آیا باز هم شاهد افزایش فروش فیلم‌های سینمایی خواهیم بود؟ سینما در اغما

گروه فرهنگ و هنر – همیشه اکران نوروزی را به عنوان طلایی‌ترین زمان اکران می‌شناسند و صاحبان آثار سینمایی تمام تلاش‌شان را می‌کنند تا بتوانند سهمی از این اکران داشته باشند. گرچه پیش‌بینی می‌شد که اکران نوروزی با استقبال مخاطبان روبه‌رو شود اما بنابر آمار منتشر شده از فروش فیلم‌ها این پیش‌بینی درست از آب نیامده و حالا به نظر می‌رسد ممکن است سینما دوباره با افت فروش مواجه شود.
پس از جنجال‌های فراوان برای انتخاب هفت فیلم نوروزی، گیشه سینماها سرانجام بعد از ۱۳ روز فقط حدود ۳۳ میلیارد تومان عایدش شد آن هم با مخاطبی که حتی به ۹۰۰ هزار نفر هم نرسید. حالا زمان آن است که کارشناسان بررسی کنند آیا در شکست اکران نوروزی گران شدن بلیت سینماها عامل موثر بوده یا خود فیلم‌هایی که چندان تبلیغی هم نداشتند یا سفرهای نوروزی؟ البته شاید هم عده‌ای بگویند اصلاً نباید این آمار را شکستی برای مهمترین اکران سال دانست چراکه این تازه شروع دوران پساکرونا برای سالن‌های سینماست!
از اواخر اسفند سال گذشته پس از بالا و پایین شدن‌های زیاد فهرست اکران نوروزی و حذف دو فیلم «لامینور» و «علفزار»، فیلم‌های «موقعیت مهدی»، «شادروان»، «روز صفر»، «مرد بازنده»، «سگ بند»، «گل به خودی» و قدغن روی پرده سینماها رفتند. در ایام نوروز «قدغن» که در نهایت با تایید سازمان سینمایی به اکران نوروزی رسید، با وجود شروع نمایش از ۱۸ اسفندماه فقط حدود پنج هزار و ۶۰۰ نفر تماشاگر تا پایان تعطیلات عید جذب کرد و کمی بیش از ۱۹۸ میلیون تومان فروش نداشت تا به این ترتیب نامش به عنوان کم‌ تماشاگرترین فیلم اکران نوروزی تاکنون ثبت شود.
در سوی مقابل، فیلم کمدی «سگ بند» به کارگردانی مهران احمدی که جایگزین یکی از دو فیلم حذفی شده بود، بشترین مخاطب را در اکران نوروزی داشته و تا پایان ۱۳ فروردین با ۳۴۵ هزار ۴۰۰ هزار بلیت به فروش حدود ۱۳ میلیارد و ۵۴۰ میلیون تومان رسید.


البته صدر و ذیل این آمار فروش را فقط می‌توان در میان همین هفت فیلم اکران نوروز سنجید و اگر قرار باشد با سال‌های پیش از شیوع کرونا قیاسی صورت گیرد، به آمار و رکوردهای قابل تاملی خواهیم رسید.
اما دومین فیلم پرفروش و پرمخاطب اکران نوروزی که از تبلیغات بسیار خوبی در تلویزیون برخوردار بود، «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی‌فر است. این فیلم دفاع مقدسی تا پایان تعطیلات حدود ۱۹۳ هزار و ۵۷۰ بلیت فروخت و رقم فروش خود را به بیش از ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان رساند.
سومین فیلم جدول فروش نوروزی کمدی «شادروان» به کارگردانی حسین نمازی است که ۱۴۲هزار و ۴۷۲ بلیت فروخته و اندکی بیش از ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان تا پایان تعطیلات فروش داشت.
فیلم پلیسی - امنیتی «روز صفر» هم به کارگردانی سعید ملکان که از دو سال قبل در نوبت اکران بود، در این نوبت راهی سینماها شد و تنها ۹۴ هزار و ۲۳۳ تماشاگر را تا پایان تعطیلات میزبانی کرد و به فروش سه میلیارد و ۶۸۰ میلیون تومان رسید.
فیلم تازه و پلیسی محمدحسین مهدویان با نام «مرد بازنده» نیز که در جشنواره فجر سال گذشته رونمایی شد، با وجود بازیگری جواد عزتی فقط ۸۱ هزار و ۷۷۴ نفر را به سینماها کشاند و ۳ میلیارد و ۳۷۰ میلیون تومان تا پایان ۱۳ فروردین فروش کرد.
فیلمی که در رده ششم جدول فروش اکران نوروزی قرار می‌گیرد هم «گل به خودی» به کارگردانی احمد تجری است که در دسته فیلم‌های کودک و نوجوان قرار دارد و با ۱۰ هزار و ۱۳۷ بلیت تنها حدود ۳۷۳ میلیون تومان فروش کرد.
