روزنامه جوان
1400/12/26
راه وین از کی‌یف نمی‌گذرد
احیای توافق هسته‌ای با ایران آخرین گام‌های خود را طی می‌کند و همزمان با اعلام آمادگی طرف‌های حاضر در این توافق از جمله روسیه برای نهایی کردن بازگشت به توافق وین، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم گفته است که ما به توافق با ایران در مذاکرات وین نزدیک هستیم. برخلاف ادعای غربی‌ها که در دو هفته گذشته تلاش داشتند توقف در گفتگو‌های وین را به تحولات اوکراین گره بزنند، اکنون با اعلام آمادگی مسکو مشخص شده که مسیر توافق نهایی وین از کی‌یف اوکراین نمی‌گذرد و این غرب است که باید تصمیم نهایی خود را برای تعامل با ایران هسته‌ای با توافق یا بی‌توافق بگیرد.یک روز پس از سفر وزیر خارجه ایران به مسکو و دیدار و گفتگو با وزیر خارجه روسیه، روز سه شنبه «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه با انتشار یادداشتی تصریح کرد که بنا به درخواست این کشور برخی مفاد ضروری به متن توافق آتی وین برای اطمینان از همکاری‌های تهران و مسکو در زمینه پروژه‌های هسته‌ای اضافه شده‌اند تا از همکاری میان ایران و روسیه در زمینه پروژه‌های هسته‌ای اطمینان حاصل شود.
زاخارووا در یادداشتی به زبان روسی نوشت: «اوضاع در حال تغییر در عرصه بین‌المللی و حملات ستیزه‌جویانه ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا به روسیه ما را بر آن داشت به این بیندیشیم که چگونه می‌توان راه مانع‌تراشی‌های جدید برای جلوگیری از همکاری‌های بین‌المللی با جمهوری اسلامی ایران را سد کرد و برای تضمین اینکه تمامی پروژه‌ها و حیطه‌های فعالیت پیش‌بینی‌شده در برجام از جمله همکاری با ایران در نیروگاه اتمی بوشهر از آثار منفی تحریم‌های امریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه مصون می‌مانند اضافات ضروری در متن توافق آتی قرار گرفته‌اند.»
سخنگوی وزارت خارجه روسیه همانند دیگر مقام‌های این کشور تأکید کرده که این روسیه نیست که باعث کند شدن جمع‌بندی مذاکرات وین شده است. او می‌نویسد: «ما رسیدن به توافق برای ازسرگیری اجرای برجام را کند نکرده‌ایم.»
علاوه بر زاخارووا، «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین هم بامداد چهار شنبه در توئیتر تأکید کرد که به سرانجام رسیدن این مذاکرات دیگر به مسکو بستگی ندارد بلکه در گرو رفتار طرف‌های دیگر به ویژه امریکا است. اولیانوف در توئیتر نوشت: «از گمانه‌زنی‌ها درباره موضع روسیه در مرحله نهایی مذاکرات وین خسته شده‌ام؛ سوءتفاهمات، سوءتعبیر‌ها و تحریف واقعیات. مخلص کلام؛ جمع‌بندی مذاکرات نه به روسیه بلکه به طرف‌های دیگر به ویژه به امریکا بستگی دارد.» مسیر مجزای توافق وین و تحولات اوکراین
همزمان با اظهارات مختلف درباره آمادگی روسیه برای نهایی کردن توافق با ایران، «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهار شنبه اعلام کرد که دستیابی به یک توافق با ایران در مذاکرات وین نزدیک است. گروسی در گفتگو با فرانسه ۲۴ در ارتباط با وقفه ایجاد شده در مذاکرات وین تلاش کرد توقف در مذاکرات وین را به نوعی با تحولات اوکراین مرتبط بداند و در این ارتباط اظهار داشت: «من فکر می‌کنم مشکلی که در روز‌های گذشته پیش آمد، در نتیجه محدودیت‌ها و تحریم‌های معرفی شده به دلیل وضعیت در اوکراین بود. در نتیجه این تحریم‌ها، برخی اقدامات و تمهیدات درنظر گرفته شده در برجام در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.»
دبیرکل آژانس اتمی ادامه داد: «برجام یک وسیله پیچیده است که مجموعه‌ای از محدودیت‌ها را برای ایران درنظر گرفته است و در همین حال مشوق‌ها، همکاری‌های فنی و پروژه‌ها را ارائه می‌دهد. البته این همکاری‌ها تحت نظارت آژانس انرژی اتمی انجام می‌شوند و شامل فعالیت تجاری مانند خریداری تجهیزات از سوی کشور‌ها از جمله چین و روسیه میشود. این بخش ناگهان دچار ابهام شد و در مذاکرات وقفه ایجاد کرد و مذاکره‌کنندگان را به پایتخت‌ها فرستاد.»گروسی در پایان گفت: «من از اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در مورد دریافت تضمین‌های کتبی از امریکا خوشحال هستم و امیدوارم به زودی به این توافق دست یابیم.»مرتبط کردن توافق هسته‌ای ایران با تحولات اوکراین در حالی است که با وجود ادامه درگیری‌ها در اوکراین، اما هم ایران و هم روسیه آمادگی خود را برای نهایی کردن توافق وین اعلام کرده‌اند و پیش‌تر هم مقامات ایرانی و روسی هرگونه ارتباط تحولات اوکراین با توافق وین را رد کرده بودند و از جمله حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران که دو روز پیش به مسکو سفر کرد، پس از دیدار با سرگئی لاوروف، همتای روس خود در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد: هیچ ارتباطی بین تحولات اوکراین و مذاکرات وین وجود ندارد.
