روزنامه آفتاب یزد
1400/12/26
نتایج برخورد غلط مسئولان با آیین ایرانی
آفتاب یزد _یگانه شوق الشعراء : روزگذشته سخنگوی اورژانس اعلام کرد: تعداد جانباختگان در شب چهارشنبه سوری امسال به ۱۹ نفر رسید.۲۸۱۷ نفر در حوادث چهارشنبه سوری مصدوم شدند که ۹۰ درصد این افراد درمان و به خانه برگشتند. برخی از منابع می گویند که آمار فوتی ها و مصدومین حوادث چهارشنبه سوری امسال رکورد زده است و بر اساس آمار ها می دانیم که تعدادکشته های حوادث چهارشنبه سوری امسال نسبت به سال گذشته بیشتر شده است . همچنین رئیس پلیس امنیت تهران اعلام کرده است
که کشفیات مواد محترقه پر خطر نسبت به سال گذشته 20 برابر شده است.بسیاری بر این باور هستند این نوع رفتار های پر خطر که به مصدومیت و حتی مرگ منجر می شود نوعی انحراف در مراسم باستانی چهارشنبه سوری است و اصل این مراسم به این صورت نبوده است . برخی می گویند دلیل به وجود آمدن این نوع از انحرافات آن است که برخی از مسئولین ما این مراسم را به رسمیت نمی شناسند .چهارشنبه سوری و این نوع مراسم از مراسم های سنتی و باستانی ایرانی ها است و اگر به رسمیت شناخته شود راه برای فرهنگسازی در خصوص آن باز می شود .همچنین در صورت به رسمیت شناخته شدن آن، نهاد های مرتبط مانند شهرداری ها می توانند برای این نوع از مراسم مکان هایی را در نظر بگیرند تا چنین مراسم هایی برگزار و کنترل شوند .در این صورت به راحتی می توان از مردم حفاظت
کرد و شناسایی منحرفین ساده تر خواهد بود.اما اینکه این نوع از مراسم ها به رسمیت شناخته نشوند باعث ایجاد یک وضعیت رها شدگی می شود و عده ای با سوء استفاده از این وضعیت جان ، مال و امنیت مردم را در خطر قرار می دهند .در این وضعیت حتی اصالت این مراسم و اهداف آن ها نیز به حاشیه می رود . ما هر ساله شاهد نابسامان تر شدن شرایط در این نوع از مراسم ها هستیم.بر اساس
آمار هایی که پیشتر اشاره کردیم ما امسال شاهد افزایش آمار
فوتی ها و مصدومین بودیم و به نظر می رسد شاید دلیل اصلی آن همان مسئله به رسمیت شناخته نشدن این مراسم باشد .
>چهارشنبه‌سوری
چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های ایرانی است که از غروب آخرین سه‌شنبه ماه اسفند،تاپس ازنیمه‌شب تا آخرین چهارشنبه سال،برگزارمی‌شود و برافروختن و پریدن از روی آتش مشخصه اصلی آن است. این جشن، نخستین جشن از مجموعه جشن‌هاومناسبت‌های نوروزی است که با برافروختن آتش و برخی رفتارهای نمادین دیگر، به‌صورت جمعی در فضای باز برگزار میشود.چهارشنبه‌سوری، جشنی مخصوص است که در شب چهارشنبه آخرین ماه سال برپا می شود که در واقع پیش در آمدی برای جشن‌های نوروزی است و با برگزاری این جشن، مردم به استقبال بهار می‌روند. طبق آیین باستانی ایرانی در این شب آتش بزرگی برپا میشود، که تا صبح زود و طلوع آفتاب، برافروخته می‌ماند و مردم از روی آتش می‌پرند و با گفتن زردی من از تو سرخی تو از من، زردی، بیماری و مشکلاتشان را به دست آتش می‌سپارند و به جای آن سرخی، گرما و نیرو را از آتش هدیه می‌گیرند.
