وزیر صمت: خودرو مافیا دارد!

سال‌هاست که گمانه‌زنی‌هایی از حضور قطعه‌سازان، سهامداران، مدیران پر‌قدرت وزارت صمت، نهاد‌های دولتی سیاستگذار و حتی افرادی از بازار به عنوان شبکه مافیایی این صنعت وجود دارد، اما تاکنون هیچ وزیری توان مقابله با این شبکه را نداشته است. اکنون افشای ماهیت این شبکه مافیایی که وزیر صمت به آن اشاره و اعتراف می‌کند، به مطالبه عمومی تبدیل شده و زمان آن رسیده است که با اعلام اعضای این شبکه تکلیف صنعت خودرو برای همیشه روشن شود.
محمد‌رضا فاطمی‌امین در شرایطی وزارت صمت را پذیرفت که صنعت خودرو در بدترین شرایط خود قراردارد. افزایش خودرو‌های ناقص در کف پارکینگ خودروسازان، گرانی قیمت‌های کارخانه و بازار، بالا رفتن معوقات قطعه‌سازان و سیل عظیمی از پیش ثبت‌نامی‌ها که از مهر ماه امسال، کل هزینه خودرو را پرداختند، اما همچنان در نوبت تحویل خودرو هستند. در این میان انتقادات مجلس، مردم و قوه‌قضائیه از تخلفات صورت گرفته در صنعت خودرو و ضعف مدیریتی نیز به چالش‌های آن افزوده است.
وزیر صمت در پنج‌ماه گذشته وعده‌های بسیاری در این حوزه داده، اما در هفته‌های اخیر به تدریج از مواضع گذشته‌اش عقب‌نشینی کرده‌است. حدود یک‌ماه پیش فاطمی امین از کاهش ۱۵ درصدی قیمت خودرو کمتر از نرخ تورم در سال‌۱۴۰۱ خبر داد و تیتر اول رسانه‌ها شد، اما وی در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما با تکذیب این خبر اعلام کرد: «کاهش ۱۵‌درصدی شامل کاهش هزینه‌های تولید خودرو می‌شود و قیمت مصرف‌کننده کاهش نمی‌یابد.»
مافیا داریم


سال‌هاست بخش خصوصی و فعالان بازار از وجود مافیا در صنعت خودرو سخن می‌گویند، اما دولت و وزرای گذشته همچنان این موضوع را تکذیب می‌کردند. البته مشکلات به‌وجود آمده در صنعت خودرو و حل نشدن این مشکلات همچنان وجود یک شبکه مافیایی را تأیید می‌کند. در این سال‌ها اخبار فراوانی در خصوص فعالیت قطعه‌سازان، سهامداران، مدیران بالایی وزارت صمت، نهاد‌های بالایی دولت و حتی تجار در حوزه بازار به عنوان شبکه مافیایی منتشر شده، اما تاکنون هیچکدام از این خبر‌ها تأیید نشده‌است.
انتشار اسامی این شبکه مافیایی و فروپاشی آن اکنون به مطالبه مردمی تبدیل شده‌است و از دولت مردمی رئیسی انتظار می‌رود که با افشای این زنجیره یکبار برای همیشه صنعت خودرو را از نابودی نجات دهد.
اخیراً سید‌رضا فاطمی‌امین با حضور در برنامه نگاه یک (شبکه‌یک سیما) وجود مافیا را در این صنعت تأیید می‌کند و می‌گوید: «مافیا وجود دارد، اما در جا‌هایی که شاید با تصور مردم متفاوت باشد، یعنی ما شبکه‌هایی داریم که منافع این‌ها اجازه نمی‌دهد اتفاقات خوبی بیفتد و یک منافعی شکل گرفته‌است که با منافع مردم هم راستا نیست، بنابراین وظیفه ما شناسایی این‌ها و حل مسائل است.» در واقع گویی تصمیم‌گیرنده و رهبری این صنعت در دستان اشخاص خاص است که منافع‌شان با منافع مردم در تضاد است و نه در دست وزارتخانه دولتی.
فاطمی امین با تأکید براینکه مشکلات صنعت خودرو زیاد، اما قابل حل است، می‌افزاید: «باید مدیریت خودروسازی را به مردم واگذار کنیم، یعنی دولت خارج شود، الان دولت سهم کوچکی در ایران خودرو و سایپا دارد، اما یکی از نقص‌ها، ساختار سهامداری ایران خودرو و سایپاست، در دوره‌هایی به اشتباه ایران خودرو و سایپا سهامدار خودشان شدند، یعنی سایپا درآمد داشته است و به جای اینکه درآمد را صرف تحقیق و توسعه محصول کند، خودش ۴۰‌درصد از سهام شرکت را خریداری کرده‌است که این شرایط دو نقص دارد؛ اول اینکه منابع از تولید خارج شد و دوم اینکه مدیرعامل سایپا، مدیر عامل شرکتی را تعیین می‌کند که این شرکت به هیئت مدیره‌ای که در شرکت سایپا باشد، رأی می‌دهد و هیئت مدیره سایپا، مدیر عامل را تعیین می‌کند، البته در مورد ایران خودرو این شرایط خفیف‌تر است و یکی از دستورات رئیس جمهور اصلاح این شرایط است.»