در هفته‌ای که گذشت هم فروش سینماها نسبت به دو هفته پیش نصف شد حتی تعداد افرادی که به سینما مراجعه کردند نیز از ۴۰۷ هزار نفر به ۲۳۸ هزار نفر رسید.
اما چرا مخاطبان آنطور که انتظار می‌رفت از اکران نوروزی استقبال نکردند؟ محمدقاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران، در گفت‌وگویی ارزیابی خود از اکران نوروزی که تعداد مخاطبانش به 900 هزار نفر هم نرسیده را اینطور تشریح کرد: آنچه من از پیگیری و گفت‌وگو با تماشاگران در سالن‌ سینما درک کردم این بود که اکران بسیار ضعیفی داشتیم و برخلاف صحبت‌های برخی دوستان و همکاران درباره گرانی بلیت، معتقدم اصلاً چنین عاملی در اکران ضعیف نوروز دخیل نبود، چرا که تماشاگران پس از دیدن بعضی فیلم‌ها با نارضایتی از سالن بیرون می‌آمدند و آنچه از فیلم انتظار داشتند حاصل نمی‌شد. در واقع حتی فیلم‌هایی که با عنوان کمدی معرفی می‌شدند هم نتوانستند خیلی مخاطب را راضی کنند.
او درباره پیش‌بینی‌ خود از اکران عید فطر گفت: برای آن مقطع باید تصمیم دیگری گرفته شود. در اکران نوروز تجربه کردیم که اگر فیلم خوب بویژه کمدی خوب داشتیم ، نتیجه اکران نوروزی بهتر می‌شد چون این فیلم‌ها مناسب اکران در نوروز نبودند. ما برای تئاترهای آزاد مراجعه‌کننده خوبی داشتیم و اگر فیلم‌های مناسبی با این تعطیلات انتخاب می‌شدند می‌توانستیم نوروز خوبی را در سینماها تجربه کنیم که متاسفانه از دست رفت و حالا باید رایزنی شود تا تصمیم درستی برای اکران عید فطر بگیریم.
اشرفی در پاسخ به اینکه آیا طرح ویژه ماه رمضان از افطار تا سحر در سینماها اجرا می‌شود؟ بیان کرد: در این‌ مورد درخواستی نداشتیم و تصمیمی گرفته نشده است. باید در شورای صنفی نمایش مسئله مطرح شود و فکر می‌کنم اگر به این نتیجه برسیم که چنین درخواستی را مطرح کنیم، درصورت تبلیغ خوب، به نتیجه آن می‌توان امیدوار بود.
او یاداور شد: یکی از دلایل اکران ضعیف نوروز به میزان سفرها در تعطیلات نوروز هم ربط داده می‌شود و شاید مردم با پایان تعطیلات، علاقه داشته باشند به تماشای فیلم‌های سینمایی بنشینند و بتوانند در اکران ماه رمضان این فرصت را پیدا کنند، اما این موضوع هم به شرط اطلاع‌رسانی خوب، صدا و سیما اتفاق می‌افتد.
گرچه باید توجه داشت که این ارقام نباید با سال‌های پیش از کرونا مقایسه شود و برای سینمایی که به تعبیری دوران نقاهت خود را پشت سر می‌گذارد این ارقام لزوما تعیین‌کننده شکست فروش نیست اما منطق منتقدان در این زمینه به دلیل آنچه که در ماه‌های آتی رخ خواهد داد و چندان باعث ارتقای ارقام کنونی نخواهد شد، کاملا بی‌ربط نیست. بر این اساس در اکران عید فطر به دلیل همزمانی با امتحانات مدارس و پس از آن فروش تابستانی به دلیل تقارن با محرم و صفر و پاییز به دلیل رویداد جام جهانی فرصت های فروش سینماها تحت الشعاع قرار خواهد گرفت و آنچه از آن تحت عنوان پنجره‌ای فروش یاد می‌شود کاملا باز نخواهد شد.
به هر حال در تازه‌ترین اقدام برای بهبود این وضعیت در اولین جلسه شورای صنفی نمایش در سال ۱۴۰۱ یکشنبه (۱۴ فرودین‌ماه) مصوب شد که بلیت سینماها در سراسر کشور در ماه مبارک رمضان تا ساعت ۱۹ نیم بها باشد.
اقدامی که اگرچه می‌تواند نقش کمرنگی در افزایش فروش داشته باشد اما نگاهی به تازه ترین ارقام فروش نشان می دهد که این حربه هم نه برای تمام فیلم‌های سینمایی که صرفا برای تعدادی از آنها مثمر ثمر بوده است.
حتی در مورد فیلم های که رقم فروش‌شان بالاست، باید اذعان داشت که تعداد تماشاگران بسیار کم است و عمده‌ترین دلیل آن را می‌توان در تغییراتی که کرونا در سبک زندگی افراد ایجاد کرده، افزایش قیم بلیت و تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه دید و از آن مهمتر به دلیل دربرنگرفتن ذائقه همه مخاطبان در اکران فیلم‌ها نمی‌توان انتظار افت فروش را نداشت.