اما به نظر می رسد نسل جدید ایران از آیین‌های این جشن شناخت چندانی ندارد.امروزه، استفاده از مواد محترقه و آتش‌زا که بعضاً دست‌ساز و خطرناک هستند بسیار رایج است و جایگزین آیین‌های کهن شده‌است.در چند سال گذشته، این شب همواره دارای آمار آسیب‌دیدگی و گاهی دارای تلفات جانی بوده‌است.برگزاری چهارشنبه‌سوری با آلودگی صوتی، آسیب به تابلوها و دیوارهای شهر و ایجاد فضایی خشونت‌آمیز و تنش‌زا همراه است به‌طوری‌که برخی شهروندان از رفت‌وآمد در خیابان‌ها بیم دارند.
>برخورد غلط تاریخی
سعید معدنی جامعه شناس و استاد دانشگاه در این خصوص به آفتاب یزد گفت :« هر نسلی ویژگی خاص خود را دارد و قرار نیست که مشابه نسل های قبلی باشد و این یک امر طبیعی است . چهارشنبه سوری هم یک روال عادی داشت و رسم و سنتی مشخص بود اما بعد از انقلاب برخی از نگاه های افراطی خواهان از بین بردن و ترک این سنت بودند و مانع از برگزاری مراسم چهارشنبه سوری می شدند .به همین خاطر ناخودآگاه برگزاری این مراسم پنهانی شد و وقتی متوجه شدند در کشور های دیگر وسایلی برای آتش بازی وجود دارد آن ها را وارد کردند و مورد استفاده قرار دادند . لذا ریشه این مسئله به برخورد غلط تاریخی با این موضوع باز می گردد.اما مورد دیگر آن است که این پدیده در حال تبدیل شدن به یک فرهنگ است .یعنی بخش زیادی از جوانان چیزی از چهارشنبه سوری نمی دانند و فقط می دانند که یک سنتی است و منتظر رسیدن آن برای جشن و پایکوبی هستند . این افراد حتی مخاطره حضور در چنین مراسمی را می پذیرند زیرا می دانند در آن مرگ و مصدومیت وجود دارد . »
>غیبت خانواده ها
وی ادامه داد :« نکته بعد این است که جوانان در کشور ما جایی برای تخلیه هیجان ندارند به همین خاطر در این نوع مراسم که نوعی گمنام شدن در آن وجود دارد جمع می شوند .این موارد دست به دست هم داده است و این نوع رفتار ها در این مراسم تبدیل به یک سنت شده است .همچنین نکته دیگر این است که هرجا که خانواده دیگر در آن جمع حضور نداشته است ان مکان ، مراسم و یا آیین به انحراف کشیده شده است .مثلا در همه جای دنیا خانواده ها می روند فوتبال تماشا می کنند اما در جامعه ما این حرکت ممنوع اعلام شد و ورزشگاه ها به مکانی تبدیل شدند که حتی جنس ذکور هم
نمی توانند بروند . اینکه پای خانواده از ورزشگاه ها بریده شد باعث ایجاد انحراف گشت . برای پارک ها هم همین اتفاق افتاد که از زمانی که پای خانواده ها از آن جا بریده شد پارک ها به مکان هایی ناامن تبدیل شدند .این غیبت خانواده در این مراسم باعث شد که جوان تر به رفتار های ضد فرهنگی و ضد اخلاقی روی آورند .»
>رسم هیجانی
وی در آخر تاکید کرد :«مسئولین نباید مانع از برگزاری مراسم سنتی شوند و دومین نکته مسئله آگاه رسانی است .همچنین باید خانواده ها را تشویق کنیم که همراه با فرزندان خود در مراسم حضور پیدا کنند تا شاید میزانی از این ناهنجاری ها کاهش پیدا کند اما قطعا به صورت کامل از بین نخواهد رفت زیرا در بین جوانان تبدیل به یک رسم هیجانی شده است .»