حذف قرعه‌کشی از ۶ ماهه دوم سال آینده
فاطمی امین می‌گوید: «برنامه دو ساله برای بهبود وضع خودرو داریم و بعضی از طرح‌ها شش ماهه و یک‌ساله است. به مردم اطمینان می‌دهیم از اواسط سال آینده بسیاری از مسائل در زمینه قرعه‌کشی، کیفیت و موضوعات دیگر یک به یک حل خواهد‌شد، ولی یک دوره دو ساله نیاز دارد تا به طور کامل بتوانیم این مسائل را حل کنیم.»
وزیر صمت درباره دستورالعمل هشت‌ماده‌ای رئیس‌جمهور برای صنعت خودروسازی می‌افزاید: «برای این هشت محور مطالعه شده‌است و از ابتدای شهریور حداقل هفته‌ای دو تا سه جلسه در حوزه خودرو داشتم. وزارت صمت از ادغام چهار وزارتخانه تشکیل شد، اما خودرو به تنهایی یک وزارتخانه است، چون به اندازه یک وزارتخانه حاشیه و دغدغه دارد.»
وی تصریح می‌کند: «دستورالعمل هشت‌ماده‌ای یک اقدام بزرگ است؛ به عنوان نمونه یکی از موضوعاتی که مطرح شد، این است که سال آینده تولید خودرو ۵/۱ برابر شود، امسال کمتر از یک‌میلیون خودرو تولید خواهد شد. نکته اینجاست که این اهداف را ما به تنهایی ترسیم نکردیم بلکه برای تک‌تک این محور‌ها با شرکت‌های خودروسازی بررسی کردیم و این یک برنامه یکپارچه است و الان میزان تولید ماهانه ایران خودرو در سال آینده مشخص است.»
افزایش تولید به شرط افزایش اعتبارات
وزیر صمت می‌گوید: تولید خودرو در سال آینده ۵۰‌درصد افزایش خواهد داشت، البته باید زیرساخت‌ها فراهم شود و یکی از زیرساخت‌ها، تأمین مالی زنجیره‌ای است. ایران خودرو در سال آینده خودروهای‌۴۰۵ و سمند و سایپا هم تیبا را از رده خارج خواهند کرد. همچنین برنامه‌ریزی برای معرفی سه‌خودروی جدید در سال آینده انجام شده‌است و ما این اهداف و دستورالعمل را کنترل می‌کنیم.
فاطمی‌امین با اشاره به آزاد‌سازی واردات در سال آینده می‌گوید: «ممنوع شدن واردات خودرو برای حمایت از صنعت خودرو نبود، بلکه برای مدیریت تراز ارزی کشور بود. واردات خودرو در سال ۹۷ به دلیل تراز ارزی کشور ممنوع شد، چون در آن زمان تحریم‌ها اعمال شد و فروش نفت کاهش پیدا کرد و برای اینکه مصارف ارزی مدیریت شود واردات یکسری کالا‌ها از جمله خودرو ممنوع شد و مصوبه آن تا اواخر اردیبهشت‌سال آینده به نوعی فرصت دارد و در دولت قصد نداریم آن را تمدید‌کنیم و به طور خودکار از اواخر اردیبهشت‌سال آینده واردات خودرو آزاد خواهد شد.» وزیر صمت با اشاره به اینکه واردات خودرو ضوابطی دارد که آیین‌نامه دولت است، می‌گوید: «افرادی که خودرو وارد می‌کنند باید شبکه خدمات پس از فروش داشته‌باشند و همچنین ضوابط گذشته اجرا خواهد شد.»
فاطمی‌امین می‌گوید: «برآورد می‌کنم تعداد قابل توجهی خودرو وارد خواهد شد، چون سه‌سال واردات خودرو نداشتیم یک تقاضای انباشته وجود دارد و می‌تواند تا یکصد هزار خودرو و شاید بیشتر واردات انجام شود، چون دولت این محدودیت را ندارد، بنابراین واردات خودرو و افزایش تولید داخل، بازار را تأمین خواهد کرد. وقتی خودرو به اندازه کافی باشد دیگر انگیزه سوداگری موضوعیت ندارد.»