پاتک عمران‌خان

بنفشه غلامی/ صبح دیروز در حالی که مخالفان دولت پاکستان خود را آماده می‌کردند تا در نشست پارلمان با رأی عدم اعتماد به نخست‌وزیر، اسباب تغییر دولت را در این کشور فراهم آورند، «عمران خان» بعد از سخنانی توفانی که پرده از مداخله‌جویی امریکا در امور اسلام‌آباد بر‌می‌داشت، با رئیس جمهوری پاکستان دیدار کرد و از وی خواهان انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام شد، درخواستی که از سوی «عارف علوی» پذیرفته شد و به این ترتیب تیری که امریکا با همراهی مخالفان «عمران‌خان» پرتاب کرده بود، به هدف نرسید و نخست‌وزیر پاکستان تا 90 روز آینده که انتخابات زودهنگام برگزار می‌شود، همچنان در قدرت خواهد ماند.
به گزارش سایت شبکه خبری پاکستانی «جئو نیوز»، درخواست غیرقابل انتظار «عمران‌خان» از «عارف علوی» در حالی صورت گرفت که او ساعتی پیش از طرح این درخواست به رئیس جمهوری پاکستان در سخنانی تلویزیونی با مردم این کشور مخالفان را به چالش کشید و با تأکید دوباره بر اینکه آنها در حال همکاری با امریکا برای براندازی دولت او هستند، گفت: «امریکا می‌خواهد مخالفان دولت را به روی کار آورد تا با استفاده از زر و زور ملت را به بردگی بکشانند.» «عمران خان» در پایان سخنانش نیز از مردم کشورش خواست برای مقابله با طرح‌های امریکایی و حمایت از یک پاکستان آزاد و مستقل به خیابان‌ها رفته و حمایت خود را از دولت اعلام کنند و با پرده برداشتن از تلاش امریکا برای پول پاشی بین سیاستمداران، از کسانی که مسحور این پول پاشی‌ها نشدند، تشکر کرد.
حمایت نایب رئیس پارلمان از «عمران خان»
همزمان با سخنرانی تلویزیونی نخست‌وزیر پاکستان، «قاسم سوری»، نایب رئیس پارلمان این کشور در نشست پارلمان که با 30 دقیقه تأخیر برگزار شد، اعلام کرد: «نشست بررسی رأی اعتماد به عمران خان به مدت نامعلومی به تعویق می‌افتد.» او گفت: «به عنوان نایب رئیس پارلمان پاکستان حکم رد به رأی عدم اعتماد به نخست‌وزیر می‌دهم.»


در پی این سخنان «عمران‌خان» به دیدار «عارف علوی» رفت و بعد از جلب موافقت او برای انحلال پارلمان و برپایی انتخابات زودهنگام در سخنانی دیگر خطاب به مردم پاکستان به آنها بابت انحلال پارلمان تبریک گفت و تأکید کرد: «پاکستان در 27 ماه رمضان به استقلال خود دست یافت و ملت نمی‌گذارد که چنین توطئه‌هایی به نتیجه برسد.» نخست‌وزیر پاکستان همچنین با اشاره به برخی اتهام‌زنی‌ها که اقدام او در انحلال پارلمان را غیر‌قانونی دانسته بودند، این اقدام را کاملاً قانونی و یکی از اختیارات خود به عنوان نخست‌وزیر دانست و گفت: «من بعد از تصمیمی که نایب رئیس پارلمان گرفت، پیشنهاد خود را به رئیس جمهوری ارائه کردم، زیرا در یک جامعه دموکراتیک، کسانی که اعتقاد به دموکراسی دارند، به سراغ مردم می‌روند تا انتخابات برگزار شود و مردم تصمیم بگیرند که چه کسی باید حکومت کند.» وی در پایان این سخنرانی نیز با تأکید بر اینکه «هیچ قدرت خارجی و عنصر فاسدی نمی‌تواند برای مردم پاکستان تصمیم بگیرد»، از آنان خواست پرشورتر از دوره قبل در انتخابات شرکت کنند.
