روزنامه خراسان

سفر هرتزوگ و بازی دوگانه اردوغان

 اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی، در سفری رسمی دیروز به آنکارا رفت و با رجب طیب اردوغان، همتای ترک خود دیدار کرد. این دیدار در پی سفر چند هفته پیش نمایندگان ارشد ترکیه به اسرائیل برنامه ریزی شده بود. این نخستین سفر یک مقام ارشد اسرائیلی به ترکیه از سال ۲۰۰۸ بدین سو است. دیدار روز گذشته در حالی انجام شده که در دوره نخست وزیری 12 ساله بنیامین نتانیاهو روابط سیاسی آنکارا - تل آویو حداقل در ظاهر تیره بود. سردی روابط سیاسی اما هیچ گاه بر مناسبات تجاری، اقتصادی و امنیتی دو دولت سایه نیفکند.  ترکیه در دو دهه اخیر که حزب عدالت و توسعه بر این کشور حکومت می کند، همواره شهرک سازی های یهودی‌نشین در کرانه باختری را محکوم و اعضای سیاسی جنبش اخوانی «حماس» را در کشورش میزبانی کرده است و حتی در اردیبهشت ماه گذشته که جنگ تازه‌ای میان اسرائیل و حماس در نوار غزه درگرفت، اردوغان اسرائیل را به رفتارهای «تروریستی» متهم کرد. متهم کردن و «محکوم کردن» اما یک روی سکه مناسبات ترکیه و اسرائیل است، چراکه رجب طیب اردوغان ثابت کرده برای کسب «منافع» حاضر است چشم خود را روی جنایات رژیم صهیونیستی ببندد. برخلاف کشورهای حاشیه خلیج فارس، رابطه ترکیه و اسرائیل را نمی توان در قالب عادی سازی ارزیابی کرد، چراکه این رابطه قدیمی تر از عادی سازی روابط کشورهای عربی و اسرائیل در قالب پیمان صلح ابراهیم است. سفر اخیر رئیس رژیم اسرائیل را می توان در قالب گسترش روابط دو دولت ارزیابی کرد. تعریف دقیق این رابطه را حدود چهارماه پیش رجب طیب اردوغان در دیدار با جمعی از خاخام‌های یهودی مطرح کرد. او گفت: «به رغم نقاط افتراق ترکیه و اسرائیل درباره فلسطین، روابط مان با اسرائیل در حوزه‌های اقتصادی، تجاری و گردشگری در مسیر پیشرفت است.» او در این دیدار همچنین درباره همکاری های امنیتی با اسرائیل سخن گفت. آخرین همکاری نظامی - امنیتی ترکیه و رژیم اسرائیل در جنگ قره باغ قابل مشاهده بود. در حین این جنگ بود که «یوزی آراد»، مشاور ارشد سابق موساد فاش کرد که «طی ۲۴ سال گذشته بیش از ۵۰ فرمانده عالی رتبه اسرائیلی تحت نظارت ناتو و با همکاری نزدیک ترکیه توانسته اند ساختار نظامی باکو را بازسازی و سازمان دهی کنند.» حالا روابط میان ترکیه و اسرائیل که پس از حمله نظامیان صهیونیستی به کشتی «ماوی مرمره» در سال 2010 به پایین‌ترین حد خود رسیده بود، دوران اوج خود را تجربه می کند. این نزدیکی اما یک قربانی دارد. به نظر می رسد یکی از شروط دیدار اخیر برای گسترش روابط میان آنکارا - تل آویو فاصله گرفتن ترکیه از دوست اخوانی اش یعنی حماس باشد. هرچند هنوز نشانه هایی از این دوری مشهود نیست.  فارغ از رفتارهای دوگانه اردوغان بر سر مسئله فلسطین، سه دلیل عمده را می توان برای اشتیاق او به دیدار با هرتزوگ بیان کرد. تفاهم برسر افزایش مبادلات اقتصادی، گفت و گو درباره صادرات گاز اسرائیل به اروپا از طریق خاک ترکیه و تلاش برای میانجی گری در جنگ اوکراین از جمله این دلایل است. همان طور که گفته شد، اقتصاد یکی از دلایل اصلی این اشتیاق است. همان دلیلی که باعث شد ترکیه پس از سال ها جنگ نیابتی با امارات در سوریه و لیبی، دوباره آغوشش را روی ابوظبی بگشاید. مرکز آمار ترکیه روز پنج‌شنبه ۱۲ اسفند گزارش داد، نرخ تورم سالانه در این کشور