سفر زائران ایرانی به عربستان و عراق در هاله‌ای از ابهام

آفتاب یزد- گروه شبکه: سه ماه مانده تا برگزاری مناسک حج، اما هنوز زائران ایرانی نمی‌دانند که می‌توانند راهی حج شوند یا خیر. به این دلیل که عربستان با وجود آنکه از برخی کشورهای اسلامی برای مذاکره دعوت کرده است، اما هنوز از مقامات حج ایرانی به همین منظور دعوتی به عمل نیاورده است. عربستان یک ماه پیش تمام محدودیت‌های کرونا برای عمره را لغو و ورود زائران خارجی به این کشور را بدون مانع اعلام کرد. اینک، پیش‌بینی‌ها بر این است که پس از دو سال محدودیت، حج واجب با کمترین مانع و محدودیت برگزار شود. عربستان پس از همه‌گیری کرونا مقررات سختگیرانه‌ای را برای مراسم حج واجب حاکم کرد و به مدت دو سال، از حضور زائرانی که در خارج از این کشور زندگی می‌کنند، ممانعت کرد. اگرچه وزارت حج عربستان تا کنون هیچ اطلاعیه رسمی درباره شرایط برگزاری حج ۱۴۴۳ قمری (۲۰۲۲ میلادی/ ۱۴۰۱خورشیدی) منتشر نکرده است، اما برنامه‌ریزی در برخی کشورها از جمله ایران آغاز شده و در برخی دیگر از کشورهای اسلامی، همچون پاکستان و هندوستان مقرراتی برای سفر حج واجب اعلام و درباره احتمال برگزاری حج ۲۰۲۲ به زائران آمادگی داده شده است. سیدصادق حسینی - رییس سازمان حج و زیارت - نیز چندی پیش در دیدار نوروزی با مدیران و کارکنان سازمان حج و زیارت، از دعوت عربستان سعودی از برخی کشورهای اسلامی در هفته‌های اخیر برای مذاکرات حج تمتع خبر داده و گفته بود: در هفته‌های گذشته تعدادی از وزرای حج و زیارت کشورهای اسلامی برای گفت‌وگو درباره حج تمتع به عربستان دعوت شدند و گفت‌وگوها درخصوص چگونگی تسهیل حضور زائران بوده است، اما درباره سهمیه حضور زائران صحبتی نشده است، اما در مجموع شواهد و قرائن نشان‌دهنده برگزاری حج تمتع ۱۴۰۱ است. او همچنین گفته بود: ظاهراَ عربستان درصدد تخصیص سهمیه کشورها براساس شیوع کرونا در کشورهای اسلامی است، یعنی مبنا میزان مبتلایان براساس آمار اعلامی از سازمان بهداشت جهانی خواهد بود. به گزارش ایسنا، اینک در فاصله سه ماه مانده تا حج، ایران هنوز از سوی عربستان برای مذاکره و امضای تفاهم‌نامه در این زمینه دعوتنامه‌ای نگرفته است. عربستان در سال‌های پیش از کرونا نیز متاثر از روابط دیپلماتیک بین دو کشور که از سال ۱۳۹۵ قطع شده است، از ایران در واپسین روزها برای مذاکره حج دعوت کرده بود. از همین رو، رییس سازمان حج و زیارت در شورای هماهنگی بعثه و حج که اوایل این هفته برگزار شد، از ارسال نامه‌ای به کشور میزبان (عربستان) به منظور روشن شدن وضعیت حج آینده خبر داد. حسینی گفت: سازمان حج و زیارت ضمن برقراری تماس با برخی کشورها، پیگیر حج آینده است و برای برگزاری آن آمادگی دارد. ایران که همانند دیگر کشورها از سال ۱۳۹۹ با همه‌گیری کرونا در مناسک حج تمتع حضور نداشته و نسبت به مدیریت بسته عربستان در حج که دو سال گذشته بدون حضور زائران خارجی برگزار شده منتقد بوده است، از اوایل آذرماه ۱۴۰۰ برنامه‌ریزی برای حج آینده را آغاز کرده و حتی از زائرانی که قبلا ثبت‌نام کرده و در نوبت هستند خواسته واکسن‌های مورد تایید عربستان را تزریق کنند. بنابر آمار سازمان حج و زیارت، ۷۲هزار نفر در سال ۹۸ ثبت‌نام خود را برای سفر حج تمتع قطعی کرده و منتظر اعزام هستند.
