روزنامه خراسان
1401/01/21
ریزگردها و همسایگان بی خیال!
مصطفی عبدالهی- عراق، سوریه و اردن؛ سه کشور همسایه غربی، که به اجبار، سوغات گرد و غبار بیابان‌هایشان را روانه آسمان ما می‌کنند و حتی با درخواست‌های مصرانه ما برای اجرای طرح‌های مشترک بیابان‌زدایی، تمایل چندانی به این همکاری نشان نمی‌دهند؛ بماند که به زودی گرد و خاک این سوغات با توسعه سدسازی‌های ترکیه بیشتر و بیشتر هم خواهد شد. پدیده های حدی، عامل فاجعه این روزها طبق اعلام سازمان محیط زیست، گرد و غبار دو روز اخیر، آسمان 26 استان کشور را دربرگرفت و شرایط‌مان را بحرانی کرد. آن‌طور که «علی محمد طهماسبی» دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار در گفت و گو با خراسان اعلام می‌کند، گرد و غبار این روزها به دلیل پدیده‌های حدی تغییرفصل است که با سرعت و شدت بالایی اتفاق می‌افتد. به گفته او کشور ما پیش از این هم چندباری تجربه چنین گرد و غباری داشته و در سال‌های 95، 93 و 87 نیز این غبارها گریبان‌گیرمان شده است. البته طهماسبی این را هم می‌گوید که گرد و غباری با چنین شدت دایمی نبوده و موقتی است، اما تکرار گرد و غبار معمولی خیلی هم عجیب و دور از انتظار نیست. 28 میلیون هکتار مناطق غبارخیز در عراق و سوریه از او درباره جزئیات منشأ این گرد و غبار می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد: اراضی گسترده بیابانی با پوشش گیاهی اندک در کشورهای عراق، سوریه و اردن، منشأ این گرد و غبارهاست؛ به گفته او فقط در عراق 24 میلیون هکتار و در سوریه هم 4 میلیون هکتار مناطق غبارخیز داریم که فاقد پوشش گیاهی مناسب است و نتیجه‌اش گرد و غباری است که به سمت کشور ما روانه میشود. هیزم ترکیه در آتش گرد و غبارها البته ترکیه هم با سدسازی‌های گسترده که منجر به کاهش حجم آب ورودی به دجله و فرات در سوریه و عراق شده، بر آتش این گرد و غبارها افزوده است؛ طرحی که گفته شده با هدف سلطه این کشور در منطقه بر منابع آب و برق و فروش آن به کشورهای همسایه پایه‌ریزی شده است. طهماسبی در این باره می‌گوید: سدسازی‌های ترکیه تنها دلیل گرد و غبارهای ورودی از کشورهای همسایه ما نیست، اما حدود 500 هزار هکتار اراضی کشاورزی عراق را تحت تاثیر قرار می‌دهد و قطعا می‌تواند در آینده آسیب‌های ما را بیشتر کند. ترکیه 6.5 میلیون هکتار اراضی کشاورزی عراق و سوریه را خشک می کند البته قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون سابق آبفای وزارت نیرو، این تهدید را جدی‌تر می‌داند؛ وی دیروز در همین باره نوشت: «طرح گاپ شامل احداث ۲۲ سد و ۱۳ نیروگاه برقابی روی رودخانه‌های دجله و فرات با ظرفیت بیش از دو برابر کل مخازن سدهای ایران، می‌تواند حدود ۵/۶میلیون از اراضی کشاورزی در عراق و سوریه را خشک کند و نهایتا هورالعظیم را به منشأ ریزگرد تبدیل کند تا جایی که سکونت در این کشورها را سخت نماید». 300 میلیون هکتار کانون خارجی 34 میلیون هکتار کانون داخلی طبق اعلام سازمان محیط زیست، گرد و غبارهای کشور ما از 300 میلیون هکتار کانون خارجی و 34.6 میلیون هکتار کانون داخلی ایجاد میشود که طی دو سال اخیر اقدامات خوبی برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی و مدیریت کانون‌های داخلی انجام شده است. هرچند که رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس انتقاداتی را به این حوزه وارد می‌داند. حذف متوالی اعتبار مقابله با ریزگردها در سال های 1400 و 1401 «سمیه رفیعی» در گفت‌وگو با خانه ملت، با انتقاد از حذف اعتبار مقابله با ریزگردها توسط دولت در قوانین بودجه ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، گفته است: «هر چند مبادی ورودی این مسئله از مرزهای غربی و جنوب و جنوب غربی است و بیشتر کانون‌ها خارجی است؛ اما قاعدتا باید جهت برنامه‌های بعدی بودجه لازم تخصیص پیدا می‌کرد که متاسفانه این امر هم مغفول ماند و مرکز ملی مقابله با ریزگردها در سازمان محیط زیست دقیقا معلوم نیست چرا این درخواست را برای تامین اعتبارات لازم در خصوص این معضل در شرایط بحرانی نداشت و پیگیر نبوده است». گرد و غبارهای روزهای اخیر برای مردم استان‌های غربی و جنوبی، به ویژه خوزستانی‌ها، مهمانی آشناست، اما درگیر شدن 26 استان و تیره‌شدن آسمان پایتخت با غبار کشورهای همسایه، نشان داد که اگر هوای خوزستان را نداشته باشیم، کم‌کم حال و هوای همه استان‌ها خراب خواهد شد. دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار در گفت و گو با خراسان: بیابان زدایی برای کشورهای همسایه در اولویت نیست مذاکره با کشورهای همسایه برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی، اقدامی است که سازمان محیط زیست مقدمات فنی و محتوایی آن را آماده کرده است و وزارت خارجه نیز باید روند دیپلماسی آن را دنبال کند. البته «علی محمد طهماسبی»، دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار، در گفت‌وگو با ما به نکته‌ای اشاره می‌کند که کمی نگران کننده است: «کشورهای همسایه ما سال‌‌هاست به این وضعیت آب و هوایی عادت دارند و بیابان‌زدایی به هیچ وجه برایشان در اولویت نیست». او تصریح می‌کند: «ما بارها آمادگی خودمان را برای همکاری اعلام و حتی طرح هم ارائه کرده‌ایم، آن‌ها هم در گفت‌وگوها اعلام آمادگی می‌کنند اما به دلیل اولویت نداشتن برای آن‌ها، متاسفانه تا به امروز نتوانسته‌ایم حتی یک متر مربع طرح بیابان‌زدایی مشترک اجرا کنیم». با این حال طهماسبی ابراز امیدواری می‌کند با پیگیری‌های جدی وزارت امور خارجه، بتوان راهکاری برای جلب مشارکت همسایگان غربی یافت و مشکلات ناشی از گرد و غبار را کم کرد.
سایر اخبار این روزنامه
ریزگردها و همسایگان بی خیال!
گفت‌وگوی اختصاصی خراسان با شهید صیاد شیرازی
ضرورت به رسمیت شناختن مالکیت فکری دانش بنیان ها
همه چیز درباره نان کارتی
نامه نگاری های سربسته تهران- واشنگتن
تهدید نوین صهیونیست ها
دولت، ترمز اوراق فروشی را کشید
پیام قاطع رئیسی از تهران به وین
یاد سال های خوش با علی آقا و منصورخان و مادری برای «جیران تجریشی»
جیب خالی فدراسیون 430 میلیاردی در سال جام جهانی
چاقی؛ بلای جان یک سوم دانش‌آموزان ایرانی
راه دشوار ماکرون برای راهیابی دوباره به الیزه
میوه عید، خودکفا از تنظیم بازار
