آقای وزیر! آقای خودروساز! بقیه‌اش را چه کار می‌کنید؟!

قیمت یک دستگاه رنو لوگان (ال ۹۰) در فرانسه ۶هزار یورو است؛ یعنی یک خودرو با کیفیت قطعات و مونتاژ عالی و دلار ۲۷هزار تومانی می‌شود حدود ۱۷۰ میلیون تومان؛ مقایسه کنید با قیمت نزدیک ۵۰۰ میلیونی فعلی این خودرو در بازار ایران تا بدانید که مافیای خودرو چه مبلغ کهکشانی غارت می‌کند!
بار دیگر بحث مقایسه میان خودرو‌های داخلی با برند‌های خارجی داغ شده‌است. به طوری‌که این روز‌ها بسیاری از متقاضیان خودرو در کشور از خود می‌پرسند با پول یک پژو ۲۰۷، دنا یا هایما چه خودرویی را در بازار‌های جهانی می‌توان خرید؟
اگر چه همراه با توقف واردات خودرو، محصولات خارجی دست دوم یا ۲۰۱۸ در کشورمان، قیمتی همسان یا بالاتر از بسیاری از خودرو‌های ۲۰۲۱ در بازار‌های بین‌المللی پیدا کرده‌اند، با این حال این روز‌ها این همسانی با قیمت محصولات داخلی انجام می‌شود. افزایش قیمت کارخانه‌ای که از ابتدای خرداد سال گذشته توسط شرکت‌های خودروساز روی محصولات تولیدی اعمال شده هر چند نتوانسته مانند گذشته روی قیمت‌های بازار تأثیرگذار باشد، اما بار دیگر بحث مقایسه را میان محصولات داخلی با خودرو‌هایی که برند‌های بین‌المللی تولید و عرضه می‌کنند، داغ کرده‌است، به طوری‌که این روز‌ها بسیاری از متقاضیان خودرو در کشور از خود می‌پرسند مثلاً با پول یک پژو ۲۰۷ در ایران، چه خودرویی را در بازار‌های جهانی می‌توان خرید؟ این سؤال در شرایطی مطرح شده که با افزایش قیمت خودرو‌های داخلی بار دیگر مشتریان به مقایسه کیفیت، آپشن و خدمات فروش و پس از فروش محصولات داخلی و خارجی می‌پردازند و اینطور نتیجه می‌گیرند با هزینه‌ای که برای خودروی داخلی پرداخت می‌کنند می‌توانند محصولی با کیفیت بهتر و امکانات و آپشن‌های بیشتر خریداری کنند.
هر چند مصرف‌کنندگان داخلی پیش از این با تعرفه بالا و قیمت گزاف می‌توانستند خودروی دلخواه وارداتی خود را خریداری کنند، اما با توقف واردات باید تنها به محصولات داخلی بسنده کنند که این روز‌ها با قیمت برخی از وارداتی‌ها برابری می‌کند. اینکه چرا مصرف‌کنندگان باید برای خرید خودروی داخلی که از کیفیت، آپشن و امکانات مناسبی در مقایسه با بسیاری از برند‌های معتبر بین‌المللی برخوردار نیست، هزینه زیادی پرداخت کنند را باید در بازار انحصاری و دولتی صنعت خودروی کشورمان جست‌وجو کرد؛ بازاری که رقابتی در آن شکل نگرفته و با توقف واردات نیز انحصار آن چند برابر شده‌است. از سوی دیگر همراه با اعمال تحریم‌های بین‌المللی که طی سه سال گذشته اقتصاد کشور را تحت‌تأثیر خود قرار داده، تولید خودرو برای خودروساز بسیار پرهزینه شده، حال آنکه بخش تقاضا نیز مجبور به خرید همین خودرو با قیمتی گزاف است؛ خودرویی که برای کاهش هزینه تولید، خودروساز را واداشته که بسیاری از آپشن‌ها و امکانات رفاهی و ایمنی آن را حذف و بعضاً از قطعات بی‌اصالت استفاده کند. قیمت یک دستگاه رنو لوگان (ال ۹۰) در فرانسه ۶هزار یورو


(۱۸۰ میلیون تومان)
مقایسه قیمت خودرو‌های خارجی با نوع مشابه آن در ایران حاکی از آن است که قیمت‌ها در ایران بعضاً سه تا چهار برابر قیمت خارجی است. در حالی که کیفیت آن نیز به هیچ‌وجه قابل‌مقایسه نیست. به عنوان مثال قیمت یک دستگاه رنو لوگان (ال ۹۰) در فرانسه ۶هزار یورو است؛ یعنی یک خودرو با کیفیت قطعات و مونتاژ عالی و دلار ۲۷هزار تومانی می‌شود حدود ۱۷۰‌میلیون تومان‌و با یورو ۳۰ هزار تومانی می‌شود حدود ۱۸۰‌میلیون تومان. حال مقایسه کنید آن را با قیمت نزدیک به ۵۰۰ میلیونی فعلی همین مدل خودرو در بازار ایران. همچنین با پول سدان لوکس ۱۲ سیلندر آلمانی، ما در ایران ۴۰۵ مدرن شده با اسم دنا می‌خریم. (۳۱۰ میلیون تومن)
یا خودرو میتسوبیشی لنسر که در بازار اروپا ۱۴ هزار و ۵۴۰ دلار معامله می‌شود که با دلار آزاد معادل ۳۹۲ میلیون تومان می‌شود، ما در ایران خودروی سه دهه گذشته را با این قیمت می‌توانیم خریداری کنیم. با توجه به مثال‌های فوق در می‌یابیم که در چهار دهه گذشته صنعت خودروی ایران با عنوان تولید داخلی و ملی چگونه حقوق مصرف‌کنندگان داخلی را تضییع کرده‌اند و همچنان یکه‌تاز میدان هستند و در بازار انحصاری که دولت‌ها برایشان تدارک دیده‌اند، جولان می‌دهند. چرایی تولید و عرضه گران خودرو
در حال حاضر تیراژ تولید خودرو در کشور به هیچ‌وجه با استاندارد‌های جهانی منطبق نیست و همین مسئله مسیر هر گونه تولید با قیمت مناسب را در خودروسازی سد می‌کند.
کریمی‌سنجری، کارشناس خودرو می‌گوید: «بازار خودروی کشور از مختصات یک بازار رقابتی برخوردار نیست. این کارشناس خودرو ادامه می‌دهد نزدیک به سه سال از ممنوعیت واردات خودرو به کشور می‌گذرد، بنابراین بازار در این دوران به صورت انحصاری در اختیار دو خودروساز بزرگ کشور قرار دارد.» به اعتقاد کریمی‌سنجری رقابتی نبودن بازار به تولید نیز سرایت کرده‌است و شرکت‌های خودروساز امکان تولید رقابتی ندارند. این کارشناس خودرو در ارتباط با نشانه‌های نبود رقابت در بخش تولید نیز می‌گوید: «خودروسازان در بحث تأمین مواد اولیه و همچنین قطعات مورد نیاز چندان از آزادی عمل برخوردار نیستند.» به نظر کریمی‌سنجری خودروسازان از مسیر جلب مشارکت‌های بین‌المللی نیز امکان رقابت‌پذیری را ندارند. به نظر این کارشناس خودرو تا زمانی که پلتفرم‌های مورد استفاده شرکت‌های خودروساز به‌روزرسانی نشود و خودروسازان نتوانند با فراغ‌بال استاندارد‌های لازم را روی محصولات تولیدی خود پیاده‌سازی کنند، خبری از مطلوبیت مدنظر متقاضیان نخواهد بود.