> اما و اگرهای سفر به عراق
اما در این میان سفر زائران ایرانی به عراق نیز با اطلاعیه‌ای که کشور عراق صادر کرده است با اما و اگرهایی روبرو شده است. چرا که در اطلاعیه عراق در مورد مقررات سفر به این کشور آمده است: «تمامی مسافران بالای ۱۲ سال با ارائه گواهی واکسیناسیون کرونا که از آخرین نوبت دریافت آن‌ها ۱۴ روز گذشته باشد یا با ارائه جواب منفی آزمایش PCR در محدوده ۷۲ ساعت به پرواز، امکان سفر دارند. همچنین واکسن‌های مورد تایید فایزر، مدرنا، آسترازنکا، جانسون، سینوفارم و سینوواک است. همچنین جواب تست PCR یا کارت واکسیناسیون باید به زبان انگلیسی باشد.» این اطلاعیه گواه آن است که، کسانی که واکسن کرونای ایرانی را تزریق کرده باشند نمی‌توانند به این کشور سفر کنند.
> واکنش سازمان حج و زیارت


اما پس از اعلام مقررات سفر به عراق که تعداد خاصی از واکسن‌های کرونا برای
ورود به این کشور پذیرفته شده است، معاون امور عتبات عالیات سازمان حج و زیارت گفته است: «دستورالعمل بهداشتی جدیدی برای سفر زائران ایرانی به عراق ابلاغ نشده است.» به گزارش ایسنا، صحبت‌الله رحمانی با «شایعه» خواندن این دستورالعمل، گفت که داشتن کارت واکسیناسیون مورد تایید وزارت بهداشت و جواب منفی آزمایش PCR از قبل وجود داشته است. روابط عمومی سازمان حج و زیارت به نقل از رحمانی تاکید کرد: این اخبار مطرح‌شده موضوع جدیدی نیست، بلکه همان دستورالعمل‌های گذشته را تکرار می‌کند، دریافت جواب منفی آزمایش PCR در محدوده ۷۲ ساعت قبل از اعزام یا تزریق دو دُز واکسن مورد تایید وزارت بهداشت برای سفر به این کشور و در اختیار داشتن کارت مربوط به واکسیناسیون الزامی است. او همچنین اظهار کرد: رعایت تمامی دستورالعمل‌های بهداشتی از سوی کاروان‌های سازمان حج و زیارت الزامی است و سلامت، عزت، کرامت و امنیت زائران برای ما جزو الزامات محسوب می‌شود. معاون امور عتبات عالیات سازمان حج و زیارت در این واکنش، درباره نوع واکسن مورد تایید برای سفر به عتبات عالیات عراق اظهارنظری نداشته است. پیش‌تر، مسئولان سازمان حج و زیارت که مسئولیت اعزام زائران ایرانی به عتبات عالیات عراق را دارند، گفته بودند: بر اساس توافقی که با طرف عراقی شده است همه واکسن‌ها از جمله واکسن «برکت» برای ورود به عراق مورد قبول است، اما باید کارت واکسیناسیون برای زائر صادر شده باشد. کارت واکسن کرونا با مُهر و امضای هیات پزشکی و هلال احمر به عنوان یک کارت معتبر برای طرف عراقی ارسال و معرفی شده است و تمام زائران که سامانه وزارت بهداشت تزریق دو دز واکسن آن‌ها را تایید کرده است، کارت واکسن را دریافت می‌کنند و این کارت برای طرف عراقی معتبر است.
این در حالی است که احمد وحیدی وزیر کشور درباره واکسن‌های مورد قبول عراق می‌گوید: «نیاز به مذاکره وزارت خارجه با طرف عراقی است تا واکسن‌های ایرانی نیز در لیست واکسن‌های مورد تایید عراق قرار بگیرد.» با این اوصاف همچنان باید منتظر ماند و دید که سرنوشت سفر زائران به عراق و عربستان چه خواهد شد.