی ساخت در تعداد بالا و هزینه کمتر است. رشد روز افزون به کارگیری این ماهواره ها، استفاده نظامی آن هارا نیز بسیار جذاب‌تر کرده است. استفاده‌هایی نظیر عکس برداری با رزولوشن متوسط، سیستم‌های هشدار زودهنگام، کمک به زیرسیستم‌های هدایت موشک و کنترل ترافیک دریایی در بنادر، دریاها و دیگر مناطق از جمله قابلیت‌های این نوع ماهواره هاست. نکته مهم اما این جاست که این نوع ماهواره به دلیل ابعاد کوچک باید در تعداد بالا و شبکه محور استفاده شود که پرتاب موفقیت آمیز نور-2 نوید تثبیت فناوری در مدار لئو را می‌دهد و امکان شلیک‌های متعدد را نیز برآورده می‌کند. قدم بعدی در برنامه فضایی ایران استفاده از پرتابگرهای بزرگ‌تر و قدرتمندتر برای رسیدن به مدارهای بالاتر با قابلیت حمل محموله بیشتر و سپس تثبیت فناوری آن است که خوشبختانه سپاه پاسداران با تسلط بسیار خوبی که بر طراحی موتورهای سوخت جامد دارد و پیشرفته‌ترین نمونه‌های آن را در سطح جهانی نظیر موتور رافع رونمایی کرده است، نوید آینده بسیار درخشانی را برای ایران در این حوزه می‌دهد. پیشبرد برنامه سوخت جامد سپاه پاسداران خوشبختانه به خوبی می‌تواند عقب ماندگی‌هایی را که در حوزه پیشران‌های مایع فضایی در کشور که به دلیل تعطیلی هشت ساله سازمان فضایی در دولت قبل اتفاق افتاد و بی توجهی و عقب ماندگی آن زمان را جبران کند، اما آن چیزی که در این جا بسیار جلب توجه کرده نه ماهواره نور بلکه جنس و نوع پرتابگر مورد استفاده آن است. ماهواره بر قاصد یک موشک سه مرحله‌ای است که مرحله اول آن بوستر موشک قدر، مرحله دوم موتور سوخت جامد با نازل متحرک سلمان و مرحله سوم یک موتور سوخت جامد کوچک‌تر و البته ناشناخته است. موتورهای سوخت جامد کوچک‌تر و فشرده‌تر از موتورهای سوخت مایع هستند و حمل و نقل و راه‌اندازی ساده‌تر و انعطاف پذیری عملیاتی بیشتری دارند و همین ویژگی‌ها توضیح می‌دهد که چرا ماهواره‌برهای مبتنی بر سوخت جامد مورد علاقه ایران و سازمان نظامی سپاه پاسداران قرار گرفته است، چرا که می‌توان به راحتی آن‌ها را برای استفاده به عنوان موشک بالستیک تغییر ماهیت داد. افزون بر این، برخلاف تمام پرتاب‌های فضایی ایران که از چندین هفته قبل سایت پرتاب شروع به فعالیت می‌کرد و وجود بسیاری از موسسات و آژانس‌های اطلاعاتی و حتی دسترسی افراد مختلف به تصاویر ماهواره‌های غیرنظامی، باعث می‌شد که از انجام پرتاب در روزها و هفته‌های آینده خبردار شوند؛ سپاه پاسداران در صبح سوم اردیبهشت 99 در یک غافلگیری جهانی ماهواره نور خود را با موفقیت به فضا پرتاب کرد و پس از اعلام رسمی خبر، تازه بسیاری به این رویداد پی بردند. با توضیحات فوق روشن میشود که چرا از گذشته تاکنون دولت‌های غربی، برنامه فضایی جمهوری اسلامی ایران و اکنون سپاه پاسداران را به عنوان یک پوشش در جهت تحقیق و توسعه موشک‌های ICBM (قاره‌پیما) می‌دانند و آن را تهدیدی علیه امنیت ملی و جمعی خود قلمداد می‌کنند. سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران