امریکا و سردرگمی در قبال ایران

گروه سیاسی/ دور هفتم و هشتم مذاکرات رفع تحریم انجام شد و ایران توانست با ایده‌ها و بسته‌های پیشنهادی خود همراهی کشورهای 1+4 را کسب کند. رفع مؤثر تحریم‌ها از اساسی‌ترین مسائلی است که تیم مذاکره کننده کشورمان از زمان شروع مذاکرات در هشتم آذرماه 1400 در دولت سیزدهم همواره روی آن پافشاری کرده است. اجماع سازی مذاکره کنندگان کشورمان باعث شده است تا امروز بتوان با جدیت از اختلافات شدید در تیم مذاکره کننده امریکا سخن گفت. فروپاشی تیم همراه رابرت مالی در مذاکرات وین و جدا شدن یک به یک آنها از تیم امریکایی خود دارای پیامی مهم و قابل تأمل است. مقامات کشورمان همواره تأکید داشته‌اند که امریکا نباید انتظار داشته باشد تا با بازی رسانه‌ای یا گذر زمان شاهد تغییر رویکرد جمهوری اسلامی و عدول از خطوط قرمز باشد؛ بنابراین واشنگتن باید تصمیم سیاسی خود را به سرعت اتخاذ نماید.
مسائل مربوط به مذاکرات از جمله موضوعاتی است که در بسیاری از گفت‌وگوهای دیپلماتیک مقامات وزارت خارجه کشورمان با سایر کشورها مطرح می‌شود. در آخرین مورد گفت‌وگوی تلفنی وزیر خارجه کشورمان با همتای عمانی خود به این مهم پرداخته شد.
روز گذشته بدربن حمد البوسعیدی، وزیر امور خارجه سلطنت عمان در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، در مورد برخی مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی مورد اهتمام مشترک از جمله برقراری آتش‌بس در یمن و همچنین مذاکرات وین گفت‌وگو و تبادل نظر کرد.
امیرعبداللهیان درخصوص مذاکرات وین، از اعمال تحریم‌های مجدد از سوی امریکا در مورد برخی از اشخاص و شرکت‌های ایرانی انتقاد و خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده یک توافق خوب و پایدار است اما طرف امریکایی با برخی زیاده‌خواهی‌ها، مسئول مستقیم تطویل مذاکرات تاکنون بوده است.


پاسخ‌های ایران به مورا روشن بود
مسأله اختلافات باقی مانده که حصول نتیجه در مذاکرات را با تأخیر و دشواری روبه‌رو کرده است به نشست سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز کشیده شد. سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد که تعیین برجام در گرو موافقت واشنگتن با آخرین پیشنهادهای تهران درباره موضوعات اختلافی باقی مانده است. به گزارش «ایران»، سعید خطیب‌زاده در نخستین نشست خبری سال جدید با بیان اینکه واشنگتن در مورد موضوعات باقی مانده در مذاکرات وین هنوز تصمیمات سیاسی خود را نگرفته است به سفر روز هفتم فروردین «انریکه مورا»، مسئول اروپایی هماهنگ کننده مذاکرات برجام اشاره کرد و گفت: «آقای مورا در این سفر حامل برخی نکات بود و می‌‌خواست با ما تبادل نظر کند ما موضوعات مد نظر خود را به آقای مورا گفتیم. پیام‌ها و پاسخ‌ها و خواسته‌های ما روشن بوده و هست.»
بیشترین ایده‌ها مربوط به ایران است
وی ادامه داد: «سفر آقای مورا برای این بود که از این شرایط خارج شویم به عنوان جمهوری اسلامی ایران تلاش کردیم مسیر دیگری را مجدداً امتحان کنیم که موضوعات باقی مانده حل و فصل شود تا الان به شهادت آنهایی که پیام برده و آورده اند بیشترین اتکا و ایده‌ها را ایران داشته است. آقای مورا با پیام و پاسخ‌های تهران، ایران را ترک کرد و ما همچنان منتظر پاسخ طرف مقابل هستیم و هنوز پاسخ جدیدی دریافت نشده است.»
 توافق، گروگان مسائل حزبی و داخلی امریکا
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال دیگری در ارتباط با توقف مذاکرات وین تصریح کرد: آنچه که در دو هفته گذشته بیش از پیش برای ما روشن شده این است که بایدن و کاخ سفید هنوز تصمیم خود را نگرفته‌اند و متأسفانه کل یک توافق را گروگان مسائل حزبی و داخلی امریکا کرده‌اند و آنها همان رویکردی را در پیش گرفته‌اند که منجر به شکست بسیاری از توافقات بین‌المللی شده است. یعنی منوط کردن یک توافق بین‌المللی به زدوبندهای داخلی خودشان.
