روزنامه وطن امروز
1401/01/15
خان مچ آمریکا را خواباند
گروه بین‌الملل: با آشکار شدن شکاف میان دولت با احزاب مخالف و ارتش بر سر فتنه غرب در سیاست پاکستان، اسلام‌آباد تبدیل به یک پادگان نظامی شده و بیم کودتایی دیگر در این کشور می‌رود. با این حال عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان که روز شنبه به طور آشکار جریان بانفوذ داخلی تحت حمایت یک دولت قدرتمند غربی را متهم به براندازی دولت خود کرده بود، دیروز یکشنبه با کسب یک دستاورد سیاسی مهم موفق شد مجلس اسمبلی یا سفلی (بخش پایین‌دستی مجلس شورای ملی) را منحل کند؛ مجلسی که ائتلاف قدرتمند ۲ حزب سنتی مردم و مسلم لیگ به همراه برخی احزاب قوم‌گرا در آن قصد استیضاح او را داشتند. بدین ترتیب پاکستان برای انتخابات زودهنگام آماده میشود. دیروز عارف علوی، رئیس‌جمهوری اسلامی پاکستان با درخواست نخست‌وزیر برای انحلال پارلمان موافقت کرد. عمران خان این پیشنهاد را تنها دقایقی پس از مردود اعلام شدن طرح رای‌گیری عدم اعتماد به دولت خود، به علوی پیشنهاد کرد. سردار ایاز صدیق، رئیس مجلس سفلی پاکستان دیروز با محکومیت مداخله خارجی در امور داخلی این کشور رسما هرگونه رای عدم اعتماد علیه نخست‌وزیر پاکستان را مردود اعلام کرد. او پس از پایان جلسه پارلمان از مردم خواست خود را برای انتخابات زودهنگام پارلمانی آماده کنند. حمایت رئیس مجلس اسمبلی از عمران خان در غائله جبهه‌گیری علیه آمریکا و غرب توسط دولت، دستاورد بسیار مهمی برای عمران خان به عنوان رهبر حزب تحریک (جنبش) انصاف و ائتلاف حاکم محسوب میشود، چرا که این ائتلاف خواهان اصلاحات که خود را به عنوان جریان سوم و جدید برای شکستن تابوی نظام دو حزبی معرفی کرده بود حالا ثابت کرده می‌تواند با ۲ جریان سیاسی باسابقه‌تر یعنی مسلم لیگ و مردم (چپگرایان میانه) وارد تعامل سازنده شود تا جلوی دخالت نظامیان را در امور سیاسی بگیرد. عمران خان که ابتدا در افشاگری‌هایش درباره طرح توطئه خارجی برای براندازی دولت پاکستان به طور مستقیم نامی از دولت آمریکا نمی‌برد، روز شنبه به صراحت اعلام کرد: «اقدام برای براندازی من دخالت آشکار آمریکا در سیاست داخلی پاکستان است». او پنجشنبه‌شب هفته گذشته طی سخنرانی زنده تلویزیونی خطاب به مردم پاکستان گفته بود طرح رای عدم اعتماد به نخست‌وزیر در پارلمان نتیجه دخالت عوامل خارجی است و از نامه‌ای پرده برداشت که اوایل ماه مارس از سوی سفیر پاکستان به نیابت از دولت جو بایدن برای او ارسال شده بود که در آن برنامه ائتلاف اپوزیسیون برای رأی عدم اعتماد به دولت اسلام‌آباد مطرح شده بود. به گفته او در این نامه آمریکایی‌ها به سیاست خارجی مستقل پاکستان اعتراض و تهدید کرده بودند حتی در صورت رأی اعتماد پارلمان به عمران خان، پاکستان را وارد بحران خواهند کرد. بیشترین حساسیت آمریکایی‌ها به سفر اخیر او به مسکو برای دیدار با پوتین و انتقادهای قبلی‌اش از آنچه «جنگ آمریکا علیه تروریسم» خوانده میشود، در کنار نزدیکی روزافزون دولت اسلام‌آباد به چین و جمهوری اسلامی ایران بوده است. اگرچه کیت بدینگفیلد، مدیر ارتباطات کاخ سفید و سپس جن ساکی، سخنگوی ریاست‌جمهوری آمریکا هر گونه دخالت در امور پاکستان را تکذیب کردند اما وزارت خارجه دولت عمران‌خان روز جمعه کاردار موقت آمریکا را احضار کرد تا مراتب اعتراض شدید اسلام‌آباد نسبت به مداخله واشنگتن در امور داخلی این کشور را به وی ابلاغ کند. جالب اینکه کمیته امنیت ملی پاکستان که شامل رهبران ارشد سیاسی و نظامی بوده و به طور سنتی تحت کنترل آی‌اس‌آی (سازمان اطلاعات پاکستان) با منافعی نزدیک به انگلیس و آمریکاست، ادعای نخست‌وزیر این کشور را غیرقابل قبول توصیف کرده است. فؤاد چودری، وزیر اطلاعات پاکستان در سخنانی گفت عمران خان نامه‌ای را به عنوان شاهدی بر توطئه خارجی علیه دولت خود به شورای امنیت ملی پاکستان ارائه کرده است. به گفته او، نواز شریف نخست‌وزیر پیشین و رهبر تبعیدشده شاخه نوازی حزب مسلم لیگ که بسیار به