مصوبه جدید به نفع ساعت قدیم

گروه اجتماعی-  115 نماینده مجلس به تغییر ساعت رسمی کشور رای مثبت دادند تا دیگر در ابتدای بهار و پاییز، ساعت رسمی کشور تغییر نکند؛ اگرچه که 77 نماینده هم مخالف این مصوبه بودند و ترجیحشان ادامه روال تغییر ساعت رسمی بود؛ بررسی پیشینه این قانون، مطالعات جهانی و نظرات روز گذشته نمایندگان مجلس نشان می‌دهد اختلاف نظر اساسی موافقان و مخالفان این قانون بر سر تاثیرات مثبت و منفی اقتصادی و روحی و روانی آن است.
پیشینه تغییر ساعت در کشور ما
تغییر ساعت رسمی در کشور ما سابقه‌ای دیرینه دارد که دلایل عمده آن استفاده حداکثری از زمان روشنایی روز و همچنین تاثیر در کاهش میزان مصرف انرژی بوده است. از سال 1350 تا 1360 همه ساله ساعت رسمی کشور تغییر می‌کرد اما این قانون حدود یک دهه کنار گذاشته شد که البته مجدد از سال 1370 مقرر شد ساعت رسمی کشور در ساعت 24 روز اول فروردین یک ساعت به جلو کشیده شود و در ساعت 24 روز 30 شهریور، مجدد به حالت سابق برگردد. در سال 84 دولت وقت به مدت یک سال اجرای این قانون را مجدد لغو کرد اما به استناد مطالعاتی که انجام شد، در نهایت از سال 86 بار دیگر این قانون اجرایی شد   تا این که با مصوبه دیروز نمایندگان و در صورت تایید شورای نگهبان، دوباره تغییر ساعت نخواهیم داشت.
مرکز پژوهش ها: سالانه 317 میلیون دلار صرفه جویی در انرژی داشته ایم


گزارشی که مرکز پژوهش‌ها برای مخالفت با توقف قانون تغییر ساعت منتشر کرده دارای دلایلی است که مهم‌ترین آن مربوط به حوزه انرژی است: «طی سال‌های 93 تا  97 به طور متوسط حدود 4 درصد از مصرف برق در 6 ماه نخست سال از محل اجرای این طرح صرفه جویی شده که معادل 130 میلیون کیلووات ساعت برق است؛ یعنی عدم تخصیص معادل 1.6 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی که ارزش آن به طور متوسط سالیانه حدود 317 میلیون دلار بوده است». البته این مرکز، دلایل دیگری هم برای ضرورت ادامه اجرای قانون تغییر ساعت دارد، از جمله این که: «زمان بیدار شدن مردم ایران نمی‌تواند با ساعت رسمی منطبق باشد چون بهتر است زمان بیدار شدن تا شروع کار بین 1.5 تا 2 ساعت باشد و کمتر از آن هیجان زا و مضر و بیشتر از آن نیز موجب اتلاف وقت مفید کاری می‌شود.
دلایل نمایندگان برای ادامه قانون تغییر ساعت
دیروز از بین 70 مخالف طرح هم، سید محمدرضا میرتاج الدینی، روح ا... نجابت و مهدی طغیانی دلایل اصرار خود در ادامه قانون تغییر ساعت را مطرح کردند، از جمله: «استفاده بهینه از روشنایی طبیعی در 6 ماهه ابتدایی سال، داشتن یک ساعت زمان بیشتر در شبانه روز، صرفه جویی در مصرف انرژی، اتکا به نظر مجلس در سال 85 و استناد به کارشناسی انجام شده، خودداری از تقلید کورکورانه از دیگر کشورها، توجه به تاثیر مثبت تغییر ساعت برای کشورهای بالای خط استوا، جلوگیری از رسیدن زمان اذان صبح به ساعات اولیه بامداد از جمله رسیدن به ساعت 3 و 30 دقیقه در مشهد، اتکا به نظرات مرکز پژوهش ها، دانشگاهیان و شرکت توانیر و شفاف نبودن مبنای تاثیر تغییر ساعت در مقوله‌هایی همچون تصادفات جاده‌ای، نظرسنجی مردمی و مصرف انرژی ».
تبعات تغییر ساعت روی سلامت مردم  مهم‌ترین استدلال موافقان
در مقابل، از 115 نماینده موافق هم مجید انصاری، ابوالفضل ابوترابی، سیدسلمان ذاکر و عباس گودرزی دلایل تاکید خود بر ضرورت لغو قانون تغییر ساعت را مطرح کردند که مهم ترینش این است: «دانشگاه شیکاگو براساس مطالعات 11 ساله برآورد کرده تغییر ساعت نه تنها هیچ خاصیتی از لحاظ اقتصادی ندارد بلکه آسیب‌هایی مانند افزایش استرس، بستری در بیمارستان، تصادفات و بی نظمی‌های اجتماعی را در پی دارد.
 این هم دیگر دلایل موافقان: کاهش 40 دقیقه‌ای زمان خواب مردم و تاثیر آن در افزایش تصادفات عصرگاهی، مصوبه اتحادیه اروپا برای پایان تغییر ساعت و درخواست بررسی جنبه‌های انسانی، اجرا نشدن این طرح در 80 درصد جمعیت جهان، پیروی نکردن کشورهای آسیایی  مانند چین، ژاپن و کره جنوبی و کشورهای اسلامی به دلیل تعویق ساعت صرف افطار و شام و. ..».  سیدسلمان ذاکر هم درباره تاکید مخالفان بر تاثیر این قانون در کاهش مصرف انرژی، این نکته را گفته است که: «دستگاه‌ها و وزارت نیرو باید برای کاهش مصرف انرژی برنامه داشته باشند». گودرزی هم در این باره گفته: «اگر دولت دغدغه مصرف انرژی دارد نیاز است یک ساعت زودتر کار کارمندان را آغاز کند و با تصویب این طرح به سرگردانی مردم پایان دهیم».
اجازه به دولت برای تغییر ساعت در ماه‌های گرم
بر همین اساس، نمایندگان موافق هم ماده واحده‌ای به طرح نسخ قانون تغییر ساعت رسمی اضافه کردند که به هیئت وزیران اجازه می‌دهد ساعت شروع به کار سازمان ها، ادارات و مراکز تابعه را متناسب با ماه‌های گرم سال نواحی مختلف کشور، از اول خرداد تا پایان شهریورماه، حداکثر یک ساعت زودتر تعیین کند؛ البته که طبیعتا این تغییر ساعت اختیاری بوده، ضمن آن که صرفا نهادهای دولتی را در بر می‌گیرد.
 
