شعر مقاومت، رسالت قلم من است

شعر انقلاب اسلامی یکی از تأثیرات انقلاب اسلامی در عرصه فرهنگ و هنر است. امروزه شعر انقلاب اسلامی، به عنوان یک گونه شعری دارای شناسنامه شناخته می‌شود. شعرای بزرگی در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی با سرایش اشعاری با محوریت آرمان‌های انقلاب اسلامی باعث تناور شدن شاخه نورس شعر انقلاب شده‌اند. یکی از شاعران نسل جدید شعر انقلاب عالیه مهرابی است. از این شاعره که متولد سال ۱۳۵۹ و ساکن شهر یزد است تا به حال آثار متعددی در حوزه شعر انقلاب و شعر دینی منتشر شده است. او که دارای تحصیلات تخصصی در حوزه ادبیات مقاومت است، از جمله شاعران زن فعال در حوزه شعر انقلاب به شمار می‌رود. مهرابی به مناسبت هفته شعر انقلاب اسلامی در گفتگو با «جوان» به موضوع شعر انقلاب و تأثیر انقلاب اسلامی بر ادبیات پرداخته است. در کارنامه شعری شما مقوله‌های متنوعی از شعر دیده می‌شود، از جمله شعر انقلاب، شعر مقاومت و شعر دینی، چرا این موضوعات را در اولویت قرار دادید؟
موضوعات اشعار من، مضامینی است که به آن‌ها باور و اعتقاد دارم، به ویژه حوزه شعر آیینی که دغدغه اصلی من است و حتی موضوع رساله دکترای خودم را هم به رغم تمام مخالفت‌ها در این حوزه انتخاب کردم چراکه هنر، به دنبال زیبایی است و من زیبایی بلیغ‌تر و رساتر از زندگی و سیره و مهر اهل بیت (ع) ندیده و نشناخته‌ام و حقیقت چیزی جز زندگی اهل بیت (ع) نیست. امیدوارم این هدیه و این مهر را هیچ گاه از من نگیرند. نوشتن شعر مقاومت، رسالت قلم من است. «از آن قدقامتِ قامت در این طوفان‌ترین حیرت/ فقط دستی به جا مانده که طرحی نو دراندازی» از سردار عزیز دستانش به جاماند که یادآوری کند که علم را باید نگه داشت. در هفته هنر انقلاب به سر می‌بریم، انقلاب اسلامی در عرصه شعر چه تأثیری داشته است؟
تعامل ادبیات و انقلاب یک تعامل دوسویه بوده است. از آغازین روز‌های مبارزات انقلابی، شعر به میدان آمد و همگام با مردم شد و انقلاب را یاری داد. سرود‌ها و نوحه‌های انقلابی، شعار‌ها همه بخشی از ادبیات انقلابند. انقلاب هم توانست تأثیر بسیار شگرفی بر حوزه شعر آیینی داشته باشد و همچنین حضور پررنگ بانوان شاعر بعد از انقلاب نشان از فضای بسیار مناسبی است که برای بانوان بعد از انقلاب ایجاد شد. این فضا باعث شد امروز نه تنها در حوزه شعر که در داستان و رمان نیز شاهد حضور چشمگیر زنان باشیم. مفاهیم اصلی که شعر انقلاب را از دیگر گونه‌های شعر متمایز می‌کند، چیست؟
شعر انقلاب، شعری دغدغه‌مند، دقیقه‌یاب، بیدار و در صحنه است. شعر انقلاب با مردم و برای مردم است و شعری که منفعل و خاموش نیست. این شعر ظلم‌ستیز، برخاسته از عاشوراست و منتظر است و انتظارش برخاسته از فرهنگ مهدویت است.



زنان چه نقشی در شکل‌گیری شعر انقلاب داشته‌اند؟
بانوانی، چون بانو طاهره صفارزاده، سپیده کاشانی و سیمیندخت وحیدی از شاعرانی بودند که در حوزه شعر انقلاب جریان‌سازی کردند و خوشبختانه امروز حضور پررنگ بانوان در شاخه‌های مختلف هنری به ویژه شعر و ادبیات نشان از بستر امن و مناسبی است که برای بانوان فراهم شده است. اگر مقایسه‌ای میان دو بازه زمانی پیش و پس از انقلاب اسلامی داشته باشیم، وضعیت حضور زنان در عرصه شعر در این دو بازه را چطور مقایسه می‌کنید؟
امروز حضور بانوان شاعر ایرانی در کشور‌های دیگر می‌تواند صدای رسای انقلاب باشد و معادلات دشمن را در نشان دادن چهره دیگری از زنان خنثی کند. تحصیلات دانشگاهی شما در حوزه ادبیات مقاومت است، ادبیات و شعر مقاومت چه تفاوتی با شعر و ادبیات چپ دارد؟
شعر مقاومت، شعر استکبارستیز است؛ شعری برخاسته از فرهنگ عاشورایی، برخاسته از فرهنگ هیهات منا‌الذله! شعری که دایره آن امت اسلام است. شعر مقاومت برخاسته از فرهنگ اسلامی به ویژه تشیع است؛ ادبیاتی گره‌خورده با زندگی و سیره اهل بیت (ع) که تمام زندگی‌شان آیینه پایداری و مقاومت بودند و حیات و مماتشان تجلی بیداری اسلامی است. مقام معظم رهبری سالانه دیداری با اهالی شعر دارند، این دیدار چقدر راهبردی و انگیزه‌بخش است؟
این دیدار در حقیقت سند چشم‌انداز شعر انقلاب است و سند راهبردی برای شاعران به شمار می‌رود. اشراف ایشان در این حوزه قابل ستایش است و طی این سال‌ها دغدغه‌هایشان بسیار دقیق و جریان‌ساز بوده است. تا به حال چند بار در این دیدار حضور داشته‌اید؟
پنج مرتبه توفیق دیدار و شعرخوانی را داشته‌ام که واقعاً خاطره‌انگیزترین و زیباترین محفل، همین دیدار بوده است که لحظه لحظه آن از زمان افطار تا نماز جماعت به امامت ایشان، محفل شعرخوانی و نظرات ایشان همه سراسر خاطره است. به نظرتان شعر انقلاب در گام دوم انقلاب باید وارد چه موضوعاتی شود؟
در بیانیه گام دوم انقلاب عنصر معنویت بسیار مورد تأکید قرار گرفته که همان دقت نظر شاعران در انتخاب مضمون است. روح معنویت همان حقیقتی است که هنر به دنبال آن است؛ حقیقتی که روح شعر و ادبیات و هنر اسلامی است.