 خواسته‌های ایران مورد تأیید 1+4 است
خطیب‌زاده با بیان اینکه توافق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱شورای امنیت سازمان ملل در مورد این توافق بین‌المللی چهارچوب بحث است، تأکید کرد: امریکا مسئول توقف امروز مذاکرات و تطویل آن در روزهای آتی است. راه حل هم در کاخ سفید است. آنها باید به خواسته‌های معقول ایران که مورد تأیید اعضای ۱+۴ است پاسخ منطقی بدهند که ما آماده شویم تا به وین برگردیم.
خطیب‌زاده گفت: توافق بسیار در دسترس است و امریکا بداند و یقین کند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود رد نمی‌شویم و از خواسته‌های خود کوتاه نخواهیم آمد.
 موضوعات اختلافی باقی مانده
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سؤال روزنامه ایران مبنی بر اینکه موضوعات باقی مانده شامل چه حوزه‌هایی می‌‌شود، افزود:«امریکا تلاش می‌‌کند موضوعات اختلافی را به یک تا دو مسأله فروکاهد. امریکا در حال حاضر در گام‌های پایانی، در تلاش است مانع از انتفاع چرخه اقتصادی ایران و انتفاع ما از ابعاد مختلف برجام شود و کل توافق معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است. الان هفته‌هاست که وضعیت همین است. موضوع، اشخاص حقیقی و حقوقی است که باید براساس برجام از لیست تحریمی خارج شوند به اضافه انتفاع اقتصادی ایران در چرخه کامل انتفاع. اینها موضوعاتی است که معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است.»
 ارائه طرح ضدایرانی در کنگره علیه لغو تحریم سپاه
همزمان با این اتفاقات و درخواست ایران برای تصمیم سیاسی امریکا، کنگره تلاش دارد تا با اقداماتی مانع از انتفاع اقتصادی ایران از رفع تحریم‌ها شود. «واشنگتن فری بیکن» در گزارش روز دوشنبه (دیروز) خبر داد، به یک نسخه کپی از طرح پیشنهادی «برایان ماست» و «اسکات پری» دو عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان امریکا دسترسی یافته است که موضوع آن ممنوع کردن تلاش احتمالی دولت بایدن برای برداشتن تحریم‌های مربوط به سپاه در راستای توافق جدید هسته‌ای با ایران است.
این دو نماینده طرحی با عنوان «قانون جلوگیری از مماشات با تروریست‌ها توسط حامیان تروریسم» ارائه دادند. این طرح در صورت تبدیل شدن به قانون، کاخ سفید را از حذف سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی بدون تأیید کنگره منع می‌کند.
 دیپلماسی بی‌معنای ایالات متحده در برابر ایران
اقدامات امریکا تأییدکننده تیتری است که نشریه فارین پالیسی (Foreign Policy) در گزارش جدید خود انتخاب کرده است. فارین پالیسی در مطلبی با عنوان «دیپلماسی بی‌معنای ایالات متحده، ایران هسته‌ای را متوقف نخواهد کرد» نوشته است: «در حال حاضر امریکا سیاست جامع و منسجمی در برابر ایران ندارد. این سیاست بدون پایه و اساس سیاسی پیش می‌رود. امروز شرایط سیاسی کاملاً متفاوت از سال ۲۰۱۵ بوده اما مذاکرات در فضای سال ۲۰۱۵ پیش می‌رود.»
به گزارش ایرنا از نکات مهم دیگر، اذعان این گزارش به پیروزی تیم ایرانی در مذاکرات وین است. در این گزارش بیان شده: «زمانی که توافق بر سر احیای برجام به دست آید، یک پیروزی مطلق برای ایرانی‌ها خواهد بود. معامله با ایران در چنین شرایطی، یک ایستگاهی در سفر طولانی برای مقابله با دشمنان و تقویت قدرت آنان است.
در مذاکرات وین به ایرانی‌ها اجازه داده شده تا با مقاومت اندک امریکا، شکل، ساختار، دستور کار، تقویم، سرعت و سطح شرکت‌کنندگان در مذاکرات را متناسب با اهداف خود تعیین کند و این یک شاهکار باورنکردنی است. ایران حتی مجبور به مذاکره مستقیم با مقام‌های امریکایی نبوده است. آنچه امریکا در ازای آن به دست آورده مشخص نیست. پروژه هسته‌ای ایران قابل توجه‌ترین رشد خود را داشته است.»
با این تفاسیر به نظر می‌رسد تنها راه خارج شدن از وضعیت کنونی دستیابی امریکا به یک تصمیم سیاسی و اجماع داخلی برای پذیرش خواسته‌های قانونی است که مورد موافقت 1+4 قرار گرفته است.