چالش سینمای یک درصدی گران!

در یکی از مناسب‌ترین و متنوع‌ترین اکران‌های نوروزی، قیمت بالای بلیت سینما مردم را فراری داده است، به طوری که با پایان تعطیلات حتی یک‌میلیون نفر هم به سینما نرفتند!
در آخرین سالی که کرونا دامن جهان را نگرفته بود، یعنی در نوروز سال ۹۸، بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در نوروز به سینما‌ها رفتند. امسال در بازه مشابه زمانی رقم تعداد بلیت‌های فروخته‌شده در سینما‌ها به ۸۷۷ هزار و ۹۸۷ نفر رسید. این آماری است که از سوی سامان «سمفا» مرجع رسمی و معتبر سازمان سینمایی اعلام شده است. ترکیب خوب روی کاغذ
سینما‌ها اکران نوروز ۱۴۰۱ را با نمایش هفت فیلم سینمایی آغاز کردند. فیلم‌های «موقعیت مهدی»، «روز صفر»، «مرد بازنده»، «قدغن»، «شادروان»، «سگ بند» و «گل به خودی» آثاری هستند که در سینما‌ها اکران شدند. ترکیب فیلم‌ها از نظر ژانر به نوعی است که می‌توان گفت همه سلایق می‌توانستند فیلم مدنظر خود را در آن پیدا کنند. «موقعیت مهدی» فیلم دفاع مقدسی و تحسین‌شده جشنواره فیلم فجر، برگ برنده اکران به شمار می‌رفت. در کنار این فیلم «روز صفر» یک اکشن ماجراجویانه و «سگ‌بند» یک کمدی سرحال از جمله آثار شاخص اکران نوروز ۱۴۰۱ به شمار می‌روند. «مرد بازنده» یک اثر معمایی و جنایی، «شادروان» کمدی، «گل به خودی» فیلم کودک و «قدغن» یک درام اجتماعی، ترکیب متنوعی بود که می‌توانست علاقه‌مندان به سینما را بیش از یک بار به سینما‌ها بکشاند، اما این اتفاق در عمل نیفتاد. ۴۵ هزار تومان پول یک بلیت ناقابل
تصمیم جنجال‌برانگیز تعیین قیمت ۴۵ هزار تومانی برای سینماها، هنوز هم نقد‌های زیادی را در پی دارد. منتقدان بر این باور هستند که گرانی قیمت بلیت سینما دلیل اصلی افت فروش سینماهاست. طبقه متوسط جامعه به عنوان اصلی‌ترین مخاطبان سینما، به دلیل مشکلات اقتصادی ترجیح می‌دهد هزینه سینما رفتن را برای مصارف الزامی‌تر خانوار خرج کند. از سوی دیگر نوروز امسال با افزایش سفر‌های نوروزی همراه بود. توزیع نامناسب سالن‌های سینما در ایران باعث شده است تمرکز شدید سینما‌ها در چند شهر پیش بیاید و در مقابل اغلب شهر‌های گردشگرپذیر کشور فاقد سالن‌های مناسب سینما هستند. این مسئله می‌تواند نقش مستقیمی بر کاهش فروش سینما‌ها داشته باشد. باید کمدی‌ها بیشتر می‌شد!


محمدقاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران یکی از دلایل افت فروش سینما‌ها را کم بودن تعداد فیلم‌های کمدی می‌داند. اشرفی می‌گوید: «آنچه من از پیگیری و گفتگو با تماشاگران در سالن سینما درک کردم، این بود که اکران بسیار ضعیفی داشتیم و برخلاف صحبت‌های برخی دوستان و همکاران درباره گرانی بلیت، معتقدم اصلاً چنین عاملی در اکران ضعیف نوروز دخیل نبود، چراکه تماشاگران پس از دیدن بعضی فیلم‌ها با نارضایتی از سالن بیرون می‌آمدند و آنچه از فیلم انتظار داشتند حاصل نمی‌شد. در واقع حتی فیلم‌هایی که با عنوان کمدی معرفی می‌شدند هم نتوانستند خیلی مخاطب را راضی کنند.»