   عضو کمیسیون امور داخلی کشور در گفت و گو با خراسان مطرح کرد:
اتکا به مطالعات بین‌المللی و اولویت دادن به سلامت جامعه  


این که مطالعات انجام شده درباره تاثیر تغییر ساعت بر کاهش مصرف انرژی و همچنین تبعات آن روی سلامت روحی و روانی جامعه چقدر علمی و معتبر است، سوال مهمی است که پاسخ آن را از « ابوالفضل ابوترابی» عضو کمیسیون امور داخلی کشور پیگیری کردیم و او این پاسخ‌ها را ارائه کرد:
* در دولت آقای احمدی نژاد وزارت نیرو و توانیر اعلام کردند تغییر ساعت تاثیری در میزان مصرف انرژی ندارد اما همان‌ها در دولت آقای روحانی گفتند که تاثیر دارد. بنابراین از نظر مجلس به دلیل متناقض بودن نظر یک مجموعه در دو دولت مختلف، این نظر قابل استناد نیست.
* مرکز پژوهش‌های مجلس هم به گزارش‌های توانیر استناد کرده و به همین دلیل از نظر ما کارشناسی شده نیست.
* متاسفانه در داخل کشور تحقیقات و مطالعات قطعی و دقیقی در این خصوص انجام نشده است.
* حرف ما این است که وقتی قانونی مانند تغییر ساعت، یک قانون وارداتی است پس باید مطالعات جهانی انجام شده درباره آن را هم قبول داشته باشیم و کار تطبیقی انجام دهیم. به همین دلیل به مطالعات دانشگاه شیکاگو استناد کرده ایم که گفته حتی میزان بستری مردم هم به دلیل تغییر ساعت افزایش  می‌یابد.
* اتحادیه اروپا هم بر اساس مطالعات انجام شده، به کشورهای عضو اجازه داده این قانون را لغو کنند.
* نکته مهم‌تر این که برای ما سلامت مردم بر اقتصاد اولویت دارد و قانونی را که موجب وارد شدن استرس به جامعه می‌شود مناسب نمی‌دانیم.
* علاوه بر آن وقتی بعد از سال‌ها هنوز بین مردم از واژه‌های «ساعت قدیم» و «ساعت جدید» استفاده می‌شود، از نظر کارشناسی این یعنی جامعه این قانون را نپذیرفته و بنابراین لازم است آن را تغییر دهیم.