ماه عسل طلای سیاه ایران
گروه انرژی- مسلم پاک گهر: مدتی است بازار نفت دستخوش تغییرات فراوانی شده است. و در یک روند پرنوسان و غیرقابل کنترل قرار گرفته است. حالا با بالا گرفتن اختلافات میان روسیه و غرب و تحریم های صورت گرفته از طرف آمریکا بر صادرات انرژی روسیه، ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان بزرگ و دارنده ذخایر عظیم نفتی و گازی به یک نور امید برای کشورهای غربی تبدیل شده است. بحران در بازار نفت و گاز جهان، باعث شده اروپا بیش از پیش به انرژی ایران محتاج باشد و به دنبال راهی باشد تا مذاکرات وین به سرانجام برسد. فرصتی استثنایی که کشورمان با به سرانجام رسیدن برجام می تواند بهترین نتیجه را از آن دشت کند و تمام موازنه ها را به نفع خود تغییر دهد.
بهروز نامداری کارشناس حوزه انرژی گفت: تنها منبع گازی قابل اعتماد غیر از روسیه؛ ایران است که بکر هم است، یعنی درست که از تولیدکنندگان بزرگ گاز دنیا هستیم اما از صادرکنندگان نیستیم، یعنی نتبالانس ما منفی است. بهروز نامداری درباره چشمانداز صادرات نفت ایران در شرایط امروز اظهار داشت: قبل از قضایایی روسیه و اوکراین ایران تاحدی توانسته بود برای نفت خود بخصوص در مارکت چین جا باز کند و تصور این است که پیچ تحریمها شل شده و اجازه داده شود که ایران نفت را بفروشد. اما اکنون شرایط بازار انرژی دچار تغییرات بنیادین شده و روسیه نه خود برای خریداران تحریمی اعمال کرده و نه خریداران نفت و گاز روسیه تغییری دادهاند اما به نظر میرسد خواهناخواه چه موضوع روسیه حل شود یا خیر، آرامآرام نفت روسیه در پروسه 2 تا 3 ساله از بازار جهانی حذف و یا کمرنگ شود، از این منظر میتوان گفت جا برای نفت ایران باز میشود. بنابراین اگر توافق شود به سرعت تولید ایران را بالا میرود و هم نفتی را که روی آب دارد به سرعت به بازار تزریق میکند.
وی افزود: موضوع مهمتر اینکه به نظر میرسد اگر در وین توافق شود سرمایههایی که از منابع نفت و گاز روسیه دور میشوند به میادین و تاسیسات نفتی ایران سرازیر شوند، در حال حاضر ایران حدود 1.2 میلیون بشکه روانه بازار میکند که این رقم به سرعت میتواند به 2.5 میلیون بشکه در روز برسد. در هر حال ما باید به این سمت برویم که هم سرمایه و هم تکنولوژی را برای بخش گاز جذب و در بازار انرژی دنیا توسعه دهیم. این کارشناس حوزه انرژی گفت: از این پس قطعا نقش روسیه در بازار انرژی دنیا کمرنگ خواهد شد. البته پیش از این امریکا فشار وارد میکرد که الانجی تولیدی خود را به اروپا برسانند اما تاحدی با مشکل مواجه شدند چون گاز الانجی امریکا قابل رقابت با خط لوله روسیه نبوده است یعنی این زمینه وجود داشت که امریکا به اروپای غربی فشار وارد کند که گاز روسیه را حذف کند.
وی ادامه داد: امریکا هم در دوره ترامپ و هم بایدن از مخالفین سرسخت نورداستریم 2 بوده و به آلمان فشار زیادی وارد کرده است، البته آلمان هم زیربار نرفت، اما سبب شد اروپای غربی مجبور شود گاز روسیه را کم کند. بنابراین این حوادث اخیر شاید در آن قضایا هم ریشه داشته باشد. نامداری بیان داشت: انرژی که از روسیه به اروپا میرود در دو حوزه جایگزین میشود که یکی از آنها انرژیهای تجدیدپذیر است، یعنی در راستای سیاستهای حذف کربن جایگزین بخشی از انرژی مورد نیاز اروپا میشود ولی این انرژیها ظرفیت چندانی ندارند، بنابراین ممکن است اروپا سمت انرژیهای جدید شامل نفت و گاز شیل امریکا و کانادا باضافه استرالیا برود. دنیای غرب تمایل دارد که از منابع خودش بتواند انرژی را تامین کند اما با توجه به هزینه بالای این بخش از انرژی یا باید هزینه تولید انرژی در کل دنیا را بالا ببرند و یا اینکه به طور نسبی از سایر منابع انرژی هم تامین کنند. وی تاکید کرد: واقعیت این است که قطر جای مانور ندارد چون منابعش محدود است، عربستان هم اخیرا چند میدان گازی کشف کرده که حتما به مصرف داخلی میرسد، فقط ممکن است تا حدی نفت بیشتری برای صادرات آزاد شود بنابراین تنها منبع گازی قابل اعتماد غیر از روسیه؛ ایران است که بکر هم است، یعنی درست که از تولیدکنندگان بزرگ گاز دنیا هستیم اما از صادرکنندگان نیستیم، یعنی نتبالانس ما منفی است، بعبارت دیگر تنها شانس منبع بکر ایران است.
این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: ایران 5 طرح الانجی دارد که سالانه حدود 50 میلیون تن ظرفیت دارد و مطالعات اولیه آن انجام شده است، یعنی اگر قرار باشد به سمت ایران بیایند این پتانسیل وجود دارد که ظرف 3 تا 5 سال آینده 50 میلیون تن ال ان جی را وارد بازار کنیم و بخش عمدهای از انرژی روسیه که از بازار خارج میشود توسط ایران جایگزین شود، این منهای پروژههایی است که امکان اجرا و انتقال از مسیر خط لوله داریم، تمام اینها منوط به این است که به تصمیمات حوزه انرژی سرعت بخشیده شود.