آمریکا و سعودی‌ها نزدیک است، در صدد توطئه علیه دولت عمران‌خان از طریق رأی عدم اعتماد به وی با همکاری طرف‌های خارجی است. همزمان رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان، ژنرال عمر جاوید باجوا نیز با اتخاذ مواضعی هماهنگ با آمریکا، شکاف میان دولت و نظامیان و امنیتی‌ها را آشکار کرد. او در مخالفت با مواضع عمران خان اعلام کرد کشورش روابطی عالی با ایالات متحده دارد و می‌خواهد آن را بدون آسیب رساندن به روابط راهبردی مهم با چین، گسترش دهد. اشاره ژنرال باجوا به کمک‌های مالی و نظامی آمریکایی‌ها به ارتش این کشور طی دهه‌های اخیر است. وی روز شنبه در یک مجمع امنیتی در اسلام‌آباد گفت: «ما سابقه روابط راهبردی طولانی و عالی با آمریکا داریم که بزرگ‌ترین بازار صادراتی ما باقی مانده است. پاکستان از روابط راهبردی نزدیک با چین برخوردار است که با تعهد ما نسبت به کریدور اقتصادی پاکستان و چین نشان داده شده است». وی سپس آشکارا از موضع بی‌طرفی عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان درباره مناقشه روسیه و اوکراین تبری جست و ضمن اذعان به «نگرانی‌های امنیتی مشروع روسیه» اما تجاوز مسکو به یک کشور کوچک‌تر را غیرقابل چشم‌پوشی دانست و خواهان توقف عملیات روسیه در اوکراین شد. همزمان در حالی که موضع هماهنگ ارتش پاکستان با غربی‌ها درباره غائله اوکراین و همچنین ظن جدی دخالت آمریکا برای براندازی دولت مشروع عمران خان، احتمال وقوع یک کودتای دیگر توسط نظامیان علیه دولت مستقر را افزایش داده است، نخست‌وزیر به مردم متوسل شده است. وی در سخنانی از مردم پاکستان خواست در همه شهرها در اعتراض به دخالت‌های آمریکا دست به تظاهرات گسترده بزنند. به نوشته الجزیره، عمران خان گفت: «در مقابل مردم می‌گویم که نامه تهدید‌آمیز از آمریکا دریافت کرده‌ام. آمریکا مرا تهدید کرده است دولتم را ساقط می‌کند، چون با درخواست ایجاد پایگاه نظامی در خاک‌مان مخالفت کرده‌ام». وی با بیان اینکه هرگز استعفا نمی‌کند، گفت این بازی را تا آخر ادامه خواهد داد و هرگز در مقابل کسی سر خم نخواهد کرد و اجازه نمی‌دهد مردم پاکستان مقابل احدی تسلیم شوند. در پی این سخنان، روز گذشته جمعیت بسیاری در شهرهای مختلف پاکستان بنا به دعوت حزب «شورای وحدت مسلمین» به خیابان‌ها آمدند و علیه آمریکا و در حمایت از عمران خان شعار دادند. آنها همچنین پرچم آمریکا را به آتش کشیدند. سازمان طلاب امامیه پاکستان نیز از هواداران خود خواست به خیابان‌ها آمده و علیه آمریکا و دخالت‌هایش در امور داخلی پاکستان شعار دهند. مجموعه این تحولات نشان می‌دهد جمهوری اسلامی پاکستان که نخستین دولت مدرن در جهان بود که به اسم اسلام تشکیل شد، سرانجام 7 دهه پس از استقرار، به شناختی همانند همسایه‌اش جمهوری اسلامی ایران درباره دشمن بزرگ اسلام یعنی آمریکا دست یافته است. *** توئیت عمران خان درباره کربلا و امام حسین(ع) عمران خان روز شنبه در آستانه رأی‌گیری پارلمان به منظور استیضاح او -که در نهایت برگزار نشد - توئیتی تاریخی درباره قیام کربلا و امام حسین(ع) منتشر کرد؛ پیامی که به روشنی منظومه موضع‌گیری‌های پررنگ ضدآمریکایی اخیر نخست‌وزیر پاکستان را کامل می‌کند. او در توئیتی نوشت: «در کربلا، در مواجهه با دشمنانی که تعدادشان بسیار بیشتر بود، امام حسین(ع) و اهل بیت و پیروانش جان خود را فدا کردند تا تفاوت حق (حق) و باطل (باطل) را به مردم نشان دهند. امروز ما برای حقیقت و میهن‌پرستی علیه باطل و خیانت مبارزه می‌کنیم». عمران خان که دنباله‌رو مکتب اسلام سیاسی لاهور به رهبری معنوی طاهر القادری، روحانی و متولی مؤسسه «منهاج‌القرآن» است، از همان آغاز ورود به سیاست همواره الگوهای خود را اقبال لاهوری، شاعر و فیلسوف برجسته لاهوری حامی خیزش تمدن اسلامی در مقابل استعمار غربی و همچنین علی شریعتی، جامعه‌شناس ایرانی معرفی کرده است. او در چندین مصاحبه گفته که از جوانی با این شخصیت‌ها آشنا شده و تحت تاثیر افکار آنها قرار گرفته است.