طی ماه فوریه به 54.44 درصد رسید که بالاترین رقم طی دو دهه گذشته است. حال آن که تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، ترکیه را که وابسته به انرژی وارداتی است با چالش مواجه کرده است. از طرفی، میزان صادرات ترکیه به اسرائیل در سال 2021 شاهد رشد 35 درصدی بوده و به رقم 6.4 میلیارد دلار بالغ شده که بیشترین میزان در تاریخ بوده و قابل چشم پوشی نیست. در بحث انرژی، ترکیه هم می‌تواند گاز اسرائیل را برای مصرف داخلی خریداری کند و هم در صادرات گاز اسرائیل به اروپا مشارکت داشته باشد. خط لوله انتقال گاز اسرائیل به اردن چند سال پیش راه‌اندازی و ابتدای سال ۲۰۲۰ تحویل گاز اسرائیل به این کشور آغاز شد. احداث ادامه این خط لوله از مسیر عراق به ترکیه می‌تواند گاز استخراج شده دریای مدیترانه توسط اسرائیل را به اروپا برساند. این اقدام در میان مدت و در حالی که غرب در پی تحریم خط لوله نورد استریم 2 و جایگزینی انرژی صادراتی روسیه از طریق قطر یا دیگر منابع است، اهمیت پیدا می کند. اسرائیل طی سال‌های گذشته با توسعه میادین تامار و لاویاتان، تولید گاز خود را به شدت افزایش داده و آخرین آمارهای رسمی نشان می‌دهد که تولید گاز این رژیم در نیمه ابتدایی ۲۰۲۱ حدود ۹ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به دور مشابه سال ۲۰۲۰ رشدی ۳۷ درصدی داشته است. همچنین، در ماجرای اوکراین، اسرائیل در کنار ترکیه که عضوی از ناتو است، سعی کرده اند نقش میانجی را بازی کنند. اردوغان در حالی برای بازیگری در این تنش تلاش می کند که در سال های اخیر، به دلیل خرید سامانه های پدافندی روسی (اس-400) از آن به عنوان عنصر نامطلوب پیمان آتلانتیک شمالی یاد می شد. حتی روسیه تحت ریاست ولادیمیر پوتین نیز، در تلاش بود به وسیله آنکارا این پیمان نظامی را دچار تزلزل کند. با همه آن چه گفته شد، اردوغان تلاش کرده بیشترین منفعت را از تحولات پیرامونی اش ببرد. رئیس جمهور ترکیه را چند سالی است به دلیل دنبال کردن سیاست های نوعثمانی گری «سلطان» لقب می دهند. او اما بیشتر سلطان استفاده از فرصت ها بوده و چشم انداز در روابط سیاسی این کشور، برایش معنایی ندارد. اردوغان بیش از هر زمان دیگری چنان رفتار می‌کند که گویی هیچ محدودیتی برای قدرت او وجود ندارد. این رفتار او را که حدود دو دهه در راس قدرت ترکیه حضور دارد، بیش از همیشه آسیب‌پذیر می کند. در همیشه بر پاشنه اردوغان نخواهد چرخید.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اقلیتی اکثریت‌نما داریم (اعتماد) تروریست‌ها در سوریه از راه نرسیده به جان هم افتادند (کيهان) در «عسر»‌ها منتظر «یسر»‌ها باشید (جوان)پزشکیان: باید مردم را مطمئن کنیم که از نظر معیشتی مشکل پیدا نمی کنند (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
کمین مرگ در 40 نقطه مشهد رقابت یوسف بامزه و یوسف باجنبه در «جوکر» حسرت‌های بر دل‌مانده در‌کشتی! دوست دارم برای منچستریونایتد بازی کنم ماجرای مرگ تلخ لای دیوار! سفر هرتزوگ و بازی دوگانه اردوغان آمارهای هولناک از نابودی جنگل ها توضیحات مدیر کل مطبوعاتی درباره رتبه بندی روزنامه های سراسری و محلی جاذبه‌ های سینمایی و ضعف های فیلم نامه ای «رستاخیز» آغاز توزیع سود سهام عدالت 99 از 21 اسفند اعترافات آمریکا درباره صنعت هسته ای ایران مریلا زارعی؛ واقعی‌ترین مهدعلیا زندگی بدون هنر هفتم!