روزنامه وطن امروز
1401/01/25
زور زنگزور نرسید
گروه سیاسی: الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان در نشست اعلام نتایج عملکرد دولتش در 3 ماه نخست سال میلادی، خبر داد کریدور جدید بین‌المللی از طریق ایران ساخته خواهد شد تا آذربایجان را به نخجوان متصل کند. پیش از این علی‌اف بهمن سال گذشته در مصاحبه با یک رسانه ارمنستانی اعلام کرده بود: «ما با هر 4 کشور همسایه ارتباط انرژی داریم و اکنون روی پروژه جدیدی کار می‌کنیم و در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد یک خط جدید از طریق کریدور زنگزور از آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان و از آنجا به ترکیه و ایران هستیم». علی‌اف گفته بود: «کریدور زنگزور فقط مختص راه‌آهن، جاده و حمل‌و‌نقل هوایی نیست؛ کریدور زنگزور در صادرات منابع انرژی نقش خواهد داشت. ما یک خط جدید برای تأمین برق جمهوری خودمختار نخجوان که بخشی جدایی‌ناپذیر از آذربایجان است و از آنجا به بازارهای خارجی و بعد از ترکیه به اروپا خواهیم داشت. یک خط نیز از گرجستان و ترکیه می‌گذرد. افزایش صادرات اهمیت راهبردی ما را افزایش می‌دهد و ارز بیشتری برای ما به ارمغان می‌آورد». «زنگزور» نام منطقه‌ای در قره‌باغ است که در عهدنامه گلستان از ایران جدا شد و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به عنوان بخشی از استان سیونیک ارمنستان به حساب می‌آمد. پس از جنگی که ۲ سال قبل بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان رخ داد، جمهوری آذربایجان کنترل این منطقه را در اختیار گرفت. علی‌اف در حالی خبر از مشارکت ایران در ایجاد کریدور بین جمهوری آذربایجان و نخجوان می‌دهد که آبان پارسال اعلام کرده بود این مسیر ارتباطی در خاک آذربایجان احداث خواهد شد. منظور علی‌اف از اینکه زنگزور در خاک جمهوری آذربایجان احداث خواهد شد، استفاده از مناطقی بود که در طول جنگ با ارمنستان، به عنوان خاک آذربایجان آزاد شده بود. علی‌اف گفته بود: در جریان توافق آتش‌بس با ارمنستان و طبق مفاد آن، بر سر یک مسیر زمینی برای اتصال جمهوری خودمختار نخجوان به جمهوری آذربایجان توافق شده است. این در حالی بود که پس از اظهارات علی‌اف مبنی بر اینکه زنگزور در خاک جمهوری آذربایجان احداث خواهد شد، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان ضمن اعلام مخالفت خود با این طرح اظهار کرد: تلاش رئیس‌جمهور آذربایجان برای وجه‌تشابه بین افتتاح مسیرهای حمل‌و‌نقل منطقه‌ای و کریدور لاچین هیچ ارتباطی با مذاکرات انجام شده و بیانیه‌های امضا شده در این زمینه تا امروز ندارد و برای ارمنستان غیرقابل قبول است. تلاش جمهوری آذربایجان در آن مقطع برای استفاده از خاک ارمنستان، علاوه بر اینکه به طور مستقیم تمامیت ارضی ارمنستان را تهدید می‌کرد، مرزهای سرزمینی ایران را نیز در معرض خطر قرار می‌داد. اگر طرح اولیه جمهوری آذربایجان برای ایجاد ارتباط با نخجوان به سرانجام می‌رسید، علاوه بر اینکه منافع ایران در کریدور شمال- جنوب را به خطر می‌انداخت، عملا می‌توانست به حضور ناتو و رژیم صهیونیستی در آن سوی مرز جمهوری اسلامی ایران بینجامد. چنانکه رهبر انقلاب نیز در همان ایامی که علی‌اف خبر از احداث کریدور زنگزور داد، نسبت به امنیت مرزهای بین‌المللی هشدار دادند و فرمودند: «دو طرف باید به مرزهای بین‌المللی تجاوز نکنند و تروریست‌ها هم نباید در نزدیکی مرزهای ما مستقر شوند. گزارش‌هایی در این زمینه وجود دارد که اگر احساس خطر شود قطعا برخورد خواهد شد و نباید به مرزها نزدیک شوند». حالا با گذشت چند ماه، الهام علی‌اف از نقشه‌ای که ابتدا در سر داشت عقب‌نشینی کرده و به همکاری موثر با ایران رو آورده و طرح جدیدی را دنبال می‌کند که حضور ایران در احداث دالان ارتباطی جدید بین جمهوری آذربایجان و نخجوان و ترکیه را در پی خواهد داشت. ساخت بزرگراهی برای اتصال جمهوری آذربایجان از ایران به نخجوان، از جمله قرارداد‌هایی بود که اسفند پارسال میان رستم قاسمی، وزیر راه‌و‌شهرسازی و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان امضا شد.