تداوم تلاش‌های مخالفان
این در حالی است که مخالفان «عمران‌خان»، از پا ننشسته‌اند و با انتقاد از او اقدام وی در انحلال پارلمان را محکوم کرده‌اند. «شهباز شریف» از اصلی‌ترین مخالفان نخست‌وزیر، این اقدام را یک «خیانت بزرگ» توصیف کرد و به همراه سایر مخالفان خبر داد، درخواست مشترکی را به دیوان عالی پاکستان ارسال خواهند کرد تا با اختیارات خود «عمران‌خان» را از قدرت برکنار کنند. در پی این درخواست رئیس دیوان عالی پاکستان با توجه به تعطیلی این نهاد، قضات را به خانه خود دعوت کرد تا در این باره به مذاکره بنشینند. این در حالی است که «راجا خالد محمود خان»، معاون دادستان کل نیز پس از انحلال پارلمان به نشانه اعتراض، استعفای خود را اعلام کرد و مدعی شد: «حکم نایب رئیس پارلمان خلاف قانون اساسی است و از همین‌رو دیگر نمی‌توانم از دولت دفاع کنم.»
90 روز مبهم آینده
انحلال پارلمان پاکستان در حالی رقم خورده است که نگرانی‌های زیادی درباره آینده سیاسی این کشور وجود دارد. به گفته ناظران، واشنگتن که در 4 سال گذشته بارها به دلیل سیاست‌های ضد امریکایی «عمران‌خان» وارد چالش‌های جدی با او شده است، به طور مشخص در ماه‌های اخیر برای براندازی او خیز برداشته است و در این راه شماری از سیاستمداران پاکستانی را نیز با خود همسو کرده است. این سیاستمداران همان طیفی هستند که در ماه‌های اخیر بسیار تلاش کردند تا نشست رأی عدم اعتماد به «عمران خان» را در پارلمان کلید بزنند. اما تمامی این تلاش‌ها با پیشنهاد نخست‌وزیر برای انحلال پارلمان به شکست انجامید و اکنون همه باید در انتظار انتخاباتی که 90 روز دیگر برگزار می‌شود، بمانند. این در حالی است که همه مخالفان «عمران خان» و همچنین امریکا به خوبی می‌دانند که شانس موفقیت «عمران خان» در انتخابات آتی بسیار زیاد است. به نوشته روزنامه «گاردین» این موفقیت را می‌توان در حمایت گسترده‌ای که در راهپیمایی آخر هفته گذشته از «عمران خان» صورت گرفت، مشاهده کرد. در این راهپیمایی هزاران نفر با خودروهای شخصی و اتوبوس راهی اسلام آباد شدند تا حمایت خود را از نخست‌وزیری اعلام کنند که همچون روز نخستی که انتخاب شد، همچنان بر سیاست‌های ضدغربی تأکید می‌کند.
«عمران خان» هرچند با توجه به سیاست‌های امریکا در قبال دولت‌اش، نتوانسته به وضعیت اقتصادی این کشور سامان بخشد اما با احیای غرور ملی پاکستانی‌ها در مقابل زورگویی‌های امریکا، حمایت مردم از خود را حفظ کرده است. به همین دلیل نیز اکنون نگرانی‌ها درباره وقوع کودتا علیه «عمران خان» در 90 روزی که تا انتخابات باقی مانده است، بسیار زیاد است. زیرا همان طور که «گاردین» نوشته است، ارتش پاکستان هرچند بیش از یک دهه است که حکومت را در دست ندارد اما در پشت صحنه حتی اندکی از نفوذ و نقش آن در سیاست کم نشده است. «عمران خان» هم شاید با حمایت همین ارتش روی کار آمد اما در طول زمان این حمایت را به دلایل مختلف از دست داد. این روابط به طور خاص از پاییز گذشته به بدترین حالت خود رسید. یعنی زمانی که «عمران خان» حاضر نشد تن به دیکته‌های ارتش برای انتخاب رئیس جدید سرویس اطلاعاتی پاکستان بدهد. همین ارتش را نگران کرد که ممکن است، یکی از وفاداران به خود را نیز به عنوان رئیس ارتش انتخاب کند. بنابراین در دنیای پررمز و راز سیاست پاکستان که تاکنون در آن هیچ نخست‌وزیری نتوانسته دوره خود را به پایان رساند، وقوع اقدامی ناگهانی از سوی ارتش هیچ بعید نیست. اما به اعتقاد «فرزانه شیخ» در اندیشکده «چتم هاوس»؛ «حتی اگر امریکا موفق شود و عمران خان و حزب تحریک انصاف قدرت خود را از دست دهند، سیاست‌هایی که او در 4 سال اخیر پی‌ریزی کرد، همچنان در سراسر پاکستان طنین‌انداز است و برند او بیش از وی درعالم سیاست زنده خواهد ماند. این میراثی است که می‌تواند از «عمران خان» به جا ماند.»