وی که منتظر اکران‌های عید فطر است، تأکید می‌کند: «برای آن مقطع باید تصمیم دیگری گرفته شود. در اکران نوروز تجربه کردیم که اگر فیلم خوب به ویژه کمدی خوب داشتیم، نتیجه اکران نوروزی بهتر می‌شد، چون این فیلم‌ها مناسب اکران در نوروز نبودند. ما برای تئاتر‌های آزاد مراجعه‌کننده خوبی داشتیم و اگر فیلم‌های مناسبی با این تعطیلات انتخاب می‌شدند، می‌توانستیم نوروز خوبی را در سینما‌ها تجربه کنیم که متأسفانه از دست رفت و حالا باید رایزنی شود تا تصمیم درستی برای اکران عید فطر بگیریم.»
رئیس انجمن سینماداران، بدون اشاره به تأثیر منفی افزایش قیمت بلیت در کاهش مخاطبان سینما‌ها می‌گوید: «یکی از دلایل اکران ضعیف نوروز به میزان سفر‌ها در تعطیلات نوروز هم ربط داده می‌شود و شاید مردم با پایان تعطیلات، علاقه داشته باشند به تماشای فیلم‌های سینمایی بنشینند و بتوانند در اکران ماه رمضان این فرصت را پیدا کنند، اما این موضوع هم به شرط اطلاع‌رسانی خوب، صدا و سیما اتفاق می‌افتد.»
فیلم‌هایی که نمی‌فروشند!
آمار‌های سامانه سمفا می‌گوید فیلم کودکانه «گل به خودی» چیزی بیش از ۱۰ هزار بلیت فروخته‌شده دارد. این رقم به شدت پایین نشان‌دهنده این است که در تعطیلات نوروز خانواده‌ها کودکان خود را برای تماشای فیلم‌های کودکانه به سینما‌ها نمی‌برند؛ معضلی که سال‌هاست دامنگیر سینمای کودک شده است و همچنان نیز ادامه دارد، البته نفروش بودن فیلم منحصر به فیلم کودک نشده است و دیگر فیلم‌های اکران نوروز نیز کم و بیش با چنین مشکلی دست به گریبان هستند. بیشترین میزان مخاطب فیلم‌ها در نوروز با فروش بیش از ۳۴۷ هزار بلیت در دست فیلم «سگ بند» است. در رتبه دوم فروش نیز فیلم «موقعیت مهدی» قرار دارد که میزان فروش آن برای فیلم ژانر سینمای دفاع مقدس قابل قبول است. این فیلم حتی در روز‌های ابتدایی اکران نوروزی در رتبه نخست فروش قرار داشت.
نبود عدالت در پخش تیزر‌های تبلیغاتی فیلم‌های سینمایی، یکی از گلایه‌هایی است که صاحبان فیلم‌های روی پرده دارند. به نظر آن‌ها صداوسیما در پخش تیزر‌های تلویزیونی فیلم‌ها، عادلانه برخورد نمی‌کند و عملاً با بایکوت چند فیلم، زمینه رقابت برابر روی پرده سینما‌ها را از بین می‌برد. می‌توان گفت در صورت توجه بیشتر تلویزیون و اختصاص باکس‌های بیشتر آگهی به فیلم‌های سینمایی، مردم در شب‌های ماه رمضان رغبت بیشتری برای رفتن به سینما داشته باشند.
نزدیک بودن زمان اکران نوروز و آغاز ماه مبارک رمضان، زمزمه‌های برقراری مجدد اکران‌های «افطار تا سحر» را به دنبال داشته است. در سال‌های پیش از شیوع کرونا هر ساله سینما‌ها در ماه مبارک رمضان با استفاده از طرح «افطار تا سحر» امکان ایجاد سانس‌های اکران در ساعت‌های خاص را پیدا می‌کردند و امکان دارد این طرح بتواند در سال جاری نیز به کمک فروش سینما‌ها بیاید.
اگرچه می‌توان دلایل متعددی را برای افت فروش سینما‌ها در نظر گرفت، ولی نباید از قدرت یافتن روز‌افزون رقبای سینما‌ها یعنی پلت‌فرم‌های اینترنتی به راحتی عبور کرد. بحث اکران آنلاین و تماشای رایگان فیلم بدون مصرف شدن حجم اینترنت که این روز‌ها از سوی برخی پلت‌فرم‌ها در حال پیگیری است، به خودی خود عاملی برای دور شدن مردم از سینماهاست.