در همان اردیبهشت 99 گفته بود: «این گام (پرتاب قاصد-1) عنصری اساسی در تلاش ایران برای تقویت قدرت منطقه‌ای و جهانی خود است.» ماهواره بر قاصد بیشتر نشان دهنده فناوری و ماهیت دیگر آن یعنی موشک زمین به زمین است اما شلیک ماهواره از یک پرتابگر متحرک و استفاده از سوخت جامد، نکات بیشتری برای اهل فن دارد. درواقع بسیاری از کارشناسان غربی پس از پرتاب، شروع به محاسبه و تحلیل این موضوع کردند که اگر قاصد به صورت موشک زمین به زمین پرتاب شود چه بردی و با چه محموله‌ای خواهد داشت. نقطه مشترک تمام این محاسبات چیزی جز اولین موشک قاره پیمای جمهوری اسلامی ایران نبوده است، اما در عصر کنونی تاثیرات مثبت ماهواره‌ها بر زندگی نوع بشر به طور عام و بر نبردهای جاری در جهان به طور خاص را نمی‌توان انکار کرد. می‌توانیم به عنوان شاهد زنده به نبردی جاری در شرق اروپا بین اوکراین و روسیه اشاره کنیم. از آغاز لشکرکشی روسیه در بهار سال جاری شمسی به سمت مرزهای اوکراین، طرف‌های غربی و شرکت‌های خصوصی فضایی تحرکات، ترابری و لجستیک نیروهای ارتش روسیه را به صورت لحظه‌ای رصد می‌کردند و آن را در اختیار رسانه‌ها و دولت اوکراین قرار می‌دادند. جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید در 12 اسفند گفته بود: آمریکا اطلاعات جمع آوری شده از ارتش روسیه را به صورت لحظه‌ای در اختیار اوکراین قرار می‌دهد.» در نتیجه این رصدها و استفاده از تصاویر و اطلاعات ماهواره‌ای شاهد آن هستیم که با گذشت 13 روز از آغاز تهاجم رسمی روسیه به اوکراین، روسیه متحمل خسارات فراوانی شده است و اوکراین بخشی از این توفیق را مدیون کمک‌های فناورانه فضایی آمریکا بوده است. استفاده از این مزیت برای جمهوری اسلامی نیز صادق است و باتوجه به این که مردم ایران در خاورمیانه یکی از بحرانی‌ترین مناطق جهان از حیث امنیتی زندگی می‌کنند و با رژیم اسرائیل نیز در این منطقه همسایه هستند و بسیاری از پایگاه‌های آمریکا نیز در این منطقه واقع شده، واجب است که ایران در لحظه از آخرین تحرکات پایگاه‌های دشمنان خود در منطقه آگاه شود و با سرمایه گذاری هرچه بیشتر در این صنعت زمینه توسعه و پیشرفت هرچه بیشتر این صنعت مهیا شود، چرا که جدای از کاربردهای اقتصادی، هواشناسی، مخابراتی، زمین شناختی و... ماهواره‌ها ثمره رشد این صنعت در بُعد نظامی افزایش ضریب پایداری امنیت ملی و بازدارندگی و تولید قدرت خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
قوت گرفتن احتمال افزایش دستمزد در حدود تورم
سفیر خاطره ساز موسیقی در سینمای ایران
هوای مشهد در وضعیت بحران مسئولان در انتظار باران!
تهدید نفتی کرملین؛ تحریم نفتی کاخ سفید
کمدی رازآلود سعید آقاخانی در نمایش خانگی
اراده های دوربرد
«نور»ایران بر فراز جهان
دردسرهای درج قیمت تمام شده روی کالا
پل‌زدن «طارمی» از انتقادهای تند به تاریخ‌سازی
دلهره شیرین دره نوردی
نگرانی ها از تغییر وضعیت ارز دارو