>هویت ملی و هویت مذهبی
علیرضا شریفی یزدی جامعه شناس و استاد دانشگاه نیز در این خصوص به آفتاب یزد گفت :«در اسطوره ایرانی سیاوش وقتی که از طرف همسر پدرش پیشنهادی دریافت می کند و آن پیشنهاد را رد می کنم برای رد تهمت از میان آتش میگذرد. یک رسمی در ایران قدیم تحت عنوان بر گرم و بر سرد وجود داشته است .افراد برای اثبات بی گناهی در میان آتش می رفتند و اگر سالم بیرون می آمدند آن نشانه بی گناهی آن ها بود.این جریان به عنوان یک اسطوره در تاریخ ایران در شب چهارشنبه ای صورت می گیرد و روز بعد وقتی که سیاوش سرافراز از آتش بیرون می آید بر اساس اسطوره به تمام مردم کشور سور می دهد و این چهارشنبه سوری به عنوان یکی از جشن های مهمی ایرانی مطرح می شود که چند پایه دارد.این جشن یک پایه اخلاقی دارد یعنی نشان می دهد ایرانیان پایبند به اخلاق بوده اند زیرا اسطوره ها نماد سبک زندگی یک فرهنگ و یک جامعه هستند . دوم این که این مسئله نشان می دهد که افراد برای اینکه نشان بدهند بی گناه هستند حتی حاضر می شوند جان خود را به خطر بیندازد . نکته سومی که در این موضوع وجود دارد این است که مردم ایران از هر رخداد تاریخی و اسطوره ای برای شاد بودن و شاد زیستن استفاده می کردند.اما بعد از انقلاب متاسفانه یکسری اندیشه هایی به وجود آمد دال بر اینکه خب نماد های ایرانی ممکن است به ناسیونالیسم دامن بزند و به غلط یک تحلیلی در بین گروهی از افراد شکل گرفت و آن این بود که اگر ما نماد های ناسیونالیسم را بتوانیم کمرنگ کنیم و از بین ببریم ، میدان برای نماد های دیگر باز می شود تا جامعه به سمت یک جامعه ارزشی اعتقادی سوق پیدا کند . در عمل این اتفاق رخ نداد .اما من تضادی بین هویت مذهبی و هویت ملی نمی بینم یعنی انسان می تواند یک هویت مذهبی قوی داشته باشد و در عین حال هویت ملی خود را حفظ کند . با این توضیح که بخش بزرگی از هویت ملی ما ایرانیان حتما هویت مذهبی ما است و نماد های آن کاملا روشن
است .»
>به رسمیت شناختن این جشن ملی
وی ادامه داد :« گروهی از افراد نماد های ملی ای که پایه مذهبی نداشتند را به سمت این بردند که بتوانند آن ها را تضعیف کنند . به همین دلیل سالیان سال در رسانه های ما واژه چهارشنبه سوری به کار برده نمی شد.حتی گاهی هنوز می بینیم که بعضی ها می گویند چهارشنبه آخر سال. یا درباره سیزده به در که یک آیین بسیار کهن ایرانی است صحبت می کردند و اسم آن را روز طبیعت گذاشتند که بتوانند این ها را آرام آرام با چیز های دیگر جایگزین کنند . چون نتوانستند متاسفانه سمت و سوی غلطی پیدا کرد . چهارشنبه سوری با آتش همراه است در حالی که این ترقه بازی و اتفاقات عجیب و غریب اصلا در فرهنگ ایرانی نیست بلکه این مسئله در سه چهار دهه اخیر به مراسم ما اضافه شده است . الان هم برای اینکه ما بتوانیم این قضیه را اصلاح کنیم و به آن نظم دهیم باید به عنوان یک جشن ملی این مراسم را به رسمیت بشناسیم و اجازه دهیم مردم در مراکزی تجمع پیدا کنند و با سبک و سیاق فرهنگی خودشان مراسم را برگزار کنند. در این شرایط حتی مسئولین می توانند این مراسم را سازماندهی کنند . »
سایر اخبار این روزنامه
نتایج برخورد غلط مسئولان با آیین ایرانی
گروسی: در آستانه توافق در وین قرار داریم
یکهزار و چهارصد سخت بود، خیلی سخت!
تعطیلات نوروزی وقفه‌ای در کارهای ضروری مردم ایجاد نکند
کرونا را فراموش نکنیم
سلبریتی و غرورملی
کارکرد فیلتر در زندگی، همچون کبد در بدن انسان
بلانسبت بهاریه!
ایران، اوکراین و انسانیت
رفتار مناسب برای سلامتی در تعطیلات نوروزی
وزارتخانه یواشکی!
ورزشگاه آزادی؛ ورود فقرا ممنوع!
تکرار بابک زنجانی؟!