امیرعبداللهیان همچنین روز چهار شنبه با اعلام آمادگی برای توافق نهایی و همچنین رد ارتباط موضوع اوکراین و توافق وین گفت: «در گفتگو‌ها در روسیه مذاکرات وین مورد بحث قرار گرفت. در بخشی از افکار عمومی در ایران برداشت شده طرف روس توافق احتمالی را درباره اوکراین به گروگان گرفته بود و روشن‌شدن این مسئله برای ما اهمیت داشت. روسیه اطمینان داد هیچ ارتباطی برای این دو موضوع قائل نیست و هر زمانی ایران مطالباتش محقق شود و به نقطه توافق برسیم، آقای لاوروف گفت اگر امروز به ما اطلاع دهید فردا برای تأیید توافق در چارچوب کمیسیون مشترک آماده هستیم.»
وزیرخارجه ایران این را نیز تأکید کرد که رسیدن به پای توافق نهایی به تصمیم امریکا بستگی دارد و در این ارتباط گفت: «اگر طرف امریکایی اراده لازم را برای حل و فصل دو موضوع داشته باشد و امروز دو مطالبه ما را پاسخ بدهد، فردا آماده حضور در وین هستیم. ما چهار موضوع را به‌عنوان خط قرمز پیش‌رو داشتیم. از این چهار موضوع در سه هفته گذشته دو موضوع تقریباً حل شده و به نقطه توافق رسیدیم، ولی دو موضوع همچنان باقی مانده از جمله موضوع تضمین اقتصادی. امروز با آقای باقری گفتگو داشتم. از طریق
Non-Paper و به تبادل پیام‌ها با طرف امریکایی ادامه می‌دهیم. هر زمان به نقطه توافق در این دو موضوع و خط قرمز باقی‌مانده نزدیک شویم، تیم ما در وین حضور خواهد یافت.»
سخنان وزیرخارجه ایران درباره آمادگی برای توافق نهایی وین در همان روزی اعلام شد که «نازنین زاغری»، زندانی امنیتی با تابعیت انگلیس به همراه یک تبعه انگلیسی دیگر در ایران به لندن بازگشت. امیرعبداللهیان، اما با رد ارتباط آزادی این دو نفر با دریافت طلبی ایران از لندن، گفت: «بیش از ۳۹۰ میلیون پوند از قبل از پیروزی انقلاب از انگلیس مطالبه داشتیم. هیچ ارتباطی بین آزادی مبلغ و افرادی که به اتهامات امنیتی در ایران بازداشت شدند وجود ندارد. چند روز پیش مبلغ را دریافت کردیم. آزادی این دو فرد با نگاه انسانی بود.» اذعان واشنگتن به ممانعت نکردن از همکاری ایران و روسیه
مقامات غربی همواره طی چند روز گذشته تلاش داشته‌اند روسیه را متهم توقف مذاکرات در وین معرفی کنند. روز چهار شنبه نیز «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه امریکا مدعی شد که کشورش اجازه نخواهد داد روسیه از برجام به عنوان مفری برای تحریم‌ها استفاده کند. او با وجود این تصریح کرد ایالات متحده، مشارکت روسیه را در پروژه‌های هسته‌ای ایران که بخشی از برجام هستند، مشمول تحریم قرار نخواهد داد.
اظهارات ند پرایس در واکنش به موضع‌گیری سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه مطرح شد. او پس از دیدار با «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه تصریح کرد که روسیه از ایالات متحده تضمین کتبی دریافت کرده مبنی بر اینکه همکاری‌های هسته‌ای مسکو و تهران بعد از توافق وین مشمول تحریم نخواهد شد.
همزمان وزیر خارجه چین هم در گفت‌وگوی تلفنی با امیرعبداللهیان با اعلام حمایت همه‌جانبه کشورش از روند مذاکرات وین تصریح کرد: چین از نهایی شدن مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها حمایت می‌کند. صدای بلند مخالفان توافق در واشنگتن
با وجود چشم‌انداز مثبتی که درباره دستیابی به توافق نهایی در وین ایجاد شده، در واشنگتن هنوز صدا‌های مخالف بلند است و «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه سابق امریکا یک بار دیگر در توئیتر از تلاش‌های ادعایی دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور امریکا برای بازگشت به برجام به شدت انتقاد کرد و گفت: «بایدن در تلاش است با پیشنهاد رفع تحریم‌ها علیه رژیم ایران توافق هسته‌ای شکست‌خورده را احیا کند. هرکس فکر می‌کند این مسیری به سوی ثبات در خاورمیانه و اقدامی خوب برای امنیت ملی امریکا است احمق است.»
در عین حال تحولات چند روز گذشته از جمله عملیات موشکی سپاه پاسداران علیه مواضع مربوط به صهیونیست‌ها در اربیل عراق که به صورت دقیق با موشک‌های بالستیک نقطه‌زن انجام شد، باعث شده طرف‌های غربی به تجدیدنظر در محاسبات خود روی آورند و «کنث مک‌کنزی»، فرمانده «سنتکام» که نیرو‌های امریکایی را در غرب آسیا فرماندهی می‌کند، تصریح کرد ایران در حمله موشکی در اربیل قصد هدف قرار دادن مواضع امریکا را نداشته است. مک‌کنزی که در یک جلسه سنا حضور داشت درباره حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مقر موساد در اربیل گفت: «من درباره رشد قابل توجه در تعداد و کارآمدی نیروی موشک بالستیک آنها، برنامه پهپادی و موشک‌های کروز زمینی آنها هم بسیار نگرانم. ایران در حال حاضر ۳ هزار موشک بالستیک دارد که بعضی از آنها می‌توانند به تل‌آویو برسند.»
سایر اخبار این روزنامه
