روزنامه وطن امروز
1401/01/24
اوکراین و سرنوشت رهبران غرب
ثمانه اکوان: بحران اوکراین و جنگ روسیه علیه این کشور شاید برای مردم اوکراین به فاجعه‌ای تمام‌عیار تبدیل شده اما در کوتاه‌مدت برای سیاستمداران درگیر در این بحران مایه افزایش محبوبیت و کارآمدی شده است. بسیاری از رهبران غرب بعد از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین به محبوبیتی بالاتر از میزان قبلی رسیدند یا اینکه حداقل توانستند بخشی از بحران‌های داخلی خود را با این جنگ به اتمام برسانند. بوریس جانسون که درگیر در «میهمانی شراب» اعضای کابینه‌اش در دوران قرنطینه کرونا بود و هم‌حزبی‌هایش با اعضای احزاب مخالف همراستا شده بودند تا او را به استعفا وادار کنند، به کلی از این ماجرا قسر در رفت. این روزها دیگر هیچ صحبتی از این میهمانی و تبعات آن در انگلستان نمی‌شود؛ گویی این بحران داخلی برای کابینه جانسون چندین سال پیش اتفاق افتاده و دیگر در یادها باقی نمانده است. در کانادا، جاستین ترودو که درگیر اعتصاب‌ها و نافرمانی‌های مدنی کامیونداران بود و مجبور شده بود بعد از 50 سال اعلام وضعیت اضطراری کند، به راحتی وارد مرحله جدیدی از حکمرانی‌اش شد و ماجرای اعتصاب کامیونداران به سرعت فراموش شد. در آلمان، مخالفت مردم با حضور مهاجران در این کشور که می‌توانست حتی دولت جدید را نیز با بحران‌هایی از منظر مقابله با افکار عمومی روبه‌رو کند، براحتی به موافقت با حضور مهاجران اوکراینی تبدیل شد و حالا آلمان به بزرگ‌ترین مقصد پناهجویان اوکراینی تبدیل شده است و دولت اولاف شولتز هم‌اینک درگیر مساله مدیریت مهاجران و همچنین چگونگی رویارویی با روسیه با توجه به وابستگی شدید بخش انرژی‌اش به مسکو شده است. در روزهای ابتدایی جنگ، حتی محبوبیت بایدن نیز رو به فزونی رفت. او که بشدت درگیر بحران چرخه توزیع کالاها در آمریکا، استعفای جمعی مردم از مشاغل‌شان و همچنین مساله تقابل حزب جمهوری‌خواه با دموکرات در مسائل اجتماعی بود، بعد از مدتی توانست در نظرسنجی‌ها به محبوبیت بیشتر برسد و گمان می‌کرد هر قدر موضع محکم‌تری در مقابل روسیه بگیرد، بیش از پیش می‌تواند رای مردم را به دموکرات‌ها در انتخابات کنگره نزدیک کند. در فرانسه نیز به دلیل اینکه مکرون نقشی ویژه برای خود در حل این بحران در نظر گرفته بود، محبوبیت او در آستانه برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری بالا رفت. البته این آمار تنها برای روزهای ابتدایی جنگ بود که گمان می‌رفت می‌تواند اروپا و آمریکا یا جبهه غرب را یک بار دیگر در مقابل دشمن مشترک، متحد کرده و مردم را نیز به حکمرانان‌شان نزدیک کند. بعد از مدتی، آثار تحریم‌های روسیه در کشورهای غربی، بویژه افزایش قیمت نفت و انرژی مشاهده شد و این روند در شرایط حاضر به سمت معکوس شدن می‌رود. در آمریکا بایدن باز هم در نظرسنجی‌ها در سراشیبی سقوط قرار دارد و علت اصلی مسائل اقتصادی و گرانی‌های اخیر است. رهبران کشورهای غربی تاکنون با وجود تمام تحریم‌ها نتوانسته‌اند جلوی جنگ در اوکراین را بگیرند و در عوض این جنگ را با سیاست‌های خود طولانی‌تر کرده‌اند. همین مساله باعث افزایش قیمت انرژی، کمبود محصولات غذایی در سراسر دنیا و در عین حال افزایش میزان مهاجران در کشورهای اروپایی شده است. در فرانسه، با وجود اینکه مکرون از ابتدای درگیری‌های نظامی 13 بار با پوتین به صورت تلفنی مذاکره کرده و تلاش داشته است روسیه را از پیشرفت بیشتر در جبهه نظامی بر حذر دارد اما در این کار به قدری ناتوان بوده و شکست خورده که رسانه‌های فرانسوی از اقدامات او با عنوان «التماس‌های مکرون به پوتین» یاد کرده‌اند. نکته جالب این است که در انتخابات این کشور، مارین لوپن، نامزد جناح راست افراطی در شرایطی به دور دوم انتخابات راه پیدا کرد که در دوره‌های پیشین انتخابات، از وام‌های شرکت‌های روسی برای انتخابات استفاده کرده بود و افکار عمومی فرانسه از رابطه سیاسی نزدیک لوپن با پوتین نیز خبر دارند. اقبال به مارین لوپن در این انتخابات نشان داد شاید آنطور که رسانه‌های غربی می‌گویند، اروپاییان چندان هم روایت آمریکا و اتحادیه اروپایی را از جنگ در اوکراین باور ندارند. حالا مهم‌ترین مساله‌ای که مردم اروپا و آمریکا با آن دست در گریبان هستند، مساله افزایش قیمت انرژی و سوخت، افزایش قیمت کالاهای اساسی و مواد غذایی و در عین حال افزایش مهاجران است که باعث شده است میزان محبوبیت رهبران اروپایی و بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا کاهش یابد. در آمریکا همه این مسائل را باید به مساله بحران در مدیریت داخلی این کشور نیز اضافه کرد. دولت ضعیف بایدن اگر چه توانست در ابتدای امر چهره‌ای قاطع و تاثیرگذار در روند حوادث اوکراین به خود بگیرد اما ادامه جنگ بیشتر از اینکه به ضرر پوتین و مسکو باشد، به ضرر آمریکا و متحدانش تمام شده است و باید دید آیا پروژه ویتنام‌سازی از اوکراین برای روسیه می‌تواند باعث شود دموکرات‌ها در انتخابات کنگره با اقبال مردمی مواجه شوند یا همان‌طور که نظرسنجی‌ها می‌گوید، دموکرات‌ها بزرگ‌ترین بازنده انتخابات کنگره در ماه نوامبر سال 2022 [آبان امسال] خواهند بود.