روزنامه خراسان
1400/12/26
روز میلاد رسیده است و طلوع حجت(عج) - نوبهاری به گلستانِ بهاران آمد
جواد نوائیان رودسری – فردا روز ولادت قطب عالم امکان است؛ آخرین حجت خدا، خاتم‌الاوصیا، منجی موعود، پیشوای عدالت خواهان جهان، امید محرومان و مستضعفان عالم، حضرت ابوالقاسم، محمد بن الحسن العسکری، مهدی صاحب‌الزمان(عج). امشب برای مؤمنان منتظر، شب قدر است و هنگام استجابت دعا. این روز و شب، نه فقط برای دوستداران مکتب اهل‌بیت(ع) که برای همه انسان‌های آزاده، عید است و زمان سرور. در چنین زمان شریفی، دانستن بیشتر از «قائم آل‌محمد(عج)» نیازمند هم‌صحبتی با صاحب رأی و دانشمندی است که بتواند ما را به سوی منابعی رهنمون شود که با آب زلال و جاریِ در آن ها، زنگار تردید از دل بشوییم و به یاری شبهه‌زدگانی بشتابیم که در هیاهوی این روزها و بلبشوی هجوم به عقاید در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، گرفتارند. این دانشمند و استاد ارجمند، کسی جز دکتر محمود مهدوی دامغانی نیست که عمری را برای ترجمه متون تاریخ اسلام گذرانده و وجه همت خود را بر انتشار معارف اهل‌بیت(ع) و میراث گرانسنگ حضرت ختمی مرتبت(ص) در این قالب، قرار داده‌است. در این گفت‌وگو، چنان که مرسوم است، پرسش‌هایی مطرح و پاسخ‌هایی ارائه شد، اما حیفم آمد که با آن سوالات ناساز، مسیر هموار مطالعه و استفاده از سخنان او را برای شما خوانندگان گران‌قدر، گرفتار دست‌انداز کنم. این بود که سوالات را حذف و متن را به صورت پیوسته تقدیم شما کرده‌ام و امیدوارم به دعای خیرتان در آخرین روز سال 1400 و در آستانه عید نیمه شعبان و ولادت صاحب‌الزمان(عج). دغدغه‌ای که از قرن اول هجری وجود داشت گفت‌وگو درباره وجود مقدس امام عصر(عج)، آسان نیست. بحث در این‌باره، حتی پیش از ولادت آن وجود نازنین نیز، وجود داشت؛ به طوری که در حوزه مهدویت، از سده نخست هجری تا امروز، بیش از دو هزار کتاب تألیف شده و این امر، نشان دهنده حساسیت و توجه مسلمانان به این موضوع بسیار مهم است. اگر نگاهی به کتاب‌هایی مانند رجال «کشی» بیندازید، به آثار متعددی بر می‌خورید که عنوان «المهدی» دارند و در مقام پاسخ به پرسش‌های متعددی هستند که برای اهل ایمان، در این مقوله ایجاد شده‌است. اعتبار و شهرت این امر چنان بود که حتی در سده اول و دوم هجری، بسیاری از کسانی که به دنبال قیام و به دست آوردن حکومت بودند، به نوعی خود را با موضوع مهدویت مرتبط می‌کردند؛ یا خودشان را مهدی می‌نامیدند یا ادعای نیابت او را داشتند. در قیام مختار بن ابی‌عبید ثقفی، او اصرار داشت که محمد بن حنفیه را «مهدی آل‌محمد» بداند؛ هر چند که ساحت جناب محمد بن حنفیه از این امور پاک بود. در قیام سادات حسنی علیه خلفای عباسی نیز، به کرّات شاهد استفاده از نام و عنوان مهدی هستیم؛ تلاش‌های بسیاری صورت می‌گرفت که در پی مصداق‌یابی برای روایات و احادیث نقل شده از پیامبرخدا(ص) در این زمینه بود. کار به آن‌جا رسید که حتی دشمنان اهل‌بیت(ع)، خلفای جائر عباسی و وابستگان آن ها نیز، به دنبال سوءاستفاده از این عنوان افتادند. منصور دوانیقی، دومین خلیفه عباسی، به همین دلیل نام فرزند خود را از محمد به مهدی تغییر داد و مهدی عباسی به عنوان سومین خلیفه آل‌عباس به حکومت رسید. چنین شهرت و اقبالی، سبب‌ساز طرح پرسش‌های بسیار بود که برخی از آن ها در محضر ائمه طاهرین علیهم‌السلام مطرح می‌شد و آن وجودهای مقدس، پاسخ‌هایی درخور و شایسته به آن می‌دادند و اذهان پرسش‌کنندگان را از بلای شبهه و تردید، می‌رهاندند. به عنوان نمونه، یکی از معصومین(ع) در پاسخ به این‌که آیا مهدی(عج) ظهور فرموده‌است یا خیر؟ پاسخ می‌دهد: آیا به معنای این آیه دقت کرده‌ای که فرموده‌است: «لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» (توبه - 33)؛ خداوند دین خود را چنان قرار خواهد داد که بر همه آیین‌ها پیروزی خواهد یافت؟ آیا در روزگار ما این پیروزی رقم خورده‌است و اسلام تمام عالم را فرا گرفته؟ طبیعتاً پاسخ سوال‌کننده به این پرسش، منفی بود. آن‌گاه امام(ع) با تبسم معناداری به آن ها می‌فرمود: انتظار بکشید، نیکو رفتار کنید و آماده ظهور باشید. این وعده خداوند نیز، مانند دیگر وعده‌های او تحقق می‌یابد. گلچینی از 2 هزار اثر تألیف شده در ابتدای سخن گفتم که کتاب‌های متعددی با موضوع مهدویت به رشته تحریر درآمده‌است. در کتاب شریف «الذریعة الی تصانیف الشیعة»، اثر علامه شیخ آقابزرگ طهرانی، به آثار متعددی درباره موضوع مهدویت اشاره شده که بخش مهمی از آن ها، در جلد دوم این اثر نفیس مورد توجه قرار گرفته‌است. اگر نگاهی به این کتاب بیندازید، خواهید دید که ذکر رقم دو هزار، برای آثار تدوین یافته در موضوع مهدویت، ابداً مبالغه نیست. با این حال، اگر قرار باشد از میان این آثار، نمونه‌هایی را برگزینیم و معرفی کنیم، شاید از تألیفات سده‌های نخست هجری، کتاب ارجمند «کَمالُ الدّین و تَمامُ النّعْمَة» اثر شیخ صدوق، شایسته و درخور توجه ویژه باشد. این کتاب که توسط انتشارات جامعه مدرسین در 670 صفحه و با اهتمام و توجه زنده‌یاد، محدث گرامی، مرحوم علی‌اکبر غفاری به زیور طبع آراسته شده‌است، می‌تواند در این شرایط بغرنج که امواج شبهات و تردیدها در فضای مجازی در تلاطم است و نااهلان در پی آشفته کردن ذهن مؤمنان هستند، منبعی درخور اعتنا و کمک‌کننده‌ای مفید باشد. به ویژه توصیه می‌کنم، بزرگوارانی که در این عرصه قلم می‌زنند و دغدغه دارند، حتماً کتاب شیخ صدوق را بخوانند و به آن رجوع داشته‌باشند. البته، آثار نگارش یافته در این عرصه، محدود به نویسندگان و علمای نامدار شیعه نیست. در میان اهل‌سنت هم، محققان و دانشمندانی دغدغه موضوع مهدویت را داشته‌اند. یکی از آن ها، حافظ ابی‌نعیم اصفهانی است که در سده پنجم هجری، 40 حدیث با سند صحیح را در این زمینه جمع‌آوری کرده. ابی‌نعیم اصفهانی به جز این اثر، آثار ارزشمند دیگری هم دارد، مانند «دلائل النبوه» و «تاریخ اصفهان» که شاید در میان اهل تحقیق، شناخته‌شده‌تر باشد. از سده‌های نخست که بگذریم، در سده‌های میانه، هیچ کس به اندازه مرحوم علامه مجلسی در این زمینه کار نکرده‌است. در چاپ جدید بحارالانوار، در سه جلد 51، 52 و 53، در بیش از هزار صفحه، روایات مربوط به مهدویت را که دربرگیرنده پاسخ‌های روایی به شبهات و پرسش‌های مطرح است، ملاحظه می‌کنیم. مرحوم علی دوانی، این سه جلد را در قالب یک مجلّد و با عنوان «مهدی موعود» ترجمه و منتشر کرد. اما در دهه‌های اخیر، اولاً کتاب «المهدی»، اثر ارزشمند آیت‌ا... سیدصدرالدین صدر و ثانیاً کتاب «منتخب الاثر»، تألیف مرحوم آیت‌ا... لطف‌ا... صافی گلپایگانی، درخور توجه و شایسته مراجعه علاقه‌مندان است.
سایر اخبار این روزنامه
85 درصد روزنامه خوان های مشهدی خراسان می خوانند
شاخص استعمارستیزی ایرانیان
25 مصدوم درکمتراز ۳۰ روز !
بازار میوه شب عید همچنان راکد!
پیش بینی صندوقچه اسرار استقلال از بازی دربی امروز
10 سوال و نکته درباره منتظران واقعی
خبرسازهای آخرین برگ قرن
روز میلاد رسیده است و طلوع حجت(عج) - نوبهاری به گلستانِ بهاران آمد
یک بسته واقعا تماشایی
واریز عیدانه 150 هزارتومانی به ازای هر نفر برای ۱۲ میلیون خانوار
مخالفت قالیباف با طرح صیانت
ماجرای آدم ربایی زورگیران مسلح!
گرداب «تیکت پارتی»
