ابربدهکاران بانکی در اتاق شیشه ای

8 بانک دولتی سرانجام فهرست ابربدهکاران خود را منتشر کردند هرچند این فهرست ها تاحدی ناقص است
بانک مرکزی نیز اعلام کرد گزارش اولیه همه ابربدهکاران بانکی را هفته آینده اعلام خواهد کرد
 
 پس از گذشت بیش از یک دهه وعده دولت ها برای افشای اسامی ابربدهکاران بانکی، قفل این موضوع سرانجام  دو شب قبل شکسته شد و بانک های دولتی فهرست ابربدهکاران خود را منتشر کردند. با این حال نگاهی به جزئیات این جداول نشان از نقص و ابهام اطلاعات ارائه شده دارد. همزمان مدیر اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی گفته است که هفته آینده گزارش اولیه انتشار اسامی ابربدهکاران بانکی برای تمام بانک ها منتشر خواهد شد و احتمال می رود ابهامات موجود در آن گزارش رفع شود.به گزارش خراسان، انتشار اسامی این ابربدهکاران بانکی در دولت های قبل بارها از سوی مسئولان گوناگون کشور بیان شده بود. از جمله در دولت نهم و دهم وجود چنین لیستی مطرح شد و رئیس جمهور وقت از وجود لیستی در جیب خود خبر داد اما هیچ گاه آن لیست افشا نشد. در زمان دولت یازدهم نیز فهرست  250 نفره ای به صورت غیرعمومی به دست دستگاه قضایی رسید. ماجرای فهرست بدهکاران بانکی به مناظرات انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته نیز رسید و عبدالناصر همتی که به عنوان یکی از نامزدها حضور داشت، در مناظره انتخاباتی یک فهرست 11 نفره از بدهکاران بزرگ بانکی را به سید ابراهیم رئیسی دیگر نامزد ریاست جمهوری تحویل داد و از او خواست تا در صورتی که خودش صلاح می داند، فهرست آن ها را منتشر کند. رئیسی در واکنش به این موضوع اظهار کرد:« این لیستی که آقای همتی اشاره کردند، واقعاً خیلی عجیب است. مردم سوال نمی کنند که اگر ایشان مسئولیت داشت که این لیست را بدهد چرا الان و در مناظره بخواهد بدهد؟ چرا نداد؟» با این حال دولت سیزدهم به این بسنده نکرد تا دو شب قبل بالاخره بانک ملی قفل این افشاگری را شکست و در ادامه نیز دیگر بانک های دولتی به تدریج این جداول را منتشر کردند.همچنین بانک توسعه تعاون اعلام کرد که بدهکار بانکی دانه درشت ندارد. در ادامه به این فهرست ها نگاهی خواهیم داشت. حضور پررنگ گروه ها در فهرست ابربدهکاران بانک ملی در فهرست ابربدهکاران بانک ملی، نام گروه هایی که ذیل عناوین شرکت های مختلف، بدهی غیر جاری (مشکوک الوصول) دارند، قابل توجه است. این فهرست شامل 20 گروه و شرکت و 133 شخص حقیقی/حقوقی ذیل آن هاست. با وجود این، در جداول ارائه شده اطلاعات دیگری از جمله میزان بدهی این اشخاص دیده نمی شود. 9 ابربدهکار در بانک مسکن بانک مسکن در فهرست منتشر شده خود، بخشی از بدهکاران کلان (مشکوک الوصول) با بدهی بالای 100 میلیارد تومان تا پایان اسفند 1400 را معرفی کرده است. این فهرست شامل هشت فرد حقوقی و یک فرد حقیقی است و در عین حال ریز مطالبات بانک از این افراد در آن وجود ندارد. 20 ابربدهکار در بانک کشاورزی در جدولی که بانک کشاورزی منتشر کرده، 20 مشتری این بانک که جمع اصل و سود مطالبات غیر جاری آن ها تا پایان اسفند 1400 بیش از 100 میلیارد تومان بوده، معرفی شده اند. این فهرست نشان می دهد که 19 شخصیت معرفی شده، حقوقی و یک نفر حقیقی بوده اند. در این جدول ریز مطالبات بانک از هر یک از افراد نامبرده دیده می شود. جمع بدهی این ابربدهکاران، بیش از  4 هزار و 681 میلیارد تومان است. 7 ابر بدهکار در پست بانک فهرست ابربدهکاران پست بانک شامل هفت شرکت است. در این جدول مبلغ اصل تسهیلات/تعهدات این شرکت ها به همراه نام تسهیلات گیرنده و نیز اصل بدهی هر شرکت ذکر شده است. مجموع بدهی ابربدهکاران این بانک رقمی بیش از 557 میلیارد و به احتمال زیاد واحد این رقم ریال است. 27 گروه بدهکار در بانک صادرات در فهرست بانک صادرات ایران نام 27 گروه شامل 135 بدهکار که با عنوان بدهکاران کلان دارای بدهی غیر جاری (مشکوک الوصول) دسته بندی شده اند، دیده می شود. در این جدول  رقم بدهی بدهکاران قید نشده است.   20 گروه بدهکار در بانک تجارت بانک تجارت در فهرستی اسامی 20 گروه بدهکار شامل 40 مشتری حقوقی را که مطالبات ارزی و ریالی بانک از آنان بر اساس مانده اصل بدهی گروه بیش از 100 میلیارد تومان است، اعلام کرده است. در این فهرست نیز ستون مربوط به میزان بدهی هر گروه و شخص حقیقی وجود ندارد.  بانک سپه نیز عصر روز گذشته اطلاعات ابر بدهکاران خود را منتشر کرد و به جمع 7 بانک دولتی دیگر در این زمینه پیوست. نخستین گام شفاف سازی بدهکاران بانکی خوب اما مبهم و ناکافی فهرست ابربدهکاران بانکی در شرایطی منتشر می شود که طبق اظهارات صادقی مدیر اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی، همه بانک ها مکلف به انتشار اسامی بدهکاران هستند. در نتیجه باید منتظر فهرست های دیگر از سوی دیگر بانک ها باشیم. با این حال، بررسی جداول منتشر شده، نشان می دهد که لااقل باید این اطلاعات از نظر شکل و معیارها، همسان سازی شوند. این را  می توان از روی عناوین و نکات جداول که سعی شد در گزارش به آن اشاره شود، دریافت. نخستین موضوع به مبنای ابربدهکار بر می گردد. هر چند در برخی عناوین، بیان شده که فهرست مربوط به بدهکاران دارای بدهی مشکوک الوصول با مبلغ بیش از 100 میلیون است، اما در دیگر جداول چنین تصریحی وجود ندارد. به خصوص این که در عنوان برخی فهرست ها از جمله فهرست بانک ملی، عبارت «بخشی» آمده که نشان می دهد اسامی یاد شده، همه بدهکاران کلان بانکی این بانک نیستند. در این زمینه، احمد حاتمی یزد مدیر اسبق یک بانک در گفت وگو با خبرگزاری فارس به نکته جالبی اشاره کرده و گفته است که اسامی شرکت های بزرگ که وام های کلان بالای هزار میلیارد (تومان) گرفته اند مانند شرکت های ایران خودرو و سایپا که بالای 100 هزار میلیارد تومان بدهی بانکی دارند، در این فهرست ها وجود ندارد و این نشان می دهد که اعلام اسامی بدهکاران کلان هم با اما و اگرهایی همراه است. در هر حال، طبق اظهارات مدیر اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی هفته آینده گزارش اولیه ابربدهکاران بانکی برای تمام بانک ها منتشر